چند زلزله های فاجعه ساز در ایران
مشاهده سایر موارد مورد نیاز شما
—————————————–
نمونه زلزله های فاجعه ساز در ایران و ترکیه در سال های اخیر
در این نوشته چند نمونه از زلزله هایی بطور خلاصه بررسی می کنیم که در سال های اخیر در ایران رخ داده و خسارات فاجعه باری بر جای گذاشته است.
زلزله رودبار- منجيل (گيلان)
زلزله شمال ايران (رودبار-منجيل) در 31 خرداد 1369، با بزرگاي 7.7 ريشتر و وسعت تخريب جزو موارد نادر و مخرب در جهان است. در اثر اين زلزله منطقه اي به وسعت حدود 600 هزار کيلومتر مربع به لرزه درآمد و 30 هزار کيلومتر مربع آن در دره وحور سفيد رود سه شهر آباد و در حال رونق لوشان، منجيل و رودبار را به کلي تخريب کرد و به منطقه روستايي وسيعي شامل 1600 روستا آسيب عمده وارد نمود. بيش از 214 هزار واحد مسکوني، 200 مرکز بهداشتي، دو بيمارستان، 1329 مدرسه، تعداد زيادي واحدهاي تجاري، 68 کارخانه صنعتي و همچنين اراضي و تاسيسات کشاورزي، شبکه هاي ارتباطي و شبکه هاي نفت، گاز، آب، برق و تلفن دچار آسيب هاي کلي گرديد (بحريني و آخوندي، 1379).
پس از مراحل اوليه امداد و نجات، خانواده ها به کمپ انتقال داده شد و مناطق آسيب ديديه به 14 منطقه جهت استقرار نيروهاي امداد، آمار برداري از بازماندگان و صدور دفترچه شناسايي و توزيع بين آنها تقسيم گرديد.
در مرحله بعدي جمعيت حلال احمر با توجه به سياست هاي دولت و اعلام وزارت کشور در امر بازسازي موقت منطقه با تهيه 6500 واحد از خانه هاي پيش ساخته 12 متري و نصب آنها در مناطق منجيل، رودبار، رستم آباد، لوشان و تحويل به خانه هاي آسيب ديده مشارکت نمود.
از ديگر اقدامات صورت گرفته در اين مرحله مي توان به موارد زير اشاره کرد:
– برخي از مردم از منطقه خارج شدند و در مدارس تهران و چند شهرستان ديگر به طور موقت اسکان يافتند.
– در شهرهاي رودبار و منجيل اتاقک هاي 12 متري به نام فابيس به طور امانت در اختيار مردم گذاشته شد.
– در تعدادي از روستاهاي طلرم و براي تعداد معدودي از آسيب ديدگان توسط ستاد معين اصفهان، خانه هاي 35 متري ساخته شد.
– در تعدادي از روستاها تک اتاق هايي با مصالح بنايي توسط ستادهاي معين بر پا گرديد.
– تعدادي از روستاها جابجا شدند و با استفاده از نوعي سيستم محلي، در زمين هاي جديد و عمدتا با طراحي شبکه شطرنجي واحدهاي 12 تا 14 متري توسط ستادهاي معين ساخته شدند.
– در تعدادي از روستاها مبلغ بيست هزار تومان وجه نقد و مقداري مصالح ساختماني (که عمدتا چوب و ميخ و ورق گالوانيزه جهت پوشش سقف بود)بين افراد توزيع شد تا خود اقدام به اسکان موقت نمايند.
– در تعدادي ديگر از روستاها صرفا به اعطاي بيست هزار تومان اکتفا شد (بحريني و آخوندي، 1379).
در فرآيند اسکان موقت پس از زلزله گيلان، مشکلاتي نيز وجود داشت:
– به علت عدم وجود فضاهاي باز کافي و مناسب در مجاورت خانه ها و محلات، ناشي از وجود نا همواري ها، اسکان موقت در برخي موارد در فاصله دورتري در زمين مناسب انجام پذيرفت که از نظر ساکنين مطلوب نبوده است.
– صعب العبور بودن مسير دسترسي به برخي از بخش هاي شهرهاي آسيب ديده، ناشي از وجود نا همواري ها، اسکان موقت را باتاخير مواجه ساخت.
– به علت تک محوري بودن مسير دسترسي يه شهرها، عمليات اسکان موقت و استقرار اضطراري عملکردها، فراهم آوردن و انتقال سر پناه هاي موقت با تاخير صورت گرفت.
– وجود پو شش گياهي انبوه در مجاورت بعضي از بخش هاي شهر نيز سبب عدم استقرار موق در آن فضا ها شد.
– همجواري با درياچه پشت سد، منجر به محدود شدن مناطق اختصاص يافته به اسکان افراد گرديد (مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبيعي ايران، 1372).
زلزله بم (کرمان)
در سحر گاه جمعه پنجم دي ماه 1382 زلزله مهيبي با شدت 6.5 درجه در مقياس ريشتر، شهر بم و روستاهاي اطراف آن را به لرزه درآورد. در اين زلزله بيش از چهل هزار تن کشته و بيش از سي هزار نفر مجروح و در حدود 75 هزار تن بي خانمان گشتند. اگر چه عمق شعاع زلزله محدود بود، اما به دليل قرار داشتن مرکز زلزله در شهر و وجود ساختمان هاي آسيب پذير که عموما با خشت و گل يا سازه هاي غير اصولي بنا شده بودند، تقريبا به تمامي بناها آسيب هاي شديدي وارد شد (فلاحي، 1382).
حدود 30 هزار چادر (بخش محدودي به صورت متمرکز در اراضي باز شهر و بخش عمدهي چادرها در حاشيه خيابان ها) امکان استقرار بازماندگان زلزله در شهر را فراهم کرده بود (خاتم، 1383). با اين همه چادرها به دلايل گوناگوني از قبيل عايق نبودن در برابر باران به دست آمد. فقدان سر پناه براي حيوانات که در واقع مايملک دام پروران محسوب مي شوند، مسدله ديگري بود که اهالي خود به ايجاد سر پناه براي دام هايشان اقدام کردند (مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبيعي ايران، 1372).
خانوارها در همان روزهاي اول برخي لوازم زندگي خود را از زير آوار بيرون کشيده و به چادر منتقل کرده بودند. به دليل دسترسي بخشي از چادرها به برق، امکان استفاده از لوازم برقي حتي تلوزيون فراهم شده بود، اما دسترسي چادرها به سرويس بهداشتي، حمام، محل شستشوي ظروف و لباس، غالبا بسيار نامناسب بوده است.
در ابتداي سال 83 اسکان موقت يعني انتقال چادرها به واحدهاي کوچک پيش ساخته که تجهيزات و امکانات محدودي داشتند، آغاز گرديد. مسئولين اسکان دو ساله، سانحه ديدگان شهر بم را در اين واحدها، تا اسکان دائم در واحدهاي مسکوني پايدار، پيش بيني
زلزله ازمیر ترکیه
زلزله ازمير[1] را که در سال 1999 رخ داد به عنوان نمونه خارجي مورد بررسي قرار مي گيرد و نيز تعيين ميزان خسارات کلي وارده و خسارت وارده به شهر ساکاريا آداپازاري[2] تشريح مي گردد. در ادامه به تشريح کلي اقدامات انحام شده در منطقه ازمير ترکيه توسط گروه هاي بين المللي و دولت ترکيه پرداخته شده است و در انتها ليستي از وسايل و تجهيزات اضطراري مورد نياز به منظور امداد رساني و در راستاي برنامه ريزي اسکان موقت، در زلزله سال 1999 ازمير آورده شده است.
لازم به ذکر است که بررسي زلزله هاي گذشته – از جمله زلزله ازمير – از آن جهت حائز اهميت بسيار مي باشد که مي توان با بهره گيري از تجربيات حاصل از آن زلزله ها، برنامه هاي از پيش تعيين شده را در رابطه با زلزله هاي آتي آماده نمود، البته بايد به اين موضوع توجه شود که به دليل تفاوت هاي فرهنگي، اجتماعي و مذهبي در مناطق مختلف جهان، ممکن است مشکلات بوجود آمده – خصوصا در مراحل امداد و نجات و اسکان اضطراري – با يکديگر تفاوت کند و اين تفاوت ها مي بايست در برنامه ريزي مديران بحران در نظر گرفته شوند.
در 17 آگوست 1999 حدود ساعت 3 نيمه شب زلزله اي با بزرگاي 7.4 ريشتر روي داد که مرکز آن در شمال گسل آناتولي در نزديکي شهر گولکوک[3] در غرب ترکيه بود.
آخرين گزارش ها حاکي از آن است که 18000 کشته و 42442 نفر زخمي شدند. بر اساس گزارش ها تعداد واحدهاي ساختماني که در زلزله تخريب شدند 60000 واحد برآورد شده و تقريبا 600000 نفر هم بي خانمان[4] شدند.
در طول يک ماه پس از زلزله پس لرزه هاي فراواني رخ داد که سبب خسارات و زيان هاي بيشتري شد.
در ادامه و به منظور شناخت بهتر نيازهاي درماني و دارويي که پس وقوع زلزله خودنمايي مي کند، شناسايي تعداد بيماران و نوع بيماري هايي بيان مي گردد که افراد ساکن دو اردوگاه در شهرهاي باهسسيک[5] و ازمير در بازه هاي زماني دو هفته و شش هفته پس از وقوع زلزله به آن مبتلا شده اند.
گزارش مسئولين محلي شهر ساکاريا آداپازاري[6] از ميزان خسارات وارد شده و نيز نيازهاي جامعه آسيب ديده در شرايط پس از سانحه:
-محلي که تخريب عمده را داشته است، نظافت بيشتري نياز لازم دارد، زيرا سيستم آب و فاضلاب از کار افتاده است و هشت تانکر فاضلاب با پمپ مکش زير نخاله هاي ساختماني مدفون شده اند. 40 کاميون زباله در حال کارند ولي جمع آوري زباله به درستي انجام نمي شود و محدود است و همچنين وجود موش ها مناظر بدي را ايجاد کرده است. مسئولان محلي تقاضاي گندزداها و توالت و حمام سيار (500-300) و کاميون هاي مجهز به پمپ براي تخليه فاضلاب را نمودند.
-برق و خطوط ارتباطي در حال کار است، خسارت به زيرساخت ها و مناطق مسکوني گسترده بوده است. 8700 ساختمان تخريب شده است و 15800 خانه ي ديگر خسارت ديده است و همچنين 5 کارخانه و 4 بيمارستان آسيب ديده است. چندين بيمارستان (صحرايي) توسط تيم هاي آلمان، مصر، کانادا و اسرائيل و 13 مرکز بهداشت کوچک تاسيس شده و در حال کار است. 110 آمبولانس در منطقه موجود است.
-تراکم و ترافيک در جاده اصلي گزارش شده است. پليس و نيروهاي ارتشي تنها به ماشين هايي که بايد فورا به منطقه آسيب ديده برسند اجازه عبور مي دهد.
اقدامات انجام شده از تاريخ 23 آگوست سال 1999 (يک هفته پس از وقوع زلزله):
گروه هاي بين المللي
- درحاليکه تلاش ها در حهت بازتواني افراد مجروح شده و دفع اجساد و جلوگيري از آلودگي بهداشتي در منطقه زلزله زده توسط گروه هاي امدادي منطقه اي در حال انجام بود، سازمان هاي امدادي بين المللي خود را به منطقه رساندند و تعداد زيادي از داوطلبين مرحله ي امداد فوري پس از سانحه را آغاز کردند و بيشتر به توزيع مواد و وسايل امدادي که توسط گروه هاي کمک رسان منطقه اي درخواست شده بود پرداختند.
- پس از مرحله فوق، شهرهاي چادرنشين و اردوگاه در مناطقي که آسيب قابل توجه ديده بودند آغاز شد. بسياري از مردم در چادرهايي در کنار خانه هاي آسيب ديده شان مستقر شدند تا از وسايل
خانه شان هم محافظت کنند. براساس اعالم مسئولان محلي، تعداد بي خانمان ها در شهر زلزله زده ساکاريا کمتر از 200000 نبود و در گولکوک حدود 10000 نفر بود. ساير برآوردها موجود نبودند و تشخيص و تمايز قايل شدن بين آنهايي که از ترس پس لرزه ها خارج از منازل خوابيدند و آنهايي که به کلي خانه هايشان را از دست دادند آسان نبود.
برآورد آسيب ها توسط دولت ترکيه:
مرکز مديريت بحران نخست وزيري (پي. ام. سي. ام. سي[7]) دو کميته در 23 آگوست سال 1999 ايجاد کرد. اولين کميته، به سرپرستي وزير بازسازي کوراي آيدين[8] بر اسکان موقت بي خانمان ها تاکيد داشت. اين کميته دو زيرگروه را در استان هاي زلزله ديده مشخص کرد: در استان هايي که نسبتا آسيب کمتري داشتند و يا بزرگتر بودند مانند استانبول، بولو[9]، بورسا[10]، اسکيسهير[11]، زونگولداک[12] که مشکلات تا حد زيادي از طريق کمک هزينه، اجاره و … قابل حل بود. در زيرگروه ديگر که آسيب سخت تري داشتند مانند: ازمير، آداپازاري و يالووا[13].
با اين وجود خسارت بسيار وسيع بود. تعداد بي خانمان ها بسيار زياد و خانه هاي باقيمانده آن قدر کوچک بود که امکان استفاده از آنها به عنوان راه حل سريع ميسر نبود. از اين رو جستجوي يک اسکان موقت در مکاني ديگر که امنيت لازم براي سرپناه را داشته باشد و در زمستان از نجات يافتگان حفاظت کند، ضروري به نظر مي رسيد.
وزارت بهداشت ترکيه نشان داد که مواد بهداشتي و درماني زير به طور اضطراري مورد نياز بودند:
- توالت هاي قابل جابجايي (1000 واحد).
- مواد بهداشتي توالت (حوله، صابون، شوينده ها، گندزداها و …)
- مواد خم پلي کربني يا آب.
- دستمال کاغذي، حوله، دستمال توالت، روتختي و ملحفه.
- ژنراتورهاي 30 کيلو وات براي نگهداري واکسن ها در واحدهاي مراقب بهداشتي (50 واحد)
- ژنراتورهاي 50 کيلو واتي براي وسايل ماشيني پزشکي (200 واحد)
- ژنراتورهاي 100 کيلو واتي براي مخازن هواي سرد (2 واحد)
- مواد گندزدا جهت بهداشت (صابول مايع و جامد)
- مواد گندزدا پزشکي (الکل، يد و ساير ضدعفوني کننده ها)
- قرص هاي کلر، کلر مايع، هيپو سولفيد سديم براي گندزدايي آب.
- تجهيزات اندازه گيري کلر براي استفاده در شبکه توزيع آب شهر (کومپاراتور[14]، 5000 واحد)
- جعبه کوچک و متوسط واکسن (1000 واحد)
- فريزر بزرگ (500 واحد)
- يخچال هاي کوچک (500 تکه)
- تجهيزات مربوط به گندزداهاي زيست محيطي (64 واحد)
- واکسن ها (هپاتيت A و B، ايمونو گلوبين و تتانوس)
- آزمايشگاه هاي سيار بهداشت عمومي
- ماسک هاي صورت.
- کپسول هاي اکسيژن (با ماسک و قلاب سر)
- دستکش کار
- لباس خواب
- اتو کلاو (براي استريليزه کردن)
- وسايل جراحي اضطراري
- کيسه هاي خون
- ژنراتور 700 کيلو وات.
- واحدهاي قابل حمل اشعه X
- مانيتور و يک سري لوازم جراحي پزشکي
از نيازهاي فوري مي توان به تهيه و تدارک چادرها و اسکان موقت، آشپزخانه ها، توالت ها و حمام ها، تصفيه آب، داروهاي ضروري و غذاهاي خشک اشاره کرد (اتک، 1995).
برای دریافت فایل GIS زلزله های استان های مختلف کشور و فایل kmz یا لایه گوگل ارث زمینلرزه ها و همچنین فایل اکسل زلزله های کشور به همراه اطلاعات تاریخ و ساعت دقیق وقوع زلزله، عمق زمینلرزه و بزرگای زلزله (نقاط زلزله به اصطلاح به ریشتر) این محصول را از فروشگاه فوری آموز در قسمت بالای همین صفحه برای استان مورد نظر خود جستجو کنید.
دانلود لایه GIS، KMZ و Excel نقاط زلزله های استان ها
نتايج و پيشنهادات برگرفته از زلزله ترکيه
در رابطه با توليد سرپناه که به دو مرحله اسکان موقت (راه حل ميان مدت) و اسکان دائم (بلند مدت) انجام پذيرفت، باعث مي شود زمان و هزينه قابل ملاحظه اي از بين برود. اين به علت تعداد زياد بي خانمان ها در مقايسه با سرپناه هاي احداث شده و ناممکن بودن استفاده مجدد از واحدها در زمان هاي بعدي بود.
بهترين سياست براي سرپناه موقت در کشورهاي زلزله خيز مثل ترکيه و ايران، طراحي آنها براساس ملزومات کلي، نيازهاي محلي و ويژگي هاي خاص آنها باشد و بايستي قبل از وقوع سانحه تهيه شوند.
بهتر است تعدادي سرپناه با تجهيزات مربوط به آنها در نواحي احتمالي وقوع زلزله ذخيره شود. اگر اين کار ممکن نيست، گزينه هاي جايگزين اسکان مي تواند استفاده از اردوگاه هاي مناسب براي استفاده در زمستان و تابستان باشد در حاليکه به طور همزمان اسکان هاي دائم مي تواند هر چه زودتر طراحي و ساخته شود.
شناخت الگوها و معيارهاي تشخيص نيازها براي مقابله ي سريع، اهميت فراواني دارد. تصميمات شتابزده بر عمليات اجرايي در دراز مدت اثر منفي مي گذارند. مثلا تصميماتي از قبيل جابه جايي يا احداث اسکان موقت نيازمند دقت فراوان در بررسي عواقب بلندمدت آنها مي باشد. در اين گونه موارد بهتر است در مورد مشکلات جوامع آسيب ديده مشاوره ي جدي به عمل آيد.
[1] İzmir
[2] Sakarya (Adapazari)
[3] Golcuk
[4] Homeless
[5] Bahcecik
[6] Sakarya Adapazarı
[7] PMCMC
[8] Koray Aydin
[9] Bolu
[10] Bursa
[11] Eskisehir
[12] Zonguldak
[13] Yalova
[14] Comparator
تعقیب
[…] می شود. برای مثال در ایران و ترکیه در سال های اخیر چند زلزله فاجعه بار با خسارات قابل توجه رخ داده […]
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.