در این مقاله کوتاه بعد از معرفی نقشه توپوگرافی پرداختیم به موارد مهمی چون اهمیت نقشه توپوگرافی، روش مدرن تهیه نقشه های توپوگرافی جدید، کاربرد های نقشه توپوگرافی، کاربرد نقشه توپوگرافی در دعاوی حقوقی منابع طبیعی و اراضی ملی، چطور نقشه توپوگرافی در قانون ایران می تواند سند اثبات اراضی ملی استفاده شود، و اینکه کدام مواد قانونی در ایران نقشه های توپوگرافی را بعنوان مدرک پذیرفته اند.

نقشه توپوگرافی چیست؟

نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های تفکیکی از یک منطقه هستند که جزئیات زمین‌شناسی آن منطقه را نشان می‌دهند. نقشه توپوگرافی نقشه‌ای است که اطلاعاتی مفید و جامع دربارهٔ جغرافیای زمین ارائه می‌دهد. در این نقشه، نوع سطح زمین و بلندی‌های مختلف آن با استفاده از خطوط و نمودارها نشان داده می‌شود.

اهمیت نقشه توپوگرافی چیست؟

اهمیت استفاده از نقشه توپوگرافی در مهندسی عمران و معماری به دلیل داشتن اطلاعات دقیق در ارتباط با ارتفاعات و شیب‌های زمین بسیار مهم است. نقشه توپوگرافی برای محاسبه و تعیین نقاطی که به یک بیلدینگ یا ساختمان، جاده، پل یا دیوار نیاز دارند، بسیار کاربردی است. این نقشه همچنین به مهندسان کمک می کند تا خطراتی که ناشی از زمین ناهموار هستند را تشخیص داده و در طراحی پروژه به آن‌ها توجه کنند.

همچنین، نقشه توپوگرافی برای افرادی که در فعالیت‌های بیرون از منزل مانند کمپینگ، کوه‌نوردی و صیادی فعالیت می‌کنند، بسیار مفید است.


نقشه های توپوگرافی 1:50000 ام پوشش سراسری ایران را می توانید این اینجا دانلود کنید.

روش مدرن تهیه نقشه های توپوگرافی جدید چگونه است؟

امروزه برای تهیه نقشه توپوگرافی در ایران، روشی بیشتر استفاده می‌شود که در آن از دستگاه‌های لیزرسایه (LIDAR) استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها برای جمع‌آوری داده‌های ارتفاعی و سایر اطلاعات جغرافیایی مفید هستند و در تهیه نقشه‌های توپوگرافی با دقت بالا بسیار کارآمد هستند. همچنین، موسسات و شرکت‌های تخصصی جهت جمع‌آوری و پردازش این نوع از داده‌ها در ایران وجود دارند. امروزه در تهیه این نقشه ها از فناوری پهباد استفاده می شود. ابتدا از داده‌های جمع‌آوری شده توسط دستگاه‌های لیزرسایه و نقشه‌های قدیمی استفاده می‌شود. سپس از تصاویر ماهواره‌ای و تصاویر هوایی نیز برای تکمیل اطلاعات نقشه استفاده می‌شود. پس از جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز، این داده‌ها با استفاده از روش‌های پردازش تصویر و علوم جغرافیایی به یکدیگر تلفیق می‌شوند. سپس اطلاعات ارتفاعی، خطوط ارتفاعی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، جاده‌ها و سایر اطلاعات مفید دیگر بر روی نقشه قرار می‌گیرند.

اما نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 1:50000 در ایران توسط سازمان نقشه‌برداری کشور تهیه شده‌اند. این نقشه ها براساس عکس های هوایی سال 1343 با روش فوتوگرامتری تهیه شده اند. در مرحله بعد، نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 1:50000 با توجه به نیازهای کاربردی تهیه شده‌اند. این نقشه‌ها برای مسائل مختلفی مانند مطالعات زمین‌شناسی، طراحی شبکه‌های مخابراتی و قدرتی، برنامه‌ریزی شهری و ..تولید شدند.

کاربرد های نقشه توپوگرافی چیست؟

از آنجایی که این نقشه‌ها دارای جزئیات دقیقی از ساختار زمین هستند، به طور گسترده ای در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برخی از کاربردهای نقشه‌های توپوگرافی عبارتند از:

  • برنامه ریزی شهری و شبکه بندی شهری
  • طراحی مسیرهای راه‌آهن، جاده‌ها و ایستگاه‌های رانندگی عمومی
  • مطالعات زمین شناسی و علوم زمین
  • طراحی موقعیت‌یاب و GIS
  • طراحی محیط زیست و مدیریت نیازهای طبیعی، مانند حوزه‌های آبخیزداری، جنگل‌ها و زمین‌های مرتعی
  • نقشه برداری معدنی و استخراج مواد معدنی
  • پژوهش‌های پزشکی، تحقیقات مرتبط با روان‌شناسی و نقشه برداری مغز
    و غیره.

در ویدئوی زیر آموزش ژئورفرنس کردن نقشه توپوگرافی توضیح داده شده است.