کارآفرینی و درآمد از ظرفیت زمینهای کشاورزی در جهت پیشرفت اقتصادی پایدار

حرکات توده ای سطح سیاره زمین، روش شکل گیری، انواع و اثرات آن و مطالعه با مدل های GIS


حرکات توده ای یا Mass movement وقتی اتفاق می افتد که جاذبه ، رسوب را به سمت پایین تپه جابه جا میکند . حرکات توده ای می تواند سریع یا کند باشد و به وسیله جاذبه ایجاد شود. حرکات تودهای سطح زمین (Mass Movements) به فرآیندهایی اطلاق میشوند که طی آن خاک، سنگ و سایر مواد سطحی زمین به دلیل نیروی جاذبه و بدون دخالت مستقیم جریان آب، از شیبها جابهجا یا جابجا میشوند. این حرکات در تمام نقاط دنیا روی میدهند و از مهمترین فرآیندهای ژئومورفولوژیکی محسوب میشوند که باعث تغییر شکل و تحول مناظر زمین در طول زمان میشوند. ایجاد حرکات تودهای غالباً به علت ترکیب چندین عامل است از جمله افزایش شیب، لرزهخیزی (زلزله)، آبگرفتگی، هوازدگی و کاهش پایداری مواد سطحی. زمانی که نیروی جاذبه بر مقاومت داخلی خاک یا سنگ غلبه کند، حرکت آغاز میشود. حضور آب در لایههای خاک، نقش مهمی در کم کردن مقاومت ذرات و روانتر شدن تودهها دارد. انواع حرکات تودهای شامل لغزش (Slide)، ریزش (Fall)، خزش (Creep)، جریان گل و لای یا جریان پسماند (Flow)، و واژگونی (Topple) هستند. در لغزش، تودهها بر روی سطحی معین میلغزند؛ در ریزش، قطعات خاک یا سنگ به طور ناگهانی سقوط میکنند؛ در خزش، حرکت کند و تدریجی مواد سطحی رخ میدهد؛ و جریانها، حرکت مخلوطی از آب و خاک هستند که گاهی بهصورت سیلآسا و با شدت اتفاق میافتند.

اثرات این حرکات میتواند شامل تخریب اراضی کشاورزی، نابودی زیرساختها و راهها، آسیب به منابع طبیعی و از بین رفتن سکونتگاهها باشد. همچنین، حرکات تودهای از عوامل مهم در ایجاد یا تغییر مناظر طبیعی هستند و نقش مهمی در چرخه انتقال مواد از مناطق مرتفع به مناطق پایینتر دارند. کنترل و مدیریت این پدیدهها معمولاً با پایش مستمر، اجرای اقدامات مهندسی و افزایش آگاهی عمومی امکانپذیر است.


چهار نوع حرکات توده ای وجود دارد:

  • لند اسلاید ها یا زمین لغزش
  • روانه گل یا Mudflows
  • اسلامپ یا Slump
  • خزش ها یا Creep

زمین لغزش یا لنداسلاید از چهار نوع حرکت توده ای مخرب ترین است در این حرکت سنگ و خاک با سرعت از دامنه پرشیب می لغزند و در جایی که راه سازان تپه ها و یا کوه ها را می برند بیشتر رخ می دهد(Mass movement  ، پاورپوینت کلاس ).

فرایندهای برهنه سازی به سه دسته تقسیم می شوند:

  • Mass movement
  • Slope movement
  • Landslide

Land slide = the movement of mass of rock, debris or earth down the slope (Cruden, 1991).

لنداسلاید: حرکت توده ای از سنگ، واریزه و زمین به سمت پایین دامنه .

وقوع حرکات دامنه ای نتیجه زمینه پیچیده ای از نیروها (فشار که بر یک واحد سطخ زمین اعمال می شود) که روی توده ای از سنگ و خاک روی دامنه فعال است.

تعریف لنداسلاید: حرکت توده ای از سنگ، واریزه یا زمین به سمت پایین دامنه ، وقتی که نیروی برشی سطح بیشتر از نیروی برشی مواد شود.



وقوع لنداسلاید ها نتیجه ترکیب پیچیده ای از نیروها است که روی توده ای از سنک و خاک روی دامنه فعال است. اساسا، دو پارامتر تعیین کننده عبارتند از:

  • An increase of Shear stress  افزایش فشار برشی
  • A  derease of material strength     کاهش نیروی کششی مواد

Increase in shear strength

  • Removal of lateral and underlying support (erosion, previous Slides, road cuts and quarries).

برداشت یا حذف حمایت زیرین و کناری در اثر فرسایش، اسلاید های قبلی و برش جاده های و

  • Increase of load (weight of rain/snow, fills, vegetation).

افزایش بار ناشی از وزن باران/ برف، پوشش گیاهی

  • Increase of lateral pressures (hydraulic pressures, roots, crystallisation, swelling of clay).

افزایش فشارهای جانبی(فشارهای هیدرولیک، ریشه ها ، انجماد و ذوب خاک رس)

  • Transitory stresses (earthquakes, vibrations of trucks, machinery, blasting).

فشارهای  ترنزیتوری(زلزله، پس لرزها های کامیونها، ماشین ها ،   )

  • Regional tilting (geological movements).

تیلینگ منطقه ای (حرکات زمین شناسی)

Reduction of material strength

  • Decrease of material strength (weathering).

کاهش مقاومت مواد

  • Change in state of consistency.

تغییر در حالت پایداردی

  • Changes in intergranular forces (pore water pressure, solution).

تغییر در نیروهای بین دانه ای (فشار منفذی آب، انحلال)

  • Changes in structure (decrease strength in failure plane, fracturing due to unloading).

تغییرات در ساختمان(کاهش مقاومت در سطح گسیختگی، گسیختگی نتیجه بارگذاری)

محاسبه و تحلیل حرکات تودهای در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با هدف شناسایی مناطق مستعد وقوع این پدیده و کاهش آسیبهای ناشی از آن صورت میگیرد. GIS ابزار قدرتمندی برای جمعآوری، تحلیل و نمایش دادههای جغرافیایی است و نقش مهمی در مدلسازی و پیشبینی حرکات تودهای سطح زمین دارد.

برای محاسبه حرکات تودهای در GIS، نخست دادههای پایه مانند مدل رقومی ارتفاع زمین (DEM)، نقشه های شیب، جهت شیب، جنس زمینشناسی (مشاهده سازندهای زمین شناسی و نوع جنس زمین در Google Earth)، کاربری اراضی، بارش و پوشش گیاهی گردآوری میشود. این داده ها معمولاً از منابع ماهوارهای، برداشت میدانی یا نقشه های موجود استخراج میگردند.

در ادامه شاخصهای کلیدی مؤثر بر وقوع حرکات تودهای مانند شیب، جهت شیب، فاصله از گسلها، تراکم جادهها، بارندگی و پوشش گیاهی به صورت لایههای اطلاعاتی وارد GIS میشوند. معمولاً از روشهایی مانند مدل تحلیل وزندهی به معیارها (AHP)، منطق بولین، یا مدل رگرسیون لجستیک برای ترکیب این لایهها و تحلیل حساسیت زمین به حرکات تودهای استفاده میشود.

در نهایت، خروجی مدلسازی به صورت نقشه پهنهبندی خطر (Risk Zoning Map) ارائه میگردد که مناطق مختلف را بر اساس میزان خطر وقوع حرکات تودهای دستهبندی میکند. این نقشهها برای برنامهریزی توسعه شهری، مدیریت بحران، طراحی زیرساختها و اقدامات پیشگیرانه بسیار کاربرد دارند.



تصویر مقاله نقش DEM در GIS
روش ها و مدلهای سیستم اطلاعات جغرافیایی که از نقشه های ارتفاعی dem استفاده می کنند.

مدل‌های GIS برای ارزیابی پتانسیل حرکات توده‌ای به‌طور قابل‌توجهی تکامل یافته‌اند و تحلیل داده‌های مکانی را با تکنیک‌های آماری پیشرفته و یادگیری ماشین ترکیب کرده‌اند. یکی از رویکردهای پایه‌ای، مدل‌های ابتکاری (heuristic) هستند که بر قضاوت کارشناسانه برای تخصیص وزن به عوامل مؤثر مانند شیب، لیتولوژی، نوع کاربری زمین و نزدیکی به گسل‌ها تکیه دارند. این روش از تلفیق داده‌های سنجش از دور و لایه‌های GIS بهره‌مند می‌شود و به کارشناسان امکان می‌دهد تا با توجه به اهمیت نسبی این پارامترها، نقشه‌های حساسیت تهیه کنند. اگرچه این مدل‌ها کیفی هستند، اما برای ارزیابی مناطق وسیع که داده‌های میدانی دقیق در آن‌ها محدود است، بسیار مؤثرند.

مدل‌های آماری به‌طور گسترده‌ای در GIS برای پیش‌بینی پتانسیل حرکات توده‌ای استفاده می‌شوند و با تحلیل همبستگی مکانی بین رخدادهای ثبت‌شده و عوامل محیطی مختلف، روابط کمی ارائه می‌دهند. روش‌هایی مانند رگرسیون لجستیک، احتمال وقوع حرکات توده‌ای را در مناطق مختلف بر اساس متغیرهای پیش‌بینی‌کننده‌ای مانند زاویه شیب، نوع خاک، میزان بارندگی و پوشش گیاهی برآورد می‌کنند. این مدل‌ها به دلیل توانایی در پردازش خودکار داده‌های حجیم و نیاز کمتر به ورودی‌های ذهنی، مفید هستند و خروجی آن‌ها را می‌توان با معیارهای آماری مانند منحنی ROC برای ارزیابی دقت پیش‌بینی اعتبارسنجی کرد.

مدل‌های یادگیری ماشین مانند جنگل تصادفی (Random Forest)، ماشین‌های بردار پشتیبان (SVM) و شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN) به دلیل توانایی در مدل‌سازی روابط پیچیده و غیرخطی بین عوامل متعدد، برای تهیه نقشه‌های حساسیت به حرکات توده‌ای محبوب شده‌اند. این مدل‌ها با استفاده از داده‌های رخدادهای شناخته‌شده و متغیرهای محیطی آموزش می‌بینند تا مناطق پرخطر را با دقت بیشتری نسبت به روش‌های آماری و ابتکاری سنتی طبقه‌بندی یا پیش‌بینی کنند. استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، لایه‌های GIS و متغیرهای محیطی به‌عنوان ویژگی‌های ورودی، قابلیت پیش‌بینی آن‌ها را افزایش می‌دهد و می‌توان آن‌ها را در مقیاس‌های مکانی مختلف به‌کار برد.

مدل‌های فیزیکی و قطعی که در GIS پیاده‌سازی می‌شوند، مکانیک شکست شیب را با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاک، شرایط آب زیرزمینی و پارامترهای توپوگرافی شبیه‌سازی می‌کنند. این مدل‌ها اغلب از مدل‌های ارتفاعی دیجیتال (DEM) برای تحلیل دقیق زمین استفاده می‌کنند و با در نظر گرفتن مسیر جریان، مسیر احتمالی حرکت آوار یا مواد لغزشی پس از شروع شکست را پیش‌بینی می‌کنند. اگرچه مدل‌های مبتنی بر فیزیک بینش دقیقی از دینامیک حرکت ارائه می‌دهند، اما به داده‌های ورودی دقیق و منابع محاسباتی نیاز دارند و بیشتر برای مطالعات خاص در مقیاس محلی مناسب‌اند تا ارزیابی‌های منطقه‌ای گسترده.

در عمل، مؤثرترین روش ارزیابی پتانسیل حرکات توده‌ای در GIS ترکیبی از چند رویکرد مدل‌سازی است. مدل‌های ترکیبی که ابتدا از روش‌های ابتکاری یا آماری برای شناسایی مناطق مستعد استفاده می‌کنند و سپس با مدل‌سازی دقیق‌تر مبتنی بر یادگیری ماشین یا فیزیکی پیش‌بینی‌ها را اصلاح می‌کنند، چارچوبی قدرتمند فراهم می‌سازند. پیشرفت‌های فناوری GIS و پلتفرم‌های پردازش ابری مانند Google Earth Engine امکان پردازش داده‌های مکانی بزرگ و اجرای مدل‌های پیچیده را به‌صورت کارآمد فراهم کرده‌اند، و تهیه نقشه‌های حساسیت به حرکات توده‌ای را برای تصمیم‌گیرندگان در حوزه کاهش مخاطرات و برنامه‌ریزی کاربری زمین قابل‌دسترس‌تر و قابل‌اعتمادتر کرده‌اند.

این رویکرد جامع، درک و نقشه‌برداری بهتری از خطرات حرکات توده‌ای فراهم می‌کند و نقش مهمی در آمادگی در برابر بلایا، توسعه زیرساخت‌ها و مدیریت محیط‌زیست ایفا می‌نماید.


برای پیشبینی احتمال رانش زمین در GIS، چندین مدل کاربردی وجود دارد که از مهمترین و بهترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مدلهای یادگیری ماشین پیشرفته مانند Random Forest (جنگل تصادفی) و Gradient Tree Boost که با تحلیل دادههای سنجش از دور، زمینشناسی، اقلیمی و محیط زیستی توانایی بالایی در شناسایی و پیشبینی مناطق مستعد رانش زمین دارند. این مدلها با ترکیب دادههای متنوع و استفاده از الگوریتمهای پیشرفته دقت پیشبینی را به شدت افزایش میدهند.
  • مدلهای شبکه عصبی مصنوعی (Artificial Neural Networks) به ویژه شبکههای عصبی چندلایه پرسپترون (MLP) که از دادههای آموزشی برای یادگیری متغیرهای مؤثر در رانش زمین استفاده میکنند و معمولاً دقت بالایی در پهنهبندی خطر رانش زمین دارند.
  • مدلهای آماری مانند رگرسیون لجستیک که برای تحلیل رابطه بین عوامل موثر و وقوع رانش زمین استفاده میشوند و میتوانند برای پیشبینی مکانهای با ریسک بالا به کار روند.
  • مدلهای وزندهی معیارها (Weight of Evidence – WofE) که با بررسی شرایط گذشته وقوع زمین لغزش و ارتباط آن با عوامل محیطی، مناطق مستعد رانش را پیشبینی میکند.

از لحاظ اجرای عملی و کاربرد در GIS، استفاده از Google Earth Engine به عنوان یک پلتفرم پردازش دادههای بزرگ مکانی همراه با الگوریتمهای یادگیری ماشین، برای مدلسازی و پیشبینی رانش زمین نتایج بسیار موفقی داشته است. همچنین استفاده از نرمافزارهای تخصصی GIS همراه با افزونهها و کدنویسی در محیطهایی مانند MATLAB برای آموزش شبکههای عصبی از روشهای رایج و کارآمد در این حوزه است.


انواع لنداسلاید

Types of landslides

  1. Fall   ریزش
  2. Topple وازگونی
  3. Slide لغزش
  4. Spread گسترشی
  5. Flowجریاان

Fall examples

  • Rockfall ریزش سنگ
  • Debris fall   ریزش واریره

Examples toppling

  • Block toppling   وازگونی بلوکی
  • Flexural toppling وازگونی

Translational slide

  • Rotational slide(Slump) اسلاید چرخشی یا اسلامپ
  • Rock slides اسلاید های سنگی

Planar failure ,  Wedge failure , Rotational, Toppling

Type of rockslide depends on discontinuities in the rock mass.

گسیختگی صفحه ای، گسیختگی وزن، چرخشی ، وازگونی

انواع لغزش سنگی بستگی به انفصال های در توده سنگ دارد.

  • Sagging/Sackungen

اسلاید نوع برشی

Flow type movement:

  • debris flow جریان واریزه
  • eathflowجریان خاک
  • Debris avalancheبهمن واریزه ای


نقش یادگیری ماشین در افزایش دقت مدل‌های GIS برای پیش‌بینی حرکات توده‌ای و زمین‌لغزش‌ها

یادگیری ماشین (Machine Learning) می‌تواند به‌طور چشمگیری دقت مدل‌های GIS را در پیش‌بینی حرکات توده‌ای مانند زمین‌لغزش‌ها افزایش دهد. برخلاف مدل‌های آماری سنتی که اغلب بر فرضیات خطی و ساختارهای از پیش تعیین‌شده تکیه دارند، الگوریتم‌های یادگیری ماشین قادرند تعاملات پیچیده و غیرخطی را از داده‌های بزرگ و متنوع بدون نیاز به مدل‌های اولیه استخراج کنند. این انعطاف‌پذیری به آن‌ها اجازه می‌دهد تا الگوهای ظریف موجود در متغیرهای محیطی، زمین‌شناسی و اقلیمی مؤثر بر فرآیندهای حرکات توده‌ای را شناسایی کنند—الگوهایی که ممکن است توسط روش‌های کلاسیک نادیده گرفته شوند.

الگوریتم‌های پرکاربرد یادگیری ماشین در نقشه‌برداری حساسیت زمین‌لغزش

تکنیک‌هایی مانند جنگل تصادفی (Random Forest)، ماشین‌های بردار پشتیبان (SVM)، و شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN) به‌طور گسترده در تهیه نقشه‌های حساسیت زمین‌لغزش و پیش‌بینی حرکات توده‌ای استفاده می‌شوند. این مدل‌ها با استفاده از داده‌های رخدادهای گذشته و ترکیب عوامل مؤثر مانند شیب زمین، نوع خاک، میزان بارندگی، پوشش سطحی و نزدیکی به گسل‌ها آموزش می‌بینند. با یادگیری از داده‌های تاریخی، این الگوریتم‌ها می‌توانند مناطق پرخطر را با دقت بالا پیش‌بینی کنند.

مدل‌های یادگیری عمیق مانند شبکه‌های عصبی کانولوشنی (CNN) نیز در حال تحول در زمینه تشخیص زمین‌لغزش و پیش‌بینی مکانی هستند، به‌ویژه از طریق پردازش تصاویر سنجش از دور و داده‌های ارتفاعی.

مزایای یادگیری ماشین در مدل‌سازی حرکات توده‌ای

مطالعات نشان داده‌اند که رویکردهای یادگیری ماشین اغلب عملکرد بهتری نسبت به مدل‌های آماری یا ابتکاری سنتی دارند. این مدل‌ها توانایی تفکیک مکانی دقیق‌تری از مناطق پرخطر دارند و نرخ خطای مثبت و منفی کاذب را کاهش می‌دهند. همچنین، یادگیری ماشین قابلیت پردازش داده‌های حجیم را دارد و می‌تواند منابع داده‌ای جدیدی مانند تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا و داده‌های LiDAR را در مدل‌سازی وارد کند. این ویژگی‌ها باعث بهبود عملکرد پیش‌بینی در مناطق وسیع و زمین‌های پیچیده می‌شود.

چالش‌ها و الزامات موفقیت در استفاده از یادگیری ماشین

با این حال، موفقیت یادگیری ماشین در این حوزه به کیفیت و کمیت داده‌های آموزشی، انتخاب دقیق ویژگی‌ها (Feature Selection)، و تنظیم مناسب مدل‌ها بستگی دارد. این مدل‌ها نیازمند نمونه‌های برچسب‌خورده از رخدادهای گذشته هستند که ممکن است در همه مناطق به‌صورت یکنواخت در دسترس نباشند. همچنین، تفسیر خروجی مدل‌ها نسبت به روش‌های سنتی پیچیده‌تر است و نیاز به اعتبارسنجی دقیق و مشارکت کارشناسان دارد.

نتیجه‌گیری: آینده یادگیری ماشین در GIS و مدیریت مخاطرات زمین‌لغزش

در مجموع، تکنیک‌های یادگیری ماشین یک پیشرفت قدرتمند در ارتقای مدل‌های GIS برای پیش‌بینی حرکات توده‌ای محسوب می‌شوند. این روش‌ها امکان ارزیابی مؤثر مخاطرات، مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی کاهش خسارات را فراهم می‌سازند. با رشد روزافزون منابع داده و روش‌های محاسباتی، نقش یادگیری ماشین در مدل‌سازی زمین‌لغزش و حرکات توده‌ای به‌طور فزاینده‌ای محوری و تأثیرگذار خواهد بود.


تصویر نگاره اکسل محاسبه خودکار شاخص های هیدرومتری
اکسل محاسبه خودکار شاخص های هیدرومتری برای محاسبه شاخص های


Creep خزش

Solifluction & Rock glaciersسولیفلوکسیون و یخچال سنگی

(Introduction to landslides part 1: Types and causes)

هاچینسون(1988) حرکات توده ای را به شش گروه اصلی ریزش ،واژگونی ،خمش ،لغزش، جریان وحرکات ترکیبی تقسیم بندی نمود (جدول 2-1). براساس تقسیم بندی های بالا ، مشاهده حرکات رخ داده وبررسی آنها می توان در یک طبقه بندی جدید حرکات توده ای را در هشت گروه ریزش ، واژگونی، روانه ، گسترش جانبی ، زمین لغزش ، روانه گلی (سولیفلوکسیون )، خزش وواریزه تقسیم بندی کرد .

زمین لغزش یا رانش زمین یا زمین لغزه به حرکت لایه های رسوبی غیر متراکم ومتراکمی بر روی سطح شیب دار که ناپایدار شده اند حال به دلایل متفاوت مانند زمین لرزه یا راه سازی به سمت پایین را گویند .عامل حرکت توده رسوبی ، نیروی جاذبه ، جنس خاک (مشاهده جنس خاک و انواع تیپ خاک روی گوگل Earth)، زلزله (دانلود شیپفایل های زمین لرزه های استان های ایران)، جاده سازی ، باران یا فشار منفذی سیالات ، سبک سازی پایین دست توده و… است .حرکت نزولی در رانش زمین ممکن است بسیار کند رخ دهد (تنها چند میلی متر در سال )یا با سرعت بسیار بروز کند وتاثیرات مصیبت باری به جای بگذارد.رانش زمین حتی می تواند در بستر دریا وزیر آب رخ دهد وامواج جزرومدی به وجود آورد که باعث تخریب در مناطق ساحلی شود.این رانش ها را رانش زمین زیر دریایی می گویند .رانش زمین ممکن است به علت زلزله ، فعالیت آتشفشانی ، تغییرات آب های زیرزمینی ، به هم خوردن یا تغییر شیب زمین رخ دهد .

Slide – downslope movement of coherent block of earth material

Slump – is sliding along a curved slip pane producing slump blocks

Fall- rocks fall from vertical face

Flow – Downslope movement of unconsolidated material in which particles move about and mix within the mass

Subsidence is the sinking of a mass of earth material below the level of surrounding material.

Rotational Slides: Sliding occurs along a curved slip plane.

Translational Slides: Sliding occurs on a planar surface or on a slip plane

Slump( a type of slide)

Debris flows are the downslope flow of relatively coarse material. >50% of particles in a debris flow are coarser than sand.

Rockslide : Rock moves because there is nothing holding it back.

Generally requires a pre- existing low friction surface.

انواع زمین لغزش

لغزش چرخشی (Rotational slide)

در این لغزش سطح گسیختگی به صورت یک منحنی با تقعر رو به بالاست و جابجایی لغزشی تقریبا چرخشی و حول محوری موازی سطح زمین در سراسر عرض لغزش اتفاق می افتد.

لغزش انتقالی (Translational slide)

در این نوع لغزش، توده ی لغزشی در راستای یک سطح تقریبا مسطح با چرخش یا واژگونی کم جابجا می شود.

لغزش بلوکی (Block slide)

یک لغزش انتقالی است که توده ی متحرک از یک جنس یا واحدهای بسیار نزدیک به هم تشکیل شده است و به صورت یک توده ی به هم چسبیده بر روی شیب به طرف پایین جابجا می شود.

فرو ریزش (Fall)

فرو ریزش، جابجایی ناگهانی توده هایی از مواد زمین، مانند سنگ ها و تخته سنگ هایی است که از شیب های تند و صخره ها جدا شده اند. این جدایش سنگ ها و تخته سنگ ها در راستای ناپیوستگی ها مانند شکستگی ها، درزه ها و سطوح لایه بندی رخ می دهد. حرکت آنها نیز به صورت افتادن آزادانه، پرش و یا غلطیدن خواهد بود. فروریزش ها قویا به گرانش، هوازدگی مکانیکی و حضور آب بین منفذی وابسته است.

واژگونی (Topple)

شکستگی واژگونی با چرخش به جلوی یک واحد (یا واحدها) حول تعدادی نقطه محوری در پایین آن، تحت اثر نیروی ثقل و نیروهایی که از واحدهای مجاور وارد می شود و یا فشار آب بین منفذی در شکاف های سنگ ها اتفاق می افتد.

جریان واریزه (Debris flow)

جریان واریزه نوعی از جابجایی سریع توده مواد است که شامل مجموعه ای از خاک سست و غیر چسبنده، سنگ، مواد آلی،  هوا و آب جاری به عنوان روانه گل می باشد و به صورت ناگهانی به طرف پایین شیب ها جریان می یابد. جریان های واریزه کمتر از ۵۰ درصد خاک و مواد دانه ریز دارند. این جریان ها معمولا در اثر شدت جریان آب سطحی بوجود می آیند. بارش سنگین تگرگ و یا ذوب شدن سریع برف باعث فرسایش و جابجایی خاک غیر جسبنده یا سنگ های روی دامنه های پر شیب می شود. جریان های واریزه همچنین نسبت به دیگر انواع زمین لغزش هایی که بر روی دامنه های پرشیب اتفاق می افتند رایج تر هستند، تقریبا اشباع از آب هستند و بخش زیادی از مواد آنها در اندازه سیلت و ماسه می باشد. خاستگاه جریان های واریزه اغلب در ارتباط با آبگذرهای پرشیب توسعه می یابند. و نهشته های جریان واریزه معمولا در دهانه ی این آبگذر ها بادزنه های واریزه ای را تشکیل می دهند. آتش سوزی باعث برهنه شدن دامنه های پرشیب از گیاهان، و مستعد شدن این شیب ها برای جریان واریزه می شود.

بهمن واریزه ای (Debris avalanche)

شامل مجموعه ای متنوع از جریان واریزه ای خیلی سریع تا بشدت سریع می باشد.

خاکروانه (Earthflow)

این جریان ها شکلی شبیه به ساعت شنی دارند. مواد دامنه ای به حالت روانه در آمده و به راه می افتد و  یک محدوده کاسه مانند یا فرو رفتگی را در بالا به وجود می آورد. خود جریان کشیده و باریک است و معمولا در مواد ریز دانه یا سنگ های حاوی گل بر روی دامنه های با شیب متوسط و تحت شرایط اشباع به راه می افتد. هر چند که ایجاد جریان های خشک از مواد ریز دانه نیز محتمل می باشد.

روانه گل (Mudflow)

روانه گل یک حالت از جریان یافتن زمین (earthflow) است که در آن مواد برای جریان یافتن سریع  به اندازه کافی مرطوب هستند. این روانه حداقل از ۵۰ درصد ماسه، سیلت و رس تشکیل شده است.

لازم به ذکر ایت که در گزارش های خبری به روانه گل و جریان واریزه ای معمولا لغزش گلی (mudslide) گفته می شود.

خزش (Creep)

خزش حرکت پیوسته و به صورت نامحسوس آهسته و رو به پایین خاک و سنگ بر روی سطح دامنه های شیب دار است. این جابجایی در اثر اعمال تنش برشی ای است که برای ایجاد یک تغییر شکل دائمی کافی است اما برای ایجاد یک گسیختگی برشی کم است. بصورت معمول سه نوع خزش وجود دارد:

۱)      فصلی:  در این حالت جابجایی در درون  عمق خاکی اتفاق می افتد که رطوبت و دمای آن تحت تاثیر تغییرات فصلی قرار دارد.

۲)      پیوسته: جایی که تنش برشی متناوبا بر مقاومت مواد غلبه می کند.

۳)      پیشرونده: جایی که شیب ها به نقطه شکست می رسند به طوریکه انواع دیگر جابجایی توده رخ می دهد.

خزش به کمک آثاری چون تنه ی کج شده ی درختان، فنس ها یا دیوارهای نگهبان خمیده، پرچین ها و تیرهای کج شده، و یا با موج ها و برآمدگی های کوچک خاک شناسایی می شوند

گسترش جانبی (Lateral Spreads)

این حالت در شیب های بسیار ملایم یا زمین های مسطح اتفاق می افتد. شیوه بارز جابجایی بازشدن جانبی به موازات شکستگی های برشی یا کششی است. شکست به علت روانگرایی رخ می دهد. فرایندی که بوسیله ی آن رسوبات فاقد چسبندگی، سست و اشباع از آب (معمولا ماسه و سیلت) از وضعیت جامد به مایع تغییر شکل می یابند. این شکست معمولا بوسیله ی حرکت سریع زمین مانند آنچه که در زمان وقوع یک زمینلرزه تجربه می کنیم و یا به صورت القایی و مصنوعی ایجاد شود. زمانی که مواد چسبنده، سنگ بستر یا خاک، تکیه گاه موادی باشند که روان شده اند، واحد بالایی متحمل شکستگی و بازشدگی شود و ممکن است دچار فرونشست، برگشتن، چرخش، فروریختن، ویا روان شده و جریان یابند.

گسترش جانبی در مواد ریز دانه بر روی شیب های کم ژرفا معمولا پیشرونده است. شکستگی به طور ناگهانی در یک منطقه کوچک اتفاق می افتد و به سرعت گسترش می یابد. اغلب شکستگی اولیه یک فرو نشست است؛ اما در برخی مواد جابجایی بدون هیچ علت مشخصی رخ می دهد.

ترکیب دو یا بیشتر از انواع لغزش که در بالا توضیح داده شد به عنوان یک زمین لغزش مرکب (complex landslide) نامیده می شود.(کاظمیان سایت زمین نوشت)

Falls

  • Rock fall  is a fall of newly detached mass from an area of bedrock.
  • Debris fall is a fall of debris , which is composed of detrital fragments prior to failure.
  • Pebble falls is (size less than 20 mm), Cobble falls(more than 20 mm. but less than 200 mm).
  • Boulder falls(more than 200mm).

Master Thesis: Master Thesis: Bivariate Statistical Analysis of Landslide Susceptibility in Western Nepal

اصطلاح زمین لغزش اشاره به پدیده ای زمین شناسی دارد که شامل رنج گسترده ای از حرکات زمینی است. این اصطلاح فرایندهایی را توصیف می کند که شامل حرکت رو به پایین و بیرون مواد از جمله سنگها و خاکها است که منتج به تغییر دامنه می شوند. دانشمندان متعددی تلاش نمودند که اصطلاح زمین لغزش و بسیاری از انواع حرکات توده ای را توضیح دهند.

کرودن(1991) زمین لغزش را به عنوان حرکت توده ای از سنگ، زمین یا واریزه به سمت پایین دامنه تعریف کرد. ستاد مشترک ISSMGE,ISRM and IAEG کمیته تکتونیکی در مورد لنداسلایدها و مهندسی دامنه ها(JTC-1) چنین تعریف کرد ” لنداسلاید ها را به عنوان حرکت رو به پایین توده ای از سنگها، واریزه ، خاک و زمین” (Fell etall. 2008).

گاردن و وارنز(1996) یک طبقه بندی از حرکت دامنه ای را براساس ماهیت مواد و نوع حرکت. نوع مواد در حرکت دامنه به سنگ، واریزه و زمین گروه بندی می شود. سنگ یک توده سخت است که سالم و در مکان طبیعی اش بود قبل از حرکت اولیه . زمین مواد خاکی با 80 درصد یا بیشتر ذرات کوچکتر از 2 میلیمتر در اندازه را تشکیل می دهد. . واریزه شامل مواد درشت دانه با 20-80 درصد از ذرات بزرگتر از 2 میلی متر در اندازه را تشکیل می دهد.

بر طبق نظر کرودن و وارنز(1996) انواع حرکات توده ای شامل fall  یا ریزش، Topple یا واژگونی ، لغزش  Slide ، گسترش جانبی یا Spread و جریان یا flow .

ریزش ها و واژگونی ها (Falls and topples) حرکت ناگهانی توده ای از مواد زمین عمدتا در اثر جاذبه هستند. ریزش ها یا فال ها حرکت ناگهانی توده ای از سنگها و یا خاکها از دامنه های پرشیب یا پرتگاهای سنگی هستند. فال ها با ریزش ازاد و غلطیدن که بسیار متاثر می شوند با جاذبه ، هوازدگی مکانیکی و آب ماندی. فالها در امتداد انفصالها مانند شکاف ها، گسل ها ، درزه ها و سطوح لایه بندی.

تاپل ها یا وازگونی چرخش رو به جلو و بیرون از دامنه دارای توده ای از خاک یا سنگ درحدود یک نقطه یا محور زیر مرکز جاذبه ماده جابه جاشده.  وازگونی بوسیله جاذبه و یخ و اب جاری در توده گرفته می شود.

سایر انواع حرکات توده ای اسلاید، گسترش جانبی و جریان ها هستند.

اسلاید : اسلاید حرکت توده ای از زون مجزا ضعیف که مواد دامنه را از مواد زیرین پایدار مجزا می سازد. دو نوع اصلی اسلاید ها اسلاید چرخشی و اسلاید انتقالی هستند. در اسلاید چرخشی سطح گسیختگی به طور مقعر رو به بالا منحنی می شود و حرکت اسلاید تقریبا چرخشی است در حدود یک محور که موازی با سطح زمین و عرض اسلاید را قطع می کند.  در اسلاید انتقالی توده زمین لغزش تقریبا در سطح صفحه با واژگونی کم یا وازگونی عقبی جا به جا می شود.

حرکت کند گسترش جانبی توده منسجم سنگ یا خاک ترکیب شدند با سابسدنس توده شکاف برداشته از مواد منسجم به مواد زیرین نرم تر . اسپرید ها در نتیجه آبگونه سازی یا Liquefaction ابگونه سازی جریان مواد نرم تر اتفاق می افتند. جریان یک حرکت پیوسته مواد خاک یا سنگ است که در ان سطح برشی کوتاه مدت هستند.

Masswasting

حرکت رو به پایین مواد که شامل سنگ بستر، ریگولیت یا مخلوطی از اینها است معمولا لنداسلاید نامیده می شود.

اسلاید ها : اسلاید ها حرکت ناگهانی رو به پایین  توده هایی از سنگ یا رسوب یا خاکها هستند. اسلاید ها نامید ه می شوند. اسلاید های انتقالی شامل تنها حرکت مسقتیم در امتداد یک جهت می شوند.

راک اسلاید ها و دبریز اسلاید ها وقتی ایجاد می شوند که سنگها یا واریزه ها  از سطح از قبل موجود مانند سطح لایه بندی ، سطح برگ برگ شده (foliation) یا سطح درزه به پایین بلغزند.

کپه های تالوس در پایه یک راک اسلاید یا دبریز اسلاید معمول هستند. اسلایدها از اسلامپ ها متفاوت اند در این که در ان هیچ چرخشی از توده سنگ لغزنده در امتداد سطح منحنی وجود ندارد.

اسلامپ : اشاره به توده منسجم از از مواد لغزنده در امتداد سطح منحنی یک سطح مایل دارد.

Fig. 3 This rockfall in North

Carolina (USA), occurred on

a highway through Pigeon

River Gorge, on October,

2009, and caused traffic

delays for weeks. Photo by

North Carolina Department of

Transportation در 2004 قطعه بزرگی از زمین در امتداد رودخانه سلاویک در آلاسکا در نتیجه گسیختگی ناشی از پرمافراست،

برنامه ریزی و سازماندهی و اجرای برنامه ها در جهت دستیابی به اهداف استفاده بهینه از منابع آبی را مدیریت منابع ابی می گوییم.

راهکارهای ژئومورفولوژی مدیریت عرضه و تقاضای منابع آب و آمایش مناطق ساحلی


در این نوشته قصد داریم به مهمترین راهکارهای ژئومورفولوژی مدیریت عرضه و تقاضای منابع آب و آمایش مناطق ساحلی بپردازیم. این موضوع با توجه به محدودیت های منابع آبی و کمبود آب در سال 1404 و خالی شدن سدهای کشور می تواند راهگشای بسیاری از مسایل در این حوزه مدیریت منابع آبی باشد. همیشه عرضه آب با تقاضای جوامع شهری و روستایی برای آب از دو نظر زمانی و جغرافیایی یکسان نیست. بسیاری از منابع آب در فصول پرباران در دسترس است و مازاد عرضه آن موجب سیل و مسایل مشابه می شود و در فصل تابستان تقاضا برای آن منجر به بی آبی و تهی شدن سدها و مخازن زیرزمینی می شود. در این نوشته قصد داریم به راهکارهای ژئومورفولوژی در این موضع بخصوص درمناطق ساحلی بپردازیم.

  1. راهکارهای آمایش منابع آب در حوضه های ابریز ساحلی کدامند.

براساس تعریفی که مرکز ملی آمایش سرزمین ایران در سال 1385 ارایه کرده است، آمایش سرزمین، تنظیم کنش متقابل بین عوامل انسانی و عوامل محیطی به منظور ایجاد سازمان سرزمینی مبتنی بر بهره گیری بهینه از استعدادهای انسانی و محیطی می باشد. برطبق تعریفی که سازمان فائو از امایش سرزمین ارایه داد می توان این طور برداشت کرد که برنامه ریزی کاربری اراضی یک ارزیابی سیستماتیک از پتانسیل های آب و زمین جهت استفاده های مختلف از اراضی با در نظرگرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی به منظور انتخاب و اتخاذ بهترین گزینه کاربری اراضی می باشد.

مفهوم آمایش منابع آب مجموعه ای از اصول، روش ها و رهنمودهایی است که برای مدیریت بهتر عرضه و تقاضای آب مطرح می شود. اولین بحث جدی در زمینه آمایش منابع آب در سال 1972 و همزمان با کنفرانس محیط زیست سازمان ملل در شهر استکهلم بود ؛ آمایش زمین و منابع آب ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند نوع زمین وشدت استفاده از آن دارای تاثیر قوی بر روی خواه منابع طبیعی و یا منابع ناشی از فعالیتهای انسانی می باشد. (آقمشهدی وهمکاران، 1394).

به لحاظ اقلیمی به جز نوار باریک ساحلی به عمق حدود 30 کیلومتر از ساحل که دارای اقلیم مرطوب است مابقی دارای مناطق کوهستانی و جلگه های نسبتا مرتفعی است که در زمره مناطق گرم و خشک قرار می گیرند.

میزان رطوبت در نوار ساحلی جنوبی در تابستان بسیار بالا بوده و حتی به صد در صد می رسد. میزان بارندگی متوسط سالانه حدود 205 تا 180 میلی متر در برخی گزارشات برآورد شده است که از این میزان نزولات با فرض 200 میلی متر بارندگی سالانه در سطح حدود 100 هزار کیلومتر مربعی حوضه های آبخیز حدود 20 میلیارد متر مکعب اب تولید می گردد که به طور متوسط براساس آمارهای موجود حدودا 13 میلیارد متر مکعب آن بر اثر تبخیز و تعرق از دسترس خارج می شود و از 7 میلیارد باقی مانده حدودا 1.4 میلیارد متر مکعب در سطح حوضه های ابخیز نفوذ می کند و حدود 5.6 میلیارد متر مکعب رواناب تولید شده قابل استفاده است (آقمشهدی و همکاران 1394).  امایش سرزمین و مدیریت یکپارچه منابع آب هر دو یک هدف مشترک را دنبال می کنند: یعنی مدیریت و تعادل بین منابع آب موجود و تقاضای منابع آب. برای مثال حوضه آبی خزر در شمال ایران به دلیل رشد قابل توجه جمعیت در این حوضه و رشد فعالیتهای انسانی و دیگر عوامل، در معرض کمبود و بحران آب شیرین قرار گرفته است. برای کاهش فشارهای وارده بر منابع آب شیرین سیاست گذاری امایش و مدیریت منابع آب شیرین برای بهره مندی همه مردم این ناحیه ضروری می باشد.

باتوجه به وضعیت موجود و بررسی های انجام شده چالش های عمده روبه رو شامل عدم تناسب منابع با مصارف، تبخیر شدید، فرسایش شدید اراضی و هدررفت خاک و رسوب گذاری در مخازن سدها، خشکسالی و سیل و خسارات ناشی از آنها، دوره بازگشتهای کوتاه در وقوع خشکسالی، عدم بهره برداری بهینه از رواناب در حوضه می باشد. علاوه براین مدیریت روانابهای سطحی و سیلابهای فصلی در حوضه های آبخیز ساحلی و بهره برداری از آن در راستای مقابله با پیامدهای خشکسالی و کم ابی، آبخیزداری و حفاظت خاک در حوضه های ساحلی در راستای حفاظت از سواحل، کنترل فرسایش خاک در اراضی ساحلی و کاهش رسوبگذاری در سواحل و بنادر، پیشگیری و مهار سیل و جلوگیری از خسارات ناشی از سیلاب و رواناب در مناطق ساحلی و سایت های بندری، آبخوان داری و پخش سیلاب بر روی آبخوانهای ساحلی جهت تغذیه آبخوان و مهار پیشروی جبهه آب شور دریا به سمت آبخوانهای ساحلی ، حفظ تعادل و توازن اکولوژیک عرصه های طبیعی سواحل و استان های مرزی کشور از جمله دلایل جهت تصمیم گیری برای تصویب و ایجاد طرح ملی آبخیزداری در حوضه های آبخیز سواحل می باشد(حیدری پوری وهمکاران، 1397).

رویکرد فعلی آمایش در ایران از نوع آمایش فعالیتهای انسانی است که باید به آمایش منابع تغییر کند. در آمایش منابع، هر منطقه براساس پتانسیل و منابع حیاتی خود مانند منابع آب، برنامه ها و فعالیتهای انسانی را مدیریت و برنامه ریزی خواهد کرد(آقمشهدی و همکاران، 1394).


2. استراتژی وراهکار های مدیریت نواحی ساحلی را بنویسید.

سواحل فصل مشترک دو اکوسیستم خشکی و دریایی می باشند و محیطی پویا هستند که تحت تاثیر فرایندهای دریایی و انسانی قراردارند. سواحل هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ تجارتی، بازرگانی و زیست محیطی و ژئوپلیتک قابل اهمیت می باشند. ولی محدود بودن فضای مناطق ساحلی منجر به بهره برداری از مناطق ساحلی و نیز رقابت و گاه تضاد می گردد که پیامدهای متعددی را به همراه دارد که یکی از انها پیامدهای زیست محیطی می باشد مثل کاهش تنوع زیستی، منابع زنده،  تخریب زمین های ساحلی و فرسایش کرانه ، رسوبگذاری در دهانه رودخانه ها ، پرشدن تالابهای ساحلی و آلودگی سواحل از جمله انها می باشد.  یکی از راه کارهای مدیریت مناطق ساحلی دستورکار 21 کنفرانس جهانی محیط زیست در ریودوژانیرو به سال 1992 با اهداف مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی می باشد که کشورها را موظف به برنامه ریزی برای مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی به عنوان اصلی ترین روش نجات سواحل می کند. براساس مدیریت یکپارچه نواحی ساحلی حوزه های تخصصی راهکارهایی را ارائه نمودند. از جمله راهکارها مدیریت زیست محیطی(EMP)، مطالعات مدیریت نواحی ساحلی(SMP)، مطالعات کاربری زمین(LUP)، مطالعات سیاسی – امنیتی،  مطالعات ساختار سازمانی، مطالعات حقوق و قوانین، مطالعات نظارت و ارزیابی(MEP) می باشد. مدیریت محیط زیست در رویکرد حفاظتی شامل حفاظت از محیط زیست ساحلی، حمایت از تنوع زیستی در منطقه ساحلی، کاهش یا جلوگیری از آلودگی در سواحل، استفاده از منابع ساحلی در حد توان اکولوژیک سرزمین و در رویکرد توسعه نیز توجه به رشد اقتصادی – اجتماعی متوازن و تسهیل فرایند کسب منافع اقتصادی می باشد. مدیریت نواحی ساحلی نیز بر مدیریت نواحی که مستقیما در معرض پدیده های دریایی قرار دارند متمرکز می باشد. در مناطق ساحلی دو دسته اصلی مسایل وجود دارد یکی درنتیجه تاثیر عوامل طبیعی بوجود می اید. مثل آبگرفتگی منطقه ساحلی در اثر بالاامدن تراز اب دریا، ابگرفتگی ناشی از وقوع سونامی و غیره می باشد. دسته دوم مسایلی هستند که در اثر فعالیتهای انسانی ایجاد می شوند مثل تخریب آبسنگ های مرجانی، تخریب تنوع زیستی، افزایش آلاینده ها در مصب رودخانه ها اشاره کرد. مطالعات کاربری زمین نیز به منظور شناسایی تناقض های کاربری، اختصاص کاربری ویزه بر اساس پتانسیل ها و محدودیتهای طبیعی و جلوگیری از تقابل های احتماعی و اقتصادی و زیست محیطی می باشد. در مورد مطالعات سیاسی – امنیتی که بدون در نظر گرفتن آن مدیریت امکان پذیرنیست. وجود جاذبه های اقتصادی حوزه های خلیج فارس، دریای خزر و دریای عمان این سه حوزه را تبدیل به کانون های ژئواستراتزیک و ژنواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه ای کرده است. ناهماهنگی های ناشی از سازمانهای درگیر در سواحل و اثرات امنیتی این ناهماهنگی به علاوه ده ها عامل دیگر زمینه و بستری را برای بررسی نقش عوامل سیاسی – امنیتی در منطقه ساحلی ایجاد نموده است.

مطالعات ساختار سازمانی بر اثر دشواری در ایجاد توازن بین مدیریت و اجرا و نیز مسایل چند بعدی و فرابخشی سواحل، وجود روابط سطح مند و عدیده بین مراجع دولتی و عمومی، تعدد سیاستها و درهم تنیدگی عوامل، پیچیدگی مربوط به تصویب و اصلاح قوانین و مقررات، وجود افراد ذینفع در مدیریت یکپارچه سواحل ، پیچیدگی ذاتی سیستمهای دریایی مانند وجود روابط تنگاتنگ بین مباحث ساحلی با موضوع اقتصادی و اجتماعی و وجود نهادهای عدیده در مدیریت سواحل لزوم وجود ساختار و تشکیلات مسنجم در طرح مدیریت یکپارچه را اجتناب ناپذیر می سازد. مطالعات حقوق و قوانین نیز به دلیل عواملی همچون نقص قانونی ، متضاد بودن و عدم کارایی برخی قوانین به دلیل تغییر شرایط ، تداخل وظایف برخی نهاد و سازمان ها وجود قانونی مستقل و قوی را برای اعمال مدیریت و اجرای صحیح برنامه ها لازم می داند. مطالعات نظارت و ارزیابی(MEP) با اجرای برنامه پایش سواحل، بازخورد آن برای اهداف و استراتزی های بدست آمده از مطالعات ساختار و سازمان، مدیریت زیست محیطی، مظالعات سیاسی وامنیت و مدیریت نوار ساخلی تاثیر می گذارد. نظام پایش و ارزشیابی براساس یک مبنای علمی و مبتنی برپارادایم توسعه پایدار تدوین می شود. ساختار این نظام به صورت سیستمی، اهداف، فرایندها و ارتباطات، عناصر و بروندادهای تعیین شده را ترسیم می کند. و محتوای ان شامل سه دسته شاخص های عملکرد مدیریتی، اکولوزیکی و اقتصادی، اجتماعی می بشد.

در برنامه مدیریت یکپارچه سواحل کشور سه رویکرد اساسی مدنظر می باشد رویکرد حفاظت محور به معنای صیانت از محیط زیست و بهره برداری پایدار از منابع  که سهم نسل های اینده را تضمین نماید و رویکرد بعدی رویکرد توسعه محور که توجه به مقوله رشد اقتصادی – اجتماعی مناطق ساحلی را در فرایند اعمال برنامه، ضروری می سازد. در این رویکرد بهره برداری عقلانی با هدف تقویت ظرفیتهای توسعه مناطق ساحلی شرط اساسی تلقی می شود که موجب افزایش پایداری و استفاده از ظرفیتهای توسعه سواحل در چرخه توسعه ملی است. رویکرد سوم رویکرد یکپارچه گرا است که بر همکاری مستمر و تعاملی بخش های بهره بردار و ناظر بر سواحل کشور تاکید دارد. در این رویکرد استفاده از توانهای مشارکتی اجتماع محلی در تبیین برنامه ها و مشارکت آگاهانه و فعالانه آنها در اجرای برنامه ها را شرط اساسی تلقی می کند(طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران، وزارت راه و شهرسازی، سازمان بنادر و دریانورد، 1393).


  • انواع طبقه بندی سوحل را در دنیا با ارائه رفرنس دقیق بنویسید پاسخ سوال باید علاوه بر انواع طبقه بندیهایی باشد که در کلاس خودم مطرح کردم.

یکی از راههای دستیابی به مدیریت بهینه سواحل طبقه بندی سواحل می باشد. دمی زاده و همکاران (2006) با استفاده از تصویر ماهواره ای (Aster2001) بر اساس روش شپارد به طبقه بندی منابع زمین در منطقه ساحلی میناب پرداختند . آنها با استفاده از تکنیکهای پردازش تصاویر ماهمواره ای و تفسیر چشم، لندفرمهای ساحلی را شناسایی و با استفاده از الگوریتم خوشه ای (IsoData) اقدام به طبقه بندی سواحل به دشتهای آبرفتی، مخروط های آبرفتی و دلتاها نمودند.

سواحل را به روشهای مختلف می توان طبقه بندی نمود، از این رو تاکنون روشهای گوناگون برای طبقه بندی لندفرمهای مورفولوزیکی سطحی مناطق ساحلی ارائه شده است برای مثال، طبقه بندی ژئوتکتونیکی زئوس(1888)، طبقه بندی ژنتیکی جانسون(1919)، طبقه بندی کوتون(1952)، طبقه بندی کوواردین(1979)، طبقه بندی شپارد(1977)، طبقه بندی والنتین(1952)، طبقه بندی دیویس و .. اشاره نمود. این گونه طبقه بندیها بر حسب به کارگیری فاکتورها وعوامل مختلفی مانند ماهیت سواحل، مصرف انرزی، شمارش تعداد تضاریس خط کرانه، زمین ساخت و چگونگی شکل گیری ساحل قرارداشته است.

طبقه بندی 1973 شپارد از سواحل، منشا تشکیل سواحل توسط فرایندهای خشکی یا دریایی را معیار اصلی قرار داده است. در  این طبقه بندی، نخست سواحل به دو گروه کلی اولیه و ثانویه تقسیم می شود. در شکل گیری سواحل اولیه فرایندهای دریایی دخالت نداشته اند بلکه این سواحل نخست در پی فرایندهای خشکی تشکیل شده و سپس در اب غوطه ور شده اند. درشکلگیری سواحل ثانویه فرایندها و یا موجودات دریایی دخالت دارند.  

سواحل اولیه خود به چند گروه تقسیم می شوند انهایی که بر اثر فرسایش سایشی شکل می گیرند و سپس به زیرآب فرو می روند مانند سواحل فیوردی و ریا. و سواحلی که درنتیجه فرسایش تراکمی شکل می گیرند مثل رسوبگذاری رودها و یخچالها. و سواحلی در اثر فعالیتهای آتشفشانی شکل می گیرند و نیز سواحلی که دراثر حرکات زمین مانند سواحل چین خورده و گسله.

سواحل ثانویه ناشی از فرایندهای دریایی نیز به چند دسته تقسیم می شوند. سواحل نتیجه عمل سایشی اب دریا و نتیجه عمل رسوبگذاری اب دریا بوجود میاند و سواحلی که نتیجه فعالیتهای زیست دریایی هستند مثل مانگرویی و مرجانی(منصوری وهمکاران 1391).

طبقه بندی زوس(Suess) (1888)یکی از قدیمی ترین طبقه بندی از سواحل که به دو دسته تقسیم می شود.

الف) سواحل نوع آتلانتیکی، که در آن محور چین خوردگیها عمود بر خط ساحل است که به آن سواحل عرضی می گویند. در این نوع سواحل به دلیل اینکه طبقات سنگ با مقاومت متفاوت در برابر فرسایش امواج دریا قرار می گیرند تضاریس بیشماری در آن دیده می شود . نوع دوم سواحل آنلانتیکی، سواحل مورب یا قطری می باشد که در آن، ساحل با زاویه ای خیلی کم و یا زیاد نسبت به جهت امتداد پسکرانه قرار گرفته است. این سواحل نیز مانند نوع قبلی بریده بریده و یا مضرس می باشند.

ب) سواحل نوع پاسیفیکی یا طولی که در آن محور چین خوردگی ها موازی با خط ساحلی است یا اینکه سواحل به موازات امتداد پسکرانه کشیده شده اند. به این سواحل طولی نیز گفته می شود. سواحل نوع پاسفیکی معمولا خیل صاف هستند و فرم منظمی دارند و بنادر کمی در انها دیده می شود و برای حمل و نقل مناسب نیستند. نوع دوم سواحل پاسیفیکی، سواحل دالماسی نام دارند، و آنها شامل سواحلی هستند که در اثر بالاامدن سطح آب دریا، قسمت انتهایی دره ها از اب پرشده باشد و یا اینکه حوضه ای به تازگی فرونشسته باشد که در این صورت برجستگی های قدیمی به صورت سلسله جزایری در می ایند و به موازات ساحل امتداد خواهند داشت. سواحل شمالی ایران در مجاورت دریای خزر و نیز سواحل جنوبی ایران در مجاورت خلیج فارس از این نوع به شمار می روند.

یکی از معروف ترین طبقه بندی ها که تا مدتهای طولانی نیز مورد توجه بوده است، طبقه بندی ژنتیکی سواحل توسط جانسون(Johnson 1919) برحسب خارج از اب بودن ساحل یا غوطه ور بودن ساحل می باشد. و به تبعیت از آن خط ساحلی عقب نشینی داشته و یا اینکه رسوبات به سوی دریا پیشروی کرده باشدکه در این صورت به چهار طبقه تقسیم می شود. سواحل بالاامده، غوطه ور، طبیعی که به تازگی شکل گرفتند و سواحل مرکب دو مرحله را پشت سر گذاشتند.

طبقه بندی کوتون(Cotton1952) سواحل را به دو دسته پایدار و ناپایدار به لحاظ تکتونیکی تقسیم می کند.  

طبقه بندی والنتین(Valentin1952) که سواحل را از نظر چگونگی تشکیل به دو دسته بزرگ تقسیم کرد. سواحل پیشرونده یعنی سواحلی که به سمت دریا پیشروی داشته اند و سواحل پسرونده یعنی سواحلی که به طرف خشکی عقب نشینی داشته اند. والنتین می گوید عوامل زیادی موجب پیشروی ساحل به سمت دریا و یا عقب نشینی آن به سمت خشکی می شود. سواحل پیشرونده شامل انواع زیر می باشند. سواحل بالاامده، سواحل دورافتاده یا سواحل که دور ازساحل اصلی شکل گرفته اند. سواحل مرجانی ، سواحل مانگرو، سواحل دورافتاده و سواحلی که در اثر تراکم رسوبات شکل گرفته اند. سواحلی که توسط فرایند دریایی بوجود امده اند. سواحل پسرونده بر حسب چگونگی عقب نشینی عبارتند از سواحل عوطه ور و سواحل پسرونده ای که در آن توپوگرافی رسوبات ابرفتی در آب فرورفته باشد(علایی طالقانی).


  • مزایا ومحدودیت ها ی قلمروهای ساحلی را در سواحل خلیج فارس وعمان (سواحل مکران) را تحلیل نمایید

به منظور پیشبرد و ساماندهی توسعه سواحل مکران در راستای سیاست گذاری های راهبردی توسعه پایدار و بالفعل ظرفیتها و توانمندهای منطقه در مسیر سیاست های کلان منطقه ، ستادی که در راس آن معاونان رئیس جمهور قراردارند؛ تشکیل شده است. همچنین طرح یکپارچه سازی سواحل و امایش منطقه و مراحل قانونی تبدیل بندر جاسک به منطقه آزاد نیز توسط نهادهای ذی ربط درحال انجام است. در حال حاضر چند بندر عمده و مهم شامل جاسک، تنگ، تیس، زرآباد، پزم، بریس، چابهار، گوادر ، جد و پسا بندر در کرانه های سواحل مکران فعالیت می کنند .

یکی از مهمترین قابلیتهای این منطقه، مجاورت آن با آب های آزاد بین المللی درسرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان و به طور غیرمستقیم با کشورهای آسیاری مرکزی است. در سیاست های کلی برنامه ششم توسعه کشور نیز توجه خاصی به توسعه سواحل مکران شده است. ایجاد سکونتگاههای زیستی امن و راحت در کنار ایجاد محورهای ارتباطی زمینی، هوایی و دریایی و نیز احداث و تاسیس فرودگاها و بنادر مورد نیاز در منطقه مکران ، از ضروریات اولیه توسعه و ترقی این منطقه است.

این در حالی است که منطقه زیرساختهای چندان مناسبی ندارد. وجود سواحل دریای عمان که امکان ارتباط منطقه و کشور را با آب های آزاد و اقیانوس هند فراهم کرده و نیز استقرار مبدا ورودی کریدور شمال – جنوب به خاک ایران ، شرایط منحصر به فردی را در جهت توسعه زیرساختهای زمینی و دریایی فراهم اورده است. استان سیستان و بلوچستان در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد. این امر، منطقه مکران را به عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می کند. این کریدور می تواند یکی از مسیر های مهم ترانزیتی در اسیای میانه باشد که کشورهای مسیر این کریدور را منتفع می سازد . با توسعه این سواحل، ایران می تواند به گره گاه اصلی در مسیر ترانزیت اقیانوس هند به کشورهای اسیای مرکزی، روسیه و افعانستان تبدیل شود. توسعه سواحل مکران، هزینه دسترسی به بازار کشورهایی نظیر آذربایجان، روسیه ، افغانستان ، ترکنستان ، قزاقستان، اوکراین و غیره را به شدت کاهش می دهد و این یک فرصت استثنایی برای ایران است تا خود را در کانون یک کریدور ترانزیتی بسیار مهم قرار دهد. فرصتهای اقتصادی توسعه مکران می تواند به یک ابزار ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک مهم برای کشور تبدیل شود. از لحاظ اجتماعی نیز توسه سواحل مکران یک ضرورت اجتماعی است .


بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قابلیت پهلوگیری کشتی های اقیانوس پیما را دارد و از مناطق ازاد بازرگانی ایران است . بر اساس امارهای جهانی سازمان ملل در زمینه  حمل و نقل بین المللی از مجموع سه کریدور بزرک جهان دو کریدور از ایران می گذرد که در این بین چابهار نقطه عبور جنوبی ترین کریدور شرقی – غربی جهان محسوب می کردد که در مسیر جاده بین المللی ابریشم قرار دارد. شایان ذکر است که معرفی و تشریح دقیق فعالیتهای این بخش در ترغیب سرمایه گذاران تاثیر انکار ناپذیری خواهد داشت. که عبارتند از : 

  1. بهسازی راه اصلی بندرعباس – کنارک . 2. احداث شبکه ریلی چابهار، ایرانشهر، زاهدان، مشهد، سرخش

3- طرح توسعه بندر شهید بهشتی. 4. احداث بزرگراه ساحلی میناب – جاسک – چابهار – گواتر . 5- توسعه فرودگاههای چابهار و تبدیل آن به فرودگاه هاب بار منطقه ای و ترانزیت مسافر و بار در مسیر اروپا به اقیانوسیه . 6- توسعه فرودگاهای جاسک.

تولید انرژی از امواج در سواحل شمالی و جنوبی بویژه سواحل مکران، حفاظت و احیاء اکوسیستم های دریایی و ساحلی ، ارائه مشوق های لازم برای سرمایه گذاری و به کارگیری فناوریهای نویین در طرح های نمک زدایی مقرون به صرفه از آب دریا جهت تامین آب مورد نیاز صنعت، مناطق واقع در پسکرانه سواحل جنوبی کشور و حزایر،  و نیز آب شرب مناطق واقع در پسکرانه سواحل با درنظرگیری ملاحظات زیستی و پدافند عیرعامل از جمله قابلیت های منطقه است. تقویت زنجیره های فعالیتی مبتنی برصنایع دریامحور در محور ساحلی شمال و جنوب ، آزادسازی حریم سواحل و ممانعت از استقرار جمعیت و فعالیت در حریم سواحل، کاهش اتکا کشور به تنگه هرمز با تاکید بر توسعه سواحل مکران از جمله راهکارها می باشد.

از نقاظ ضعف منطقه نیز می توان موارد زیر را برشمرد. شرایط سخت اقلیمی، آلودگی آبهای ساحلی، فرسایش، روان گرایی و لرزه خیزی بالای منطقه، کمبود تاسیسات و زیرساختهای گردشگری، تنگناهای اقتصادی معیشت ساحل نشینان و تخریب محیط زیست، افزایش تقاضا برای احداث سازه های دریایی، توسعه مناطق ویژه و آزاد اقتصادی بدون توجه به برنامه ای هماهنگ . و از محدودیتهای آن می توان توزیع نامناسب جوامع ساحلی ، فقدان شبکه زیرساخت مناسب ، آلودگی زیست محیطی ، شرایط سخت آب وهوایی، فقر مردم ، نبود برنامه یکپارچه و مناسب برای مناطق ساحلی، افزایش قاچاق . علاوه براین می توان افزایش تراز اب ، و وقوع طوفانها و سیلاب های شدید و همچنین فرسایش زیاد خاک را نام برد، علاوه براین

ناپایداری شرایط اقلیمی حاکم بر کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، نظیر بی نظمی های بارش، بروز خشکسالی های متوالی و یا وقوع سیلابهای ویرانگر، پوشش گیاهی تنک در عرصه های منابع طبیعی بویزه در روستاها با توجه به فقر، کم سوادی و امرزوه بیکاری رو به رشد حاکم بر این جوامع فرسایش شدید ابی در مناطق کوهستانی و فرسایش بادی در مناطق بیابانی از جمله محدودیتها به شمار می اید(حیدری پور و همکاران، 1397).

  • با استفاده از مقالات لاتین وسایرمنابع با توجه به پژوهش های انجام گرفته در اقصی نقاط دنیا راهکارها ومدل های بکار گرفته درمطالعات نواحی ساحلی را بررسی واستخراج کنید.
  • روش ارزیابی چند معیاره(MCE) در شناسایی اهداف مغایر در مکان یابی می تواند استافاده شود. 
  • روش شاخص حساسیت زیست محیطی (ESI) مرکز ملی مطالعات اقیانوسی و اتمسفر ایالات متحده امریکا برای تعیین مناطق حساس ساحلی است.  
  • یکی از شاخص های آسیب پذیری ساحلی که  می تواند به عنوان وسیله ای جهت اجماع بین متغیرهای پراکنده و تاثیر گذار در ارزیابی خطر اسیب پذیری ساحلی درنظرگرفته شود شاخص CVI می باشد.
  • پایش تغییرات منطقه ساحلی و حفاظت از آن در برنامه مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی به منظور دست یابی به توسعه پایدار استفاده از تصاویر ماهمواره ای لندست برای سالهای مختلف جهت تعیین میزان تغییرات و جابه جایی مکانی خط ساحل می باشد.
  • مطالعه عملکرد جریان های رودخانه ای بر ویژگی های رسوب شناختی کرانه ساحلی با استفاده از ویژگی های باد، رسوب شناسی، تصاویر ماهواره ای، و نرم افزارهای رایانه ای W.R.Plot view ، Gradistat و ArcGIS به عنوان داده های و ابزارهای تحقیق .
  • بررسی میزان آسیب پذیری تپه های ماسه ای ساحلی با استفاده از مدل DVI .
  • تغییرات خط ساحلی در طی سالهای مختلف با کمک ابزار تحلیل سامانه خط ساحلی(DSAS) می تواند به پیش بینی خطوط ساحلی برای سالهای مورد نظر انجامد.
  • تحلیل مخاطرات فرآیندهای جریانی خشکی ( آب و باد ) در مناطق ساحلی برای تعیین اهمیت هر شاخص ورسیدن به وزن آنها از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسات زوجی با بهره گیری از نرم افزار EXPERT CHOICE می تواند استفاده شود. همچنین ترکیب متغیرها و رتبه بندی آنها با استفاده از مدل چند متغیره تاپسیس و روش بی بعد سازی خطی در محیط نرم افزار ARC GIS صورت می گیرد. استفده از تصاویر ماهواره ای لندست از سنجنده ETM+ و همچنین ماهواره QUICK BIRD. در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل متغیرها، مناطق دارای پتانسیل مخاطرات پهنه بندی می شود.
  • بررسی تغییرات زمانی خط ساحلی از طریق تحلیل آماری نیمرخ های متساوی البعد(ترانسکت).

متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

دیدگاه نئوترکیبی چیست؟


هاک های برخی جانوران در طبیعت وجوددارد که وقتی شرایط فراهم شد این هاک ها ظهور میکنند. شاید نمونه آن را میتوان به ظهور انسان نسبت داد. چه بسا هاک انسان تو طبیعت از دوران اول زمین شناسی (مشاهده جنس و خصوصیات زمین شناسی در برنامه Google Earth) تا دوران چهارم بوده باشد ودر هولوسن با عقب نشینی یخچالها که شرایط برای ظهور انسان که موجود به نظر حساستری در مقایسه با سایر گونه های گیاهی و جانوری است فراهم شد و با فراهم شدن شرایط زیست این گونه حساس خلقت انسان اتفاق افتاد.

دیدگاه نئوترکیبی (Neo-synthetic perspective) در جغرافیا، به عنوان یک رویکرد تلفیقی و چندپارادایمی، تلاش می‌کند تا عناصر مختلف از مکاتب و نظریه‌های جغرافیایی را در قالبی منسجم گردآورد. این دیدگاه به‌ویژه در جغرافیای انسانی و شهری، با هدف تحلیل جامع‌تر پدیده‌های فضایی، اجتماعی و اقتصادی، از ترکیب روش‌ها و مفاهیم گوناگون بهره می‌برد.

یک نمونه آن ویروس کروناست. ویروس کرونا که از قبل در سیاره زمین وجود داشت ولی شرایط رشد و تکثیر آن وجود نداشت. به نظر میرسد دیدگاه نئوترکیبی (Neo-synthetic approach) با دیدگاه اسلامی در بعضی جاها موافقت دارد خصوصا در خلقت انسان های اولیه. در زمانهای ابتدایی پیدایش بشر، انسانها بلندقامت تر از افراد انسانی عصر حاضر و با طول عمر بیشتری نسبت به اکنون بوده است. شاید این دیدگاه رابطه مستقیمی با ژئومورفولوژی داشته باشد چه بسا که بسیاری از ظهورها نتیجه پدیده های جغرافیایی و تغییر شرایط آب و هوایی و یا حتی تغییر دی اکسید کربن و سایر پدیده های جغرافیایی باشد.


دیدگاه نئوترکیبی در جغرافیا، به عنوان یک رویکرد تلفیقی و چندپارادایمی، تلاش می‌کند تا عناصر مختلف از مکاتب و نظریه‌های جغرافیایی را در قالبی منسجم گردآورد. این دیدگاه به‌ویژه در جغرافیای انسانی و شهری، با هدف تحلیل جامع‌تر پدیده‌های فضایی، اجتماعی و اقتصادی، از ترکیب روش‌ها و مفاهیم گوناگون بهره می‌برد.

تعریف دیدگاه نئوترکیبی در جغرافیا

  • ترکیبی از مکاتب مختلف مانند رفتارگرایی، ساخت‌گرایی، اقتصاد سیاسی، انسان‌گرایی و تحلیل فضایی
  • تأکید بر تحلیل چندلایه‌ای از پدیده‌های جغرافیایی با در نظر گرفتن عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی
  • تلاش برای رفع دوگانگی‌ها (مانند جغرافیای انسانی vs. طبیعی، یا تحلیل کمی vs. کیفی)
  • استفاده از روش‌های میان‌رشته‌ای برای فهم بهتر روابط فضایی و اجتماعی

این دیدگاه به‌ویژه توسط جغرافیدانانی مانند دکتر حسین شکوئی در ایران مطرح شده و در آثار او مانند دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری به‌خوبی تشریح شده است.

معادل انگلیسی دیدگاه نئوترکیبی

در منابع انگلیسی، معادل‌هایی که به مفهوم نئوترکیبی نزدیک هستند عبارت‌اند از:

فارسیمعادل انگلیسیتوضیح
دیدگاه نئوترکیبیNeo-synthetic perspective یا Synthetic approach in geographyاشاره به رویکردی تلفیقی که عناصر مختلف نظری را ترکیب می‌کند
علم ترکیبی جغرافیاGeography as a synthetic scienceبر اساس دیدگاه Hartshorne، جغرافیا علمی تلفیقی است که اجزای مختلف را در یک کل منسجم گرد می‌آورد
سنتز منطقه‌ایRegional synthesisیکی از اصول بنیادین در مطالعات جغرافیایی برای تحلیل مناطق مختلف

چگونه دیدگاه نئوترکیبی به درآمدزایی مردم کمک می‌کند؟

دیدگاه نئوترکیبی در جغرافیا، با تلفیق ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، محیط‌زیستی و فناورانه، بستری فراهم می‌کند تا راه‌حل‌هایی جامع و کاربردی برای توسعه محلی و درآمدزایی مردم طراحی شود. برخلاف رویکردهای تک‌بعدی، این دیدگاه تلاش می‌کند تا با در نظر گرفتن پیچیدگی‌های زندگی واقعی، فرصت‌هایی را شناسایی کند که هم‌راستا با ظرفیت‌های بومی و نیازهای جامعه باشند. چنین نگاهی می‌تواند در حوزه‌هایی مانند انرژی، گردشگری، کشاورزی و خدمات شهری تحولات قابل‌توجهی ایجاد کند.

یکی از کاربردهای مهم این دیدگاه، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در مناطق محروم یا کم‌برخوردار است. با تحلیل هم‌زمان داده‌های اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی، می‌توان مکان‌هایی را برای نصب پنل‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی شناسایی کرد که هم از نظر فنی مناسب باشند و هم از نظر اقتصادی برای مردم سودآور. خانوارها یا واحدهای کوچک تولیدی می‌توانند برق تولیدی را به شبکه بفروشند و از این طریق درآمد پایدار کسب کنند، بدون آن‌که نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین اولیه داشته باشند.

در حوزه گردشگری نیز دیدگاه نئوترکیبی نقش مهمی ایفا می‌کند. با ترکیب داده‌های فرهنگی، تاریخی، اقتصادی و فضایی، می‌توان مسیرهای گردشگری، بازارچه‌های محلی و رویدادهای فرهنگی طراحی کرد که هم جذابیت داشته باشند و هم با مشارکت مردم اجرا شوند. این نوع گردشگری پایدار نه‌تنها موجب اشتغال‌زایی مستقیم می‌شود، بلکه به حفظ میراث فرهنگی و تقویت هویت محلی نیز کمک می‌کند.

مدیریت هوشمند منابع شهری یکی دیگر از زمینه‌هایی است که با رویکرد نئوترکیبی می‌توان آن را به درآمدزایی تبدیل کرد. استفاده از فناوری‌های نوین برای بهینه‌سازی خدمات شهری (مانند مدیریت پسماند، روشنایی، حمل‌ونقل یا پارکینگ) می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و فرصت‌هایی برای مشارکت شهروندان در پروژه‌های درآمدزا فراهم کند. برای مثال، تولید انرژی از پسماند یا مشارکت در خدمات دیجیتال شهری می‌تواند به منبع درآمدی جدید برای ساکنان تبدیل شود.

در بخش کشاورزی، این دیدگاه با تحلیل داده‌های خاک، آب، اقلیم و بازار، امکان طراحی الگوهای کشت بهینه را فراهم می‌کند. کشاورزان می‌توانند با بهره‌گیری از این تحلیل‌ها، بهره‌وری را افزایش دهند و محصولات خود را با کیفیت بهتر و قیمت مناسب‌تر به بازار عرضه کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنسورهای خاک یا سیستم‌های آبیاری هوشمند می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و سودآوری را افزایش دهد.

در نهایت، مجتمع‌های مسکونی نیز می‌توانند از این دیدگاه بهره‌مند شوند. برای مثال، نصب پنل‌های خورشیدی در پشت‌بام‌ها یا فضاهای عمومی مجتمع‌ها، نه‌تنها به کاهش هزینه‌های انرژی کمک می‌کند، بلکه برق مازاد تولیدی می‌تواند به دولت فروخته شود و درآمدی برای ساکنان ایجاد کند. این نوع پروژه‌ها، با مشارکت جمعی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی، نمونه‌ای عملی از کاربرد دیدگاه نئوترکیبی در زندگی روزمره مردم هستند.


دیدگاه نئوترکیبی در برنامه‌ریزی شهری، با تلفیق نظریه‌ها، الگوها و پارادایم‌های مختلف، می‌تواند نقش بسیار مؤثری در ارتقاء کیفیت زندگی شهری و توسعه پایدار ایفا کند. این دیدگاه برخلاف رویکردهای سنتی که معمولاً تک‌بعدی و آمرانه بودند، تلاش می‌کند تا با در نظر گرفتن پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و فناورانه، راه‌حل‌هایی جامع و قابل اجرا برای مسائل شهری ارائه دهد.

در برنامه‌ریزی شهری، نئوترکیب‌گرایی به معنای کنار گذاشتن مرزهای خشک میان مکاتب مختلف و بهره‌گیری از نقاط قوت هر یک برای رسیدن به تعادل فضایی و اجتماعی است. برای مثال، می‌توان از تحلیل‌های کمی در کنار رویکردهای مشارکتی و انسان‌محور استفاده کرد تا هم داده‌محور باشیم و هم نیازهای واقعی مردم را در نظر بگیریم. این ترکیب باعث می‌شود برنامه‌ها هم از نظر علمی معتبر باشند و هم از نظر اجتماعی پذیرفتنی. یکی از کاربردهای مهم این دیدگاه، طراحی شهرهای زیست‌پذیر و تاب‌آور است. با ترکیب مفاهیم شهر هوشمند، شهر سبز، نوشهرگرایی و توسعه میان‌افزا، می‌توان فضاهایی خلق کرد که هم از نظر زیست‌محیطی پایدار باشند و هم از نظر اقتصادی و اجتماعی برای ساکنان سودمند. این نوع برنامه‌ریزی به‌ویژه در مواجهه با چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، مهاجرت، و نابرابری‌های فضایی بسیار مؤثر است.

نئوترکیب‌گرایی همچنین در کنترل کاربری اراضی و طراحی فرم‌های شهری نقش مهمی دارد. به‌جای منطقه‌بندی خشک و تفکیک‌شده، می‌توان از الگوهای ترکیبی و اختلاطی استفاده کرد که هم انعطاف‌پذیر باشند و هم پاسخ‌گوی نیازهای متنوع شهری. این رویکرد به ایجاد فضاهای چندمنظوره، افزایش تعاملات اجتماعی و کاهش هزینه‌های زیرساختی کمک می‌کند.

در حوزه مشارکت مردمی نیز، این دیدگاه با تأکید بر فرآیندهای دموکراتیک و مشارکتی، زمینه‌ساز افزایش رضایت عمومی و کاهش تعارضات شهری می‌شود. مردم نه‌تنها به‌عنوان دریافت‌کننده خدمات، بلکه به‌عنوان شریک در تصمیم‌گیری‌ها دیده می‌شوند. این امر موجب می‌شود برنامه‌ها با واقعیت‌های محلی هماهنگ‌تر باشند و اجرای آن‌ها با مقاومت کمتری مواجه شود.


برنامه ریزی و سازماندهی و اجرای برنامه ها در جهت دستیابی به اهداف استفاده بهینه از منابع آبی را مدیریت منابع ابی می گوییم.

اهمیت آب و اثرات منابع آبی در طول زمان های گذشته


در باب اهمیت آب باید گفت که آب و منابع آبی که شامل رودخانه ها، دریاچه ها، چاهها، دریاها، اقیانوسها، و تمام ابخوانهای زیرزمینی است؛ همیشه در طول تاریخ برای ساکنان زمین مهم بوده است. در گذشته نیز اهمیت آب برای حیات و ادامه زندگی و چرخاندن چرخ صنعت و کشاورزی (دانلود نقشه ها و اطلاعات کشاورزی) آن دوران نیز بسیار مهم بوده و مدیریت منابع آب نیز یکی از مهمترین اقدامات انسانها در طول تاریخ بوده است. در مورد اهمیت آب و منابع آبی برای بشریت اعصار گذشته باید اشاره به آثار به جا مانده از انان داشت همچون کانالها، چاه ها، آبراهه ها، سدها، قناتها و … . ادامه به بحث اهمیت آب و اثرات منابع آبی در طول زمان های گذشته پرداخته ایم.

آب و منابع آبی علاوه بر اینکه از اعصار دیرینه برای بشریت مهم بوده است بلکه این عنصر حیات بخش برای سایر موجودات زمین، طبیعت و محیط زیست مهم است و ادامه زندگی در این سیاره مستلزم به این گوهر گرانبهاست. چرخش آب در طبیعت که شامل چرخه آن در هوا و در زیر لایه های زمین میشود برای آب و هوا نیز مهم است به عنوان مثال قطعا وقتی رطوبت نسبی هوایی در یک منطقه زیاد شود و به بیشتر از 60 درصد برسد بی تاثیر در اقلیم آن منطقه نخواهد بود.  و نمونه واضح تر آن ریزگردهای موجود در جو است که مسلما در نبود بخار آب شاهد حمله ریزگرد به جای قطرات آب هستیم. اگر بخواهیم در مورد تاثیرات گردش آب در طبیعت و در سیاره زمین بحث کنیم قطعا از چندین جلد کتاب فراتر خواهد رفت.

با این مقدمه بپردازدیم به محیط زیست (برای مشاهده نقشه مناطق حفاظت شده روی گوگل Earth همراه نمایش پارک های ملی و زیستگاه های گونه های جانوری و گیاهی در گوگل ارث اینجا کلیک کنید) که به شدت در کشورمان نیاز به احیاء دارد. ولی قبل از پرداختن به این مطلب باید پای مباحثی دیگری را باز کنیم ساکنان قدیمی سیاره زمین خصوصا انسانها نسبت به ساکنان امروزی مصرف آب خیلی پایینی داشتند برای همین همیشه در محیط زیست و طبیعت بهتری زندگی میکردند. برای ساکنان قدیمی سیاره زمین، همه جای سیاره زمین پهنه های آبی وسیعی به چشم میخورد که در آن گونه های کثیر و غول پیکر حیوانات و گیاهان زیست میکردند. اگر به دوران دوم زمین شناسی (مشاهده نقشه زمین شناسی در گوگل Earth) دوره ژوراسیک برگردیم همان چیزی که امروز در فیلم های تخیلی دیده میشود شاهد گونه های عظیم الجثه دایناسورها و سایر حیوانات وحشی در طبیعت ان زمان هستیم آیا الان اگر یک دایناسور وجود داشت می توانست در این عصر به زندگی خود ادامه دهد. قطعا نه.

در مورد اهمیت آب و اثرات منابع آبی در طول زمان های گذشته یکی از مهمترین منابع تامین آب در طول تاریخ چشمه ها (Spring) بوده است که بطور طبیعی از دل کوه ها و از منشا آب های زیر زمینی به سطح راه پیدا می کردند.

نقشه گوگل ارث چشمه ها شهر های ایران
نقشه گوگل ارث چشمه (Spring) اطراف شهر های مهم ایران و منابع آب تامین از چشمه ها

شاید بگویید حتما این به دلیل افزایش رشد کمی جمعیت انسانی سیاره زمین است و نه این طور نیست افزایش جمعیت (دانلود اکسل آماده برای محاسبه رشد جمعیت) انسانی باعث تخریب به منابع حیاتی و طبیعت و محیط زیست نشده است. چرا که در دوره ژوراسیک جمعیت حیوانات و گونه های حیوانی و گیاهی عظیم و بزرگ زیاد بود انقدر زیاد  و در عین حال عظیم الجثه بودند که یک دایناسور شاید به تنهایی می توانست در یک روز یک دریاچه آب را بخورد. حتما میگویید از بین رفتن دایناسورها ربطی به ظهور جمعیت انسانی و یا کمبود آب و حتی این نوشته ندارد . بله درست است مبحث دایناسورها کاملا بی ربط به مساله کمبود اب دارد و حتی قابل مقایسه نیست. ولی فقط اشاره بکنم و به عنوان یک نمونه مطرح کنم چرا که همه میدانیم از بین رفتن دایناسورها برحسب فرضیه های متفاوت که توسط دانشمندان مطرح شد؛ اتفاق افتاد . بسیاری از این رخدادهای آبی در داخل حوضه های آبریز و زیرحوضه ها شکل می گیرد.

حوضه های آبخیز اصلی و زیرحوضه های آبریز فرعی و آب منطقه ای ایران در گوگل ارث
این یک فایل kml kmz از حوضه های آبخیز اصلی و زیرحوضه های آبریز فرعی و آب منطقه ای ایران در گوگل ارث است.

عصر ژوراسیک هم حیوانات خیلی بزرگ و غول پیکر بودند و هم تعداد این حیوانات نیز زیاد بوده به عبارتی گونه های گیاهی و حیوانی ان دوران هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ چثه و هیکل خیلی بیشتر از موجودات و ساکنان کنونی سیاره زمین اعم از گونه های حیوانی و گیاهی بوده است و ضمن اینکه مصارف آنها نیز بیشتر از ما بوده است.

در عصر کواترنر از زمانی که انسان در سیاره زمین پا به عرصه وجود گذاشت همه چیز به مرور زمان تغییر کرد. انسان همه جای زمین را آلوده کرد از هوا گرفته تا اعماق زمین یعنی طبیعت و محیط زیست. با این اوصاف باید بگویید خب بیایید نسل بشریت را منقرض کنیم و دوباره نسل دایناسورها را به حیات برگردانیم تا بتوانیم طبیعت مان نیز به قشنگی دوران ژورا برگردد.

نه نیازی نیست. هدف این است که یادآوری شود که همین انسان همین بشر در گذشته نیز بودند گذشته نه چندان دور . بشریت از زمان ظهور انسان در هولوسن تا کنون همچنان در حال زیست بوده نه تنها . اجداد ما انسانها تنها در این طبیعت زیبا و بکر زندگی نمی کردند بلکه سایر حیوانات عظیم نیز در کنارش بودند شاید بعضی از گونه های حیوانی مثل دایناسورها منقرض شدند ولی خیلی ها از اونا با انسانها و در کنار انسانها به حیات شان ادامه دادند بی انکه منقرض شوند یا با هم برای ادامه حیات بجنگند و سبپس با کمبود اب و غذا مواجه شوند. مثل بوفالوها در قاره امریکا ، یا فیل ها در هندوستان، یا گرکدن ها در افریقا و یا شترها در عربستان. اینها حیواناتی به نسبت بزرگ بودند که همیشه در کنار گذشتگان مان زندگی میکردند و کمبود آب نداشتد و کمبود غذا نداشتند.

پس افزایش رشد جمعیت تاثیری به آن میزان در کاهش منابع مان نداشته است لازم است نکته ای را بگویم من قصد ندارم در این پست به این مطلب بپردازم که افزایش رشد جمعیت انسانی را تشویق و ترغیب کنم و یا کاهش رشد جمعیت را عامل بسیار مثبتی بدانم و یا ارزیابی کنم.

این مطالب گفته شود که بدانیم عامل این همه کم آبی ها و کمبودها در منابع زمینی چیست؟  در حالی که افزایش جمعیت انسان و حتی گیاهان و حیوانات عامل موثر در کاهش منابع آبی و زیستی مان نیست.

در گذشته ای نه چندان دور به عنوان مثال در همین سلسله شاهنشاهی های قدیم ایران چه ایران حتی سایر کشورها نیز کمبود آب یک معضل واقعی نبوده درست است اب برای گذشتگان اهمیت داشته است.

همین دوران کودکی بزرگترهای ما ، فقط کافیه پای صحبتهای کهنسالان بشینین تا نقل قول های پدران خودشان را برای شما مطرح کنند یا نه با کاوش ها و بررسی های دانشگاهی  و با استفاده از روشهای مختلف آزمایشگاهی و کتابخانه و میدانی بتوانیم حد و اندازه سطوح آبی و آبخوانهای زیرزمینی را مشخص کنیم.

پس کمبود آب مساله کنونی بشر است. چرا کیفیت زندگی و رشد فناوریهای پیشرفته بی تاثیر در این مسایل نیست ناگفته نماند پیشرفته های تکنولووژی و علوم بشریت نه تنها در کاهش منابع آبی سهیم نبوده چه بسا در مصرف منابع آبی تاثیر به سزایی داشته و حتی رشد علم و تکنولوژی در کیفیت و کمیت آب موثر بوده است بیشتر از گذشته .

پس شاید ریشه بیشتر مسایل مان در خصوص معضل کمبود آب به واقع کلمه و بدون هیچ تعارفی به مردم بر نیم گردد در واقع اصلا مصرف کنندگان منابع آبی ساکنان مناطق مسکونی (مشاهده آمار جمعیت شهرها و روستاها روی گوگل ارث Earth) در شهر و روستا نیستند بلکه بخشهایی مثل مشاغل شاخه کشاورزی و صنایع هستند (مشاهده جمعیت شهرستان های کل کشور ایران در گوگل ارث). و بعضی از این مسایل منابع آبی و کیفیت و کمیت آن و محیط زیست مان و تخریب و یا احیاء آن نه به دست مردم از بین میرود یا اسیب میبنید و نه بوسیله مردم احیاء میوشد و و یا تخریب میشود. بلکه بخشهای مختلف اقتصادی و در بعضی کشورها مثل ایران توسط حاکمان آن میتواند یا بهبود یابد و یا تخریب شود. منابع آبی مان را دریاچه ، آبخوانهای زیرزمین ، آبهای قدیمی ، ابهای سطحی و زیرسطحی که آبهای زیرزمینی هستند را تشکیل میدهند. و طبیعت مان نیز از ارتفاعات تا پستی ها مثل تپه ها و کوه ها و فلات و نواحی پستی مثل سواحل دریا و دریاچه ، تا کویرها .

اما در ایران سیاستهای حکومتی بی تاثیر در کمبود آب و تخریب منابع زیستی کشورهان نیست. ضمن اینکه به طور کلی بگویم لازم است که بخش های اقتصادی ما نیز تغییراتی را در جهت اصلاح خودش داشته باشد و از علوم و فناوری به روز استفاده نماید و صرفا اهداف این بخشها را سود بیشتر و بیشتر تشکیل ندهد قطعا اگر هدف سود هر چه بیشتر و خارج از نظارت همراه با بهره کشی از طبیعت باشد. اثرات سوء ان به سرزمین مان بر خواهد گشت.

در این مبحث سعی کردیم درخصوص اهمیت آب و اثرات منابع آبی در طول زمان های گذشته صحبت کنیم. خوشحال می شود نظرات خود را در پایین این صفحه برای ما کامنت کنید.

نحوه ارسال مقاله به مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران: روش گام به گام سابمیت مقاله علمی پژوهشی


می­دانیم که نگارش مقاله علمی، جستجو و پیداکردن مجله مناسب برای ارسال مقاله و در نهایت نحوه ارسال آن به مجله علاوه بر این که جزو دغدغه­ های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری است، از مباحث مهمی است که به وفور در سایت و نشریات داخلی و خارجی اموزش داده می­شود. لذا در این پست قبل از آموزش ارسال مقاله به مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران لازم است نکته ای را یادآوری کنم. از انجایی که من در کلاسهای متعدد مقاله نویسی شرکت داشتم از حضور در این کلاسها و جلسات شاهد جای خالی مباحث تکنیکی یعنی نحوه ارسال مقاله به سایتهای مجلات بودم. به عبارتی تمام جلسات و دوره هایی که حداقل من در انها حضور داشتم به نگارش مقالات، چگونگی ویرایش مقالات، شناخت مجلات و معتبر و دارا رتبه بودن آن، پیداکردن مجلات و ویژگیهای می­پرداختند.  

در این پست مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران انتخاب و همراه با تصاویر نحوه ارسال مقاله را به نمایش می­گذاریم. بنابراین، این نوشته با عنوان نحوه ارسال مقاله به مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران: روش گام به گام سابمیت مقاله علمی پژوهشی به شما کمک می کند براحتی مقالات خود را برای مجلات مشابه بفرستید. از خوانندگان این مقاله درخواست می­ کنم در صورت مشاهده ایرادات یا نقصی در این متن، نظرات و پیشنهادات خود را برای ما کامنت بگذارند.

در ابتدا، وارد سایت مجله https://www.geomorphologyjournal.ir/  می­شویم. بعد از بالا امدن صفحه وب سایت مجله بر روی مرورگرتان تصویر زیر را مشاهده خواهید کرد.

در صفحه اول مجله ، شاهد کادر آبی پررنگی هستیم که گزینه­ هایی در آن دیده می­شود که شامل: صفحه اصلی، مرور، اطلاعات نشریه، راهنمای نویسندگان، ارسال مقاله، داوران، تماس با ما، اطلاعات آماری نشریه و در سمت چپ نیز دو گزینه ورود به سامانه ، زبان صفحه (که در حالت فارسی بودن صفحه وب به صورت ENGLISH نوشته می­باشد) است. در کادر وسط نیز می­توانیم مشخصات مجله را مشاهده و سپس برای انتخاب این مجله جهت ارسال مقاله به آن تصمیم­گیری نماییم.  از جمله این ویژگی­ها که در صفحه اول وب سایت دیده میشود شامل ترتیب انتشار مجله، مجله مان فصلنامه است یا ماهنامه و یا سالنامه … بعدی زبان انتشار مجله نوشته شده است که که مقالات داخلی ایران قاعدتا فارسی است. ضریب تاثیر مجله دیده می­شود که از موارد خیلی مهم انتخاب یک مجله به شمار می­رود. و موارد دیگر نیز مثل میانگین زمان داوری، رتبه کسب شده از دفتر کمیسیون نشریات وزارت علوم، هزینه چاپ مقالات، وضعیت انتشار مقالات، بانکها و نمایه­های مجلات را نیز لازم است از نظر بگذرانیم.

در بخش پایین می توانید روش ارسال مقاله را بطور کامل در راهنمای زیر مشاهده کنید.

در تصویر بالا، کادر آبی که با رنگ قرمز آن را برای شما به نمایش گذاردیم و شامل صفحه اصلی، بخش مرور، اطلاعات نشریه، راهنمای نویسندگان، ارسال مقاله، داوران، تماس با ما، اطلاعات اماری نشریه  ودر گوشه سمت چپ این نوار دو قسمت زبان مجله که به صورت ENGLISH  و دیگری ورود به سامانه را مشاهده می­کنید. همه این بخشها لازم است که قبل از انتخاب مجله توسط نویسنده و قبل از ارسال مورد مطالعه قرار گیرد. این موارد که تا اینجا گفته شد از موارد قبل از انتخاب مجله و تصمیم به ارسال مقاله به مجله است.

ولی هنگام ارسال مقاله به مجله، نویسنده مقاله باید بخش راهنمای نویسندگان را بخواند و مقاله طبق فرمت خواسته شده اون مجله تنظیم نماید. از موارد خواسته شده در بخش راهنمای نویسندگان می­توان مواردی مثل فونت متن­ها، یا فونت تیرها، و شکل جداول و فونت کپشن جداول و اشکال، و سایر قلم و حاشیه کاغذ و .. را نام برد.

نکته دیگر این است که در صفحه راهنمای نویسندگان فایل­های بارگذاری شده توسط مجلات باید دانلود شود و مقاله به فرمت همان فایل­های بارگذاری شده توسط مجله تنطیم شود مثل فایل اصل مقاله، فایل تعهدنامه، و فایل نام نویسندگان.

قطعا خوانندگان این پست افرادی با تحصلات بالا هستند و می­دانند که لازم است قبل تصمیم به ارسال مقاله به یکی از مجلات چکیده لاتین مقاله، ترجمه لاتین مقاله، و چکیده مبسوط فارسی و لاتین مقاله از موارد ضروری هنگام ارسال مقاله است.

بعد از تظیم مقاله طبق فرمت خواسته شده مجله و انتخاب مجله وارد سایت مورد نظرتان در اینجا وارد سایت مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران می­شویم و از گوشه سمت چپ گزینه ورود به سامانه را انتخاب و اگر قبلا در این مجله اکانت نساختند؛ گزینه ثبت نام را می­زنید و و اقدام به ساخت اکانت یا حساب کاربری در این مجله می­کنید در غیر این صورت گزینه ورود به سامانه را می­زنید و بعد از وارد کردن یوزر و پس ورد تان وارد اکانت تان می­شوید. (یه نکته قابل ذکر این است که اگر اولین بار است که ثبت نام می­کنید باید وارد ایمیلی که با آن ثبت نام کردید؛ بشوید و با کلیک روی لینک ارسالی مجله به ایمیلتان، ایمیل شما توسط مجله مورد تایید و در نتیجه، اکانت شما توسط مدیریت مجله مورد تایید قرار می­گیرد و بعد از آن از طریق گزینه ورود به سامانه، میتوانید وارد حساب تان شوید).

بعد از اینکه نام کاربری و کلمه عبور را وارد کردیم، و توانسیم وارد حساب کاربری مان شویم مطابق تصویر زیر گزینه ارسال مقاله را می­زنیم.

با کلیک روی گزینه ارسال مقاله وارد صفحه ای مطابق تصویر زیر می شویم. و در این تصویر همانطور که در سمت راست تصویر مشاهده می­کنید، روی گزینه ارسال مقاله جدید کلیک می­کنیم

بعد از اینکه روی گزینه ارسال مقاله جدید کلیک کردیم وارد صفحه­ای به صورت زیر می­شویم.

مطابق تصویر بالا ، نوع مقاله را انتخاب می­کنیم در مجله ژئومورفولوزی کمی دانشگاه تهران صرفا یک نوع که در این تصویر دیده می­شود همان مقاله پژوهشی را می­پذیرند ولی مجلات دیگر در هنگام انتخاب نوع مقاله با گزینه های زیادی رو به رو می­شوید که قطعا باید یکی را انتخاب کنید.

مطابق تصویر بالا، بعد از انتخاب نوع مقاله، در کادر سمت راستی صفحه سایت مطابق شکل بالا، کنار انتخاب نوع مقاله تیک خورده می­شود که به منزله اتمام یک مرحله از فرایند ارسال مقاله است. و مطابق تصویر بالا و همان طور که با قلم قرمز برای شما در تصویر مشخص کردم عنوان کامل مقاله، عنوان کوتاه مقاله، عنوان کامل انگلیسی مقاله و عنوان کوتاه انگلیسی مقاله را وارد می­کنید. و همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید دکمه بعدی در پایین صفحه را می­زنید تا ­وارد مرحله بعدی ارسال مقاله یعنی اضافه کردن نویسندگان شویم.

مطابق تصویر بالا، مشخصات نویسندگان مقاله را به ترتیب وارد می­کنیم یعنی در ابتدا مشخصات نویسنده اول مقاله را وارد و بعد از تکمیل اطلاعات نویسنده اول گزینه ذخیره نویسنده را می­زنیم و بعد از زدن دکمه ذخیره نویسنده ، مشخصات نویسنده ذخیره شده به صورت ردیفی در پایین همین صفحه دیده می­شود و صفحه در حالت رفرش قرار می­گیرد و جای نویسندگان یا فرم خالی می­شود و در این صورت باید نویسنده دوم مقاله را وارد کنید به این ترتیب بعد از وارد کردن مشخصات نویسندگان به ترتیب از نویسنده اول تا نویسنده اخر زدن ذخیره نویسنده وارد مرحله بعدی از مسیر ارسال مقاله می­شویم.

درمرحله بعد، وارد قمست وارد کردن چکیده مقاله می­شویم مطابق تصویر زیر اطلاعات بخش چکیده مقاله را تکمیل می­کنیم.

مطابق تصویر بالا که برای شما به نمایش گذاشتم در کادر اول چکیده کوتاه فارسی مقاله را وارد می­کنید و در کادر پایین، چکیده مبسوط انگلیسی مقاله را وارد می­کنید. و سپس دکمه بعدی در پایین صفحه را می­زنیم.

مرحله بعدی ارسال مقاله، افزودن کلیدواژگان است

مطابق تصویر بالا، در کادر اول، کلیدواژگان فارسی، و در کادر دوم کلیدواژگان لاتین مقاله را وارد می­کنیم.

سپس دکمه بعدی در پایین صفحه را می­زنیم و وارد مرحله توضیحات تکمیلی می­شویم در این بخش نیز مطابق شکل زیر توضیحی برای مقاله می نویسیم و با زدن دکمه بعدی وارد مرحله بعدی یعنی داوران پیشنهادی می­شویم.

مطابق تصویر زیر بعد از وارد شدن به مرحله داوران پیشنهادی، براساس فرمت مقاله به اینکه چند داور را پشنهاد بدیم اطلاعات داوران پیشنهادی را وارد می­کنیم. فرمت مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران لازم است سه داور را پیشنهاد دهیم.

مطابق تصویر بالا، بخش داوران پیشنهادی نیز همانند بخش نویسندگان مقاله است و بعد از وارد کردن اطلاعات هر داور گزینه ذخیره داور را می­زنیم و داور اول در پایین صفحه ذخیره می­شود و صفحه در حالت رفرش قرار می­گیرد و اطلاعات داور بعدی را نیز وارد می­کنیم.

سپس وارد مرحله بعد از فرایند ارسال مقاله یعنی اضافه کردن فایل­ها می­شویم.

مطابق تصویر بالا، بعد از پایین زدن فلش کوچک کادر نوع فایل، نوع فایل را به ترتیب انتخاب و با وارد کردن نام فایل و توضیحات فایل، فایل خواسته شده را وارد میکنیم که در این تصویر ابتدا مشخصات نویسندگان را را خواسته است. و به همین ترتیب ابتدا فایل مشخصات نویسندگان، سپس فایل اصل مقاله ، فایل نامه به سردبیر یا همان تعهدنامه ، فایل چکیده انگلیسی ، چکیده تفصیلی را ارسال می­کنیم.

در اینجا نکته­­ای لازم به یادآوری است ما در این پست فرض را بر این گذاشتیم که مقاله شما کاملا اماده ارسال و شما تمام فایلها را قبلا اماده کردید چرا که این پست صرفا به قسمت تکنیکی ارسال مقاله می­پردازد.

در اینجا تصویری از کار قبلی خودم را به شما نشان می­دهم که فایل­های ارسالی به این مجله را مشاهده میکنید.

بعد از وارد کردن تمام فایلهای خواسته شده مطابق شکل فوق، وارد مرحله بعدی ارسال مقاله یعنی بخش تکمیل ارسال مقاله می­شویم. و دکمه ارسال نهایی مقاله را می­زنیم.

با زدن دکمه ارسال نهایی مقاله ، مقاله برای مجله ارسال و به دست سردبیر مجله و در نهایت وارد مرحله داوری مقاله می­شود که مرحله داوری بستگی به مجلات متفاوت متغیر است. 

 ولی چون در این پست مجله مورد نظر ما مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران است باید گفته شود که این مجله بعد از اینکه مقاله توسط داوران مجله مورد داوری قرار گرفت، نظرات داوران در قسمت نظرات داوارن بارگذاری می­شود. بعد از حدود 2 الی 4 ماه مطابق میانگین زمان داوری مقالات در این مجله وارد حساب کاربری خود در سایت مجله می­شوید و سپس در سمت چپ صفحه اکانت شما گزینه ای باعنوان ارسال و پیگیری مقاله است که آن را می­زنیم و در صفحه جدید گزینه­های اطلاعات مقاله، نویسندگان، فایلها، و توضیحات داوران را مشاهده می­کنید. در اینجا گزینه توضیحات داوران را می­زنید و وارد بخش نظرات داوران می­شوید. نحوه ارسال مقاله به مجله ژئومورفولوژی کمی دانشگاه تهران: روش گام به گام سابمیت مقاله علمی پژوهشی تلاش داشته به شما یادبدهد چطور براحتی برای انتشار آثار علمی پژوهشی خود اقدام کنید و در تولید دانش در کشور سهیم باشید.