تشخیص مستثنیات در اراضی ملی

در ادامه این نوشته توضیح داده ایم که چه زمین هایی از نظر قانون مستثنیات در اراضی ملی محسوب می شوند.

اگر زمین شما قبل ازتاریخ تصویب قانون ۱۳۴۱ و یا قبل از تاریخ صدور برگ تشخیص یک یا چند ویژگی زیر یا همه آنها را داشته باشد، زمین احیا شده یا مستثنیات است :

– اگرعرفا وعملا به عنوان زمین کشاورزی (زراعی یا باغی) معروف باشد.

– اگر عرفا وعملا داخل مجموعه اراضی مزروعی منطقه یا روستا باشد و توسط اراضی کشاورزی روستا یا منطقه احاطه شده باشد.

– اگردر نزدیکی حوزه آبیاری یک منبع آبی مانند چاه ، چشمه ، قنات ، رودخانه ، کانال آبیاری و غیره قرار گرفته باشد.

– اگرزمین مورد نظر تسطیح شده باشد و برای عملیات زراعت و آبیاری آماده شده باشد مانند کرت بندی یا مسطح سازی شده باشد .

– اگر زمین دیم یا آبی محدوده قانونی یا حریم ثبتی یا عرفی معین داشته باشد.

– اگر دارای شیب نامتعارف و تند نباشد وعرفا و عملا به نام زمین دیم مرسوم باشد. زمین های با شیب بیشتر از 30 درجه معمولا قابلیت کشت نداشته است.

– اگر تحجیر شده باشد طوریکه مرز آن سنگچین و مرزبندی شده باشد، هرعملی که به معنای شروع احیای زمین باشد تحجیر می گویند مثل سنگ چینی دور زمین، جمع آوری سنگها از محل کشت و انباشته کردن آنها ، نهرکندن دور زمین وامثال آن تحجیر محسوب می شود.

-اگرآثار کانال ها و جوی های آب قدیمی منشعب از بند های رودخانه ای در بالادست زمین و جوی هائی که آب قنوات یا چشمه سارات را به زمین می رسانده یا می رساند در زمین مشاهده شود . مشاهده کانال کشی برای آبیاری زمین نشان دهنده سابقه احیا ملک است.

– اگر درختان کهن سال در مسیر جوی های قدیمی و اطراف زمین وجود داشته باشد .

– اگر اراضی مورد اختلاف در ذیل جوی آبیاری موجود یا قدیمی واقع باشد. معمولااراضی واقع در بالادست جوی چون آب به آنها سوار نمی شده اراضی غیر احیا شده هستند واراضی زیر جوی چون آب به آنها سوار بوده اراضی احیا شده اند. در این موارد شیب محل نشان دهنده محل هایی است که آب جوی سوار میشده است یا نه. این مورد بوسیله کارشناسان ژئومورفولوژی قابل تعیین است.

– اگر بناهای قدیمی و کلبه ها یا آغل های سنتی وابسته به کشاورزی مثل، خانه باغ، کومه ، گاش دامداری، آب انبار و امثال آن و یا آثاری از آنها در ملک شما وجود داشته باشد .

– اگر ملک به صورت بندسار بوده و سابقه و آثار بهره مندی قدیمی از آبهای جاری بهاره را برای آبیاری محصول در زمین داشته باشد .

– اگر در پوشش گیاهی زمین آثاری از گیاهان مرتعی چندساله و گونه های پایای مرتعی موجود نباشد.

– اگر در پوشش گیاهی موجود شواهد و آثاری از زراعت های قبل و کشت و کارهای قدیمی تر وجود داشته باشد .

– اگر در عکسهای هوائی محل با استفاده از استرئوسکوپ آثار احیای قدیمی مشاهده شود، مشروط به اینکه کارشناس منتخب دادگاه صلاحیت فنی ویژه تفسیر عکسهای هوائی را داشته باشد. مانند کارشناسان ژئومورفولوژی یا سیستم اطلاعات جغرافیایی. روش کار با عکس های هوایی و تفسیر این عکس ها در فوری آموز توضیح داده شده است.

– اگر زمین مورد نظر در نقشه های توپوگرافی 50 هزارم (1:50000) که براساس عکس های هوایی دهه 30 و دهه 40 ترسیم شده اند در بخش اراضی مزروعی (رنگ زرد) واقع باشد . در مواردی اراضی احیا شده قدیمی دیم در نقشه توپوگرافی در بخش اراضی ملی (رنگ سفید ) تعیین شده است . برای دانلود نقشه های توپوگرافی از فوری آموز اینجا کلیک کنید.

– اگر ملک مورد نظر روی عکس های هوایی (Areal Photo) نه تصاویر ماهواره ای دارای شواهد احیا باشد مشروط به اینکه توسط کارشناسان خبره ژئومورفولوژی تشخیص داده شود.

– اگر سن درختان قدیمی دلالت بر قدمت احیای باغ ( به ویژه در باغات دیم ) و اراضی شیبدار بدهد. در مرز زمین های کشاورزی درختانی مانند صنوبر و کاج یا اکالیپتوس کاشت شده باشد.

– اگر در دیمزارها راه ها و گذرگاههائی باشد که حاکی از استفاده قدیمی از آنها فقط برای امر رفت و آمد به اراضی دیمزار بوده و اینک متروکه شده و آثاری از آنها به جای باشد .

– اگر در قسمتی از اراضی آثاری از خرمنگاه های قدیمی مشاهده شود. معمولا خرمنگاه های قدیمی در یک قطعه زمین صاف در جاهای بلند و مرتفع ساخته می شده تا از وزش باد برای جداسازی دانه از کاه استفاده نمایند. این امر نیز با استفاده از منحنی میزان های روی نقشه های توپوگرافی و بازدید میدانی قابل استناد است. برای دانلود نقشه های توپوگرافی 50000 ام دهه 30 و دهه 40 پوشش سراسری از وبسایت فوری آموز اینجا کلیک کنید.

– اگر در زمین آثار شخم زدن و شیار ها و قطعه بندی و کرت بندی مشاهده شود که حاکی از زراعت باشد.

– اگر وضعیت و موقعیت مکانی زمین به نحوی باشد که عرفا به نام چراگاه و مرتع معروف نباشد.

– اگر شیب زمین مناسب و مستعد زراعت باشد، اگر چه ممکن است سالها کشت نشده و آثار زراعت در آن محو شده باشد ولی وضعیت زمین گویای این واقعیت باشد که چنین زمینی در گذشته نمی توانست بیکار مانده باشد و در گذشته از اینگونه اراضی مستعد حداکثر استفاده می شده است. شناسایی شیب زمین به درجه و درصد شیب توسط کارشناسان ژئومورفولوژی با استفاده از فناوری GIS و موقعیت یو.تی.ام UTM ملک انجام می شود.

– هرچند با اجرای مواد ۲ و ۵۶ از قوانین مربوط به ملی شدن اراضی و نرسیدن اعتراض مردمی در مهلت قانونی اسناد مالکیت مردم باطل تلقی می شود و باید سند جدید به نام دولت صادر شود، ولی توجه و دقت در مفاد اسناد و مبایعه نامه های قدیمی ادعا شده توسط مردم می تواند کمک موثری در تشخیص قدمت احیای اراضی مورد اختلاف بنماید.

نکته مهم : اگر زمینی هیچ یک از مشخصه های ذکر شده در بالا را نداشته باشد قطعا ملی و مرتع و غیر احیا شده است.

لذا، برای این که زمین شما مستثنیات باشد و در محدوده اراضی ملی قرار نگیرد، حداقل می بایست یکی از خصوصیات بالا را داشته باشد. این امر توسط کارشناسای ژئومورفولوژی با استفاده از فناوری GIS قابل بازشناسی و اکتشاف است.

لذا، برای اینکه زمینی مستثنیات شناخته شود و ملی نباشد، باید حداقل یکی از ویژگی های بالا را داشته باشد. تشخیص این موارد توسط کارشناسان ژئومورفولوژی با دانش GIS می تواند این شواهد را بازشناسی و اکتشاف نماید.

مشاهده سایر موارد مورد نیاز شما