معرفی مدل سازی  

نعریف مدل: توافق همگانی نیست. مدل،جزءکوچک بازسازی ‌شده ا‌ی از پدیده‌ی بزرگ واقعی است؛که کارکردی مشابه با پدیده واقعی دارد. بدین ترتیب درشرایطی که امکان دسترسی به تمام جزئیات وروابط پدیده‌ها،مشکل،پرهزینه ووقت‌گیراست،مدل میتواند این تحلیل ها  را آسان کند و پیش‌بینی نتایج راممکن می‌نماید.

تعریف: سیستم به دلیل تعامل درونی اجزا و تعامل با محیط بیرون رفتارهای متفاوتی دارد که مدل سازی این پیچیدگی را سادده میکند تا بتواند نتایج یا رفتارهای سیستم یا یک پدیده را پیش بینی کند.

ابزار مدلسازی همانطور که از اسمش پیداست ابزاری برای ساختن مدل است و به نوعی برنامه نویسی تصویری است. مدل ها جریان های کاری هستند که چندین پردازش را بهم متصل میکنند و خروجی یک پردازش را بعنوان ورودی در ابزار پردازشی دیگر بکار میگیرند.

مزایای مدلساز

می توان برای یکی از شهرهای ایران پدیده ای را مدل کنیم و برای بقیه مکان ها هر وقت نیاز شد بکار بگیریم.

پدیده یا فرایندی را در یک شهر مدل میکنیم و بعد از تغییر در داده های ورودی نیاز به تکرار تمام مراحل تجزیه و تحلیل نداریم. فقط داده ورودی را می دهیم. مثلن تغییر در مسیر یک جاده یا ایجاد یک ایستگاه مترو جدید در یک شهر

ابزاری بسیار آسان برای تولید و اجرای جریان های کاریی که نیاز به چندین مرحله پردازش دارند. می توانیم ابزارهایی برای خودمان تولید بکنیم که در پایتون و یا سایرمدلها استفاده شوند. مدلساز همراه با کدنویسی روشی است برای ترکیب برنامه جی ای اس با سایر نرم افزارها.

اهداف و ضرورت مدل سازی:   

یک پردازش مشترک را چندین بار برای هر داده مورد نظری اعمال کنیم و نتیجه را بدست اوریم.

مجموعه ای از دستورات ارکتولباکس را بخواهیم چندین بار برای چندین مجموعه داده اجرا کنیم.

برای تسهیل کار با یک روش برای پیشبینی پدیده ها .

آشنایی مقدماتی با نرم افزار GIS و محیط کاری ابزار مدلسازی

محیط، نوارابزارها، داده ها، سیستم مختصات، ایجاد شیپفایل و ادیت کردن، کار با ابزارها (کلیپ، بافر، فیلدکلکولیت، اینترسکت، مرج)

آشنایی با محیط ابزار مدلسازی در GIS    

معرفی : متغیر ها داده هایی که اضافه می شوند. ابزار: عملیاتی را روی داده ها انجام میدهند و از ارکتولباکس گرفته می شوند. دیالوگ: بازکردن ابزار و وارد کردن پارامترهای آن. پارامترها: ورودی و خروجی و ارقامی که در ابزار وارد میکنیم که یا الزامی و یا اختیاری هستند.

فرایند مدل: از مجموعه متغیرها و ابزارها تشکیل میشود. کانکتورها یا رابط ها توالی اجرای اجزای مدل را (اجزای مدل بصورت زنجیروار بهم متصلند) تعیین میکنند.

تنظیمات محیط در Model Properties

در چهار سطح انجام می شود. (Environment settings)

سطح اول پیشفرض نرم افزار است و نرم افزار آن را خودش تعیین میکند.

سطم دوم برای هر ابزار اگر مقدار پیش فرض را تغییر دهیم همان در نظر گرفته میشود و برسطح یک اولویت دارد.

سطح سوم سطح محیط مدل است. یعنی تنظیمات را مشخص میکنیم و برای تمام ابزارهای مدل بکار می رود. (اینجا دو حالت اگر در مدلی که ایجاد کردیم و بطور واحد اجرا میشود کار کنیم مانند سطح دوم پیش فرض ابزار اولویت دارد اما اگر در داخل مدلساز انجام شود برای همه ابزارها اعمال می شود). اگر در لول سه تنظیمات را تعیین کنیم، تنظیمات سطح یا لول دو و یک در نظر گرفته نمی شوند.

سطح چهارم در داخل فرایند مدل تنظیمات محیط را بصورت یک متغیر جداگانه درج میکنیم. این تنظیمات سطح آخری بر همه سطوح دیگر اولویت دارد. یعنی اگر تنظیمات را در این سطح تعیین کنیم. تنظیمات سطوح دیگر در نظر گرفته نمی شوند.

داده های واسطه ای : موقتی هستند برای اینکه داده نهایی تولید شود. داده میانی چرکنویس است.

مدیریت شده (managed) وقتی منیجد می شود دیگر نمیتوانیم مسیر خروجی را تغییر بدهیم.

اعتبارسنجی: چک کردن مواردی شامل وجود داده در هارد دیسک، محدوده جغرافیایی، اطلاعات فیلدها، سیستم مختصات،

ران کردن: یعنی اجرای مدل و دریافت خروجی

آموزش کار با ابزار (هرابزاری)

ایجاد New ToolBox

1: باز کردن مدل در نوار استاندارد یا کلیک راست روی تولباکس و نیو مادل.

2: افزودن یک ابزار از ارکتولباکس یا از سرچ.

3: وارد کردن پارامترهای ابزار با اوپن کردن  و مسیر دادن برای خروجی

4: وقتی داده اضافه می شود به رنگ ابی میشود. و ابزار به رنگ زرد می شود.

5: ایجاد تولباکس جدید در فولدر و سیو کردن مدل در آن

6: نحوه تغییر دادن داده های مدل برای محدوده های دیگر . این کار را می توان با اتصال یکی انجام داد. یکی متصل شود دیگری خودبخود منفصل می شود.

معرفی اجزا و ساختار مدلها

افزودن ابزارها و داده ها به مدل: افزودن از سرچ و از تولباکس. افزودن دیتا از تیبل کانتنت و از اد کردن و دراگ کردن. وصل کردن با کانکتور.

عناصر مدل : دیتا ورودی آبی، ابزار زرد، خروجی سبز. موارد موردنیاز کامل شود رنگی می شود. رنگی یعنی آماده ران شدن است.

اجزای مدل سه تا هستند شامل متغیرها (دیتا)، ابزارها، و کانکتورها.

نماد بازچرخش  آبی رنگ نشان دهنده این است که داده مورد نظر یکی از متغیرهای مدل است (یعنی در مدل ایجاد شده یا تعریف شده است).

اگر از نوار دراپدون متغییری را انتخاب کنیم، خودبخود کانکت می شود.

افزودن به نقشه Add to Display

توالی ابزارها در مدل: اجرای مدل: Run Entire را از منو مدل انخاب میکنیم. قبلش می توانیم مدل را اعتبارسنجی کنیم که خطا نداشته باشد.

مدل به عنوان یک ابزار : ایجاد یک تولباکس جدید در فولدر بعد سیو کردن در داخلش.

Tutorial: creating tools with ModelBuilder

7: changing the appearance

Printing model

Export to graphics

Export to python

Report model

Model parameter properties

Parameter filter

Model symbology

Sharing tool

ایجاد یک مدل برای یکی از شهر ها و اجرای آن در چند شهر دیگر

مدلسازی پیشرفته :

Substitution %

Lists

Iterator

Feedback

Model only tools

Preconditions

If then else logic

Feature set , record set

In memory workspace

Integration model

تکرارکننده ها یاIterator

تکرارگرها :Feature section  برای ابزارهایی که از ما input feature  می خواهد به ازای هر وکتور یکی از ریکورد های داخل یک لایه را یکبار بعنوان ورودی می دهیم. خروجی به تعداد رکورد ها لایه به ما میدهد.

جلسه اول: معرفی مدل سازی در GIS

آشنایی با مدلسازی و GIS

معرفی پنجره Model Builder

آشنایی با محیط Builder  Model

کار با ArcToolBox

جعبه ابزارهای پرکاربرد

تنظیمات مختلف ابزارها

کار با ابزارها

کارکردهای جعبه ابزارها با توجه به هدف مطالعه ما

معرفی مفاهیم ضروری مدلسازی

عناصر مختلف Model Builder

تنظیمات Builder  Model

تمرینات و رفع اشکال

جلسه دوم: یادگیری سریع ایجاد مدل و ابزار در ArcGIS

کارکرد ابزارها

ایجاد نخستین ابزار توسط شما

طراحی ساختار ابزار جدید

پارامتر کردن متغیر، ورودی، و خروجی

تنظیمات محیط ابزار

ویرایش مدل

استفاده از ابزار ساخته شده

مدل آشیانه ای (nested model)

ایجاد ToolBox جدید

نمایش و تفسیر خروجی مدل

انواع کوئری location و attribute

استفاده از ابزار کوئری طراحی شده

تفسیر خروجی مدل ایجاد شده

تمرینات و رفع اشکال

جلسه سوم: جزئیات کار با  Model Builder

تنظیمات اولیه

تنظیمات دیاگرام

تنظیمات مدل

ایجاد مدل جدید

افزودن متغیر و ابزار به مدل

ایجاد و تغییر پارامتر

تغییر محل قرارگیری پارامتر

اجباری یا اختیاری کردن ورودی پارامتر

ایجاد فیلترها

فیلتر لیست ارزش ها

فیلتر دامنه

فیلتر نوع لایه

ایجاد فیلترهای فایل و فیلد

نوشتن Help  برای ابزار

تنظیمات سطوح یک، دو، سه، و چهار

اجرای مدل طراحی شده

بررسی و تفسیر خروجی مدل

انواع تنظیمات Environment

ایجاد مدل گروه بندی

آماده سازی جدول اطلاعات توصیفی

اجرای مدل و تفسیر خروجی

تمرینات و رفع اشکال

جلسه چهارم: جزئیات Model Builder

پیکربندی پنجره ها

کار با پارمترهای Multivalue

ایجاد ابزار با پارامترهای چند ارزشی

ذخیره و اجرای ابزار

تحلیل و تفسیر خروجی

پردازش های دسته ای با ابزارها

اجرای ابزار بصورت Batch

کار با پنجره Search و بخش های مختلف آن

انواع جستجوی نقشه، داده، ابزار

ایندکس کردن داده و ابزار

تشریح جزئیات ایندکس کردن

جستجوی همزمان براساس نام و extent

تهیه خروجی گرافیک از مدل

تهیه خروجی پایتون از مدل

پنجره overview

قراردادن password برای مدل

تمرینات و رفع اشکال

جلسه پنجم: مدلسازی پیشرفته، انواع جایگزینی

اهمیت یادگیری مدلسازی پیشرفته

اهداف مدلسازی پیشرفته

معرفی اجزای مدلسازی پیشرفته

ایجاد جایگزینی متغیر درخط (Inline Variable Substitution)

جایگزینی متغیر درخط سیستمی

جایگزینی متغیر درخط مدلی

انواع متغیرهای جایگزینی Substitution model-building

محاسبه ارزش پارامترها

کار با لیست در مدلسازی Model Builder List

جایگزینی سیستمی %i%

جایگزینی سیستمی %n%

تفسیر نتایج جایگزینی

تمرینات و رفع اشکال

جلسه ششم: مدلسازی پیشرفته، Iterator های پایه

مفاهیم پایه درباره تکرارگرها (Iterator)

نکات ضروری درباره تکرارگرها Iterator

تکرارگر For

تکرارگر While

تکرارگر Feature Selection

مثال دو: ایجاد دستورات تا بی نهایت

مثال سه: استخراج رستر در چندین پلیگون

مثال چهار: مکانیزه کردن فرایند تولید اطلاعات

Iterator Row Selection

تمرینات و رفع اشکال

جلسه هفتم: مدلسازی پیشرفته، Iterator های داده

معرفی کاربردهای انواع تکرارگرها

Iterator Field Value

Iterator Multivalue

Iterator Datasets

ترکیب ابزارها باهم