کارافرینی هم می­تواند در فضاهای مجازی و فیزیکی صورت گیرد. هر کدام مسایل و چالش ها و فرصت های درآمدزایی خود را دارند. نمونه ای از کارافرینی و کسب و کار که جدیدا رایج شده است می توان پنل ­های خورشیدی را مطرح کرد. اکنون در همه کشورها پنل های خورشیدی به دلایلی همچون محیط زیستی و کمبود برق از جمله در ایران به سرعت در حال رواج است که به نوبه خود در انواع بخشهای خود از تولید در کارخانه ها گرفته تا بازاریابی، فروش، نصب و تجهیزات و خدمات پس از فروش تا حمل آن منجر به اشتغال و درامدزایی چه در فضاهای مجازی و چه فیزیکی شده است.

اما در اینجا کارافرینی در مزارع کشاورزی مدنظرمان است (برای مشاهده نقشه ها و اطلاعات ویژه متخصصین امور زراعی و کشاورزان محترم اینجا کلیک کنید). ولی قبل آن نیز باید به این مهم پرداخت که مزارع حاصلخیز کشاوری (نمایش همه زمین های کشاورزی ایران در گوگل ارث) آیا صرفا به بخش کشاورزی اختصاص داده می­شود یا نه در خدمت سایر بخشها مثل مسکن (مشاهده اطلاعات تعداد آپارتمان ها و مسکن همه شهرستان های ایران در گوگل ارث و اکسل +)، تفریحی، توریستی، خدماتی و صنایع (مشاهده اطلاعات و نقشه های ویژه صنایع ایران +) است. بنابراین تخصیص اراضی کشاروزی به سایر کاربریها پای مبحثی را تحت عنوان امایش سرزمین باز می­کند. آمایش سرزمین را برخی سردمداران آن در فرانسه « هنر یا فن جای دادن با نظم و ترتیب و همراه با آینده نگری انسانها و فعالیتها، زیرساختها و وسایل ارتباطی در خدمت انسانها در فضای کشور یا در نظر گرفتن الزامهای طبیعی، انسانی و اقتصادی و حتی نظامی تعریف کردند(Merlin et all,1988,p.30). در اینجا به تعریفی از دکتر مجید مخدوم اشاره می­کنیم: به طور کلی آمایش سرزمین عبارت است از تنظیم رابطه بین انسان، سرزمین و فعالیتهای انسان در سرزمین برای بهره برداری درخور و پایدار از جمیع امکانات انسانی و فضایی در جهت وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طول زمان (مخدوم، 1374). اما شواهد تاریخی نشان از آن دارد که دلایل اصلی پیدایش و گسترش طرح های آمایشی و برنامه­ ریزی اقتصادی از نیمه اول قرن بیستم به بعد، نیاز دولت­ها برای عبور از بحران­های اقتصادی و یا کوتاه کردن مسیر دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی بوده است. غافل از آنکه در بسیاری از موارد فشار به محیط زیست، کاهش منابع طبیعی  و فرسایش بی رویه اراضی را به دنبال خواهد داشت (مطالعه مقاله عرضه و تقاضای آب و مدیریت منابع).

اصولا دستیابی به رشد اقتصادی منوط به فشار بر محیط زیست و طبیبعت است. نمونه آن کاهش حجم آب و حتی نابودشدن ذخایر آبی و علاوه بر این افراط در بالاکشیدن آب از چاههای عمیق و خیلی عمیق و در نتیجه سابسیدانس­های گسترده است. این بهره برداری­های نادرست و افراطی و بیشتر و بیشتر از منابع طبیعی تا جایی در حال پیشرفت و هنوز در حال پیشروی است که باعث پسروی کارکردی بسیاری از اکوستیم­ها شده است و بسیاری از دریاچه­ های آب شیرین ما خشک و یا با کاهش سطح آب مواجه شدند. بسیاری از رودخانه­ های دائمی (نشان دادن نقشه رودخانه ها در گوگل Earth) اکنون رودخانه فصلی شدند. این موارد در خیلی از کشورها رخ داده و در حال رخ دادن است طوری که برنامه عملیاتی دستور 21 که در سال 1992 در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد به تصویب بیش از 178 کشور رسید، فصل کاملی را به برنامه­ ریزی و مدیریت منابع زمینی اختصاص داده است. در این دستور دستیابی  به توسعه پایدار را با بررسی کلیه بهره­ برداری­ها از زمین به شیوه یکپارچه، به حداقل رساندن کشمکش­ها، ایجاد کارامدترین روابط جایگزینی و پیوند ­دادن توسعه اقتصادی و اجتماعی با حفظ و ارتقای زیست محیطی ممکن دانست. بسیاری از این اقدامات بدون مطالعه منجر به فرسایش خاک کشور و نابودی منابع طبیعی و زیستگاه های گونه های گیاهی و جانوری شده است.

اما قبل از پرداختن به اینکه به چه نحوی می توان از ظرفیتهای اراضی کشاورزی استفاده درخور و شایسته به عمل آورد، لازم است که به پیشینه برنامه­ ریزی مربوط به کاربری­ها و خصوصا اراضی مرغوب کشاورزی اشاره شود و سپس به کاربرد علوم و فناوری درگیر در کارافرینی در مزارع کشاورزی پرداخت؛ علومی چون جغرافیا، آب و هواشناسی، خاک­شناسی (مشاهده نقشه خاک و تیپ خاک کل کشور در گوگل Earth)، آب شناسی،  ژئومورفولوزی، شیمی، اقتصاد و فناوری­های بهروزی مثل سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور در رونق و توسعه بخش کشاروزی و باروری مزارع پرداخت. اینکه فناوری GIS و فناوری پردازش تصاویر ماهواره­ای، رادار و عکسهای هوایی با استفاده از نرم افزارهایی مثل ENVI ، ARCGIS ، ERDAS و Google earth  چگونه می­توانند به بازدهی محصولات کشاورزی و گزینش اراضی مرغوب و بازار محصولات کشاوزری و نیز شناسایی منابع آبی و افات مزارع موثر باشند و تسریع تمام فعالیتها و بخشهایی را که به نوعی با بخش کشاورزی درگیر هستند را به همراه داشته باشند در ادامه این بحث خواهیم به آن پرداخت.

در تاریخ یازده فرودین 1316 ه.ش. هیئت وزیران بنا بر پیشناد اداره کل تجارت، شورایی موسوم به شورای اقتصادی را به تصویب می­رسانند که از وظایف این شورا طرح نقشه­ های اقتصادی و ارائه طریق در اجرای این نقشه است (بانک ملی، 1327، ص 5). در خرداد 1325 برنامه هفت ساله عمرانی و اصلاحی کشور تقدیم نخست وزیر شد. این برنامه در دو قسمت بود قسمت اقتصادی شامل عملیات عمرانی و مولد ثروت مانند بستن سدها، اصلاح و توسعه کشاورزی بود. شرکت موریسن نودسن مسئولیت اجرای برنامه توسعه و عمران ایران را به عهده گرفت خط مشی­ های پیشنهادی این شرکت برای کشاورزی که در برنامه عمرانی اول از سال 1327 تا 1334 بوده عبارت بود از الف) افزایش محصول .. بوسیله اصلاح طرز فلاحت . ب) جلوگیری از تفریط و اسراف در محصول خواه به واسطه نبودن .. انبار… و خواه به واسطه فقدان طرق و شوراع و وسایل ارتباط کافی. ج) ازدیاد تولید محصول گوشت .. د) توسعه اراضی زیر کشت بواسطه تهیه وسایل ابیاری.. ه) متداول کردن کشت محصولات زراعتی جدید و برنامه معین کوددادن به خاک.

در برنامه عمرانی دوم کشور که از سال 1334تا 1341 بوده از جمله اهداف آن در بخش کشاورزی شامل توسعه کشاورزی و افزایش تولیدات از طریق افزایش سطح اراضی زیر کشت و گسترش کشت عمقی و تنظیم جریان آب رودخانه­ ها برای بهره ­برداری حداکثری از آنها و استحصال آب منابع زیرزمینی بود. در برنامه عمرانی سوم برای سالهای 1341 تا 1346 نیل به هدفهای مطرح­ شده در بخش کشاورزی را منوط به روشهایی دانست که بازده را در واحد کشت، افزایش دهد. در برنامه عمرانی چهارم توسعه برای سالهای 1347 تا 1351 مشکلاتی وجود داشت از جمله پایین بودن متوسط قدرت تولید به ویژه در بخش کشاورزی به علت کمبود آب، عدم آشنایی زارعان به روشهای نوین تولید و فروش، عدم استطاعت زارعان برای خرید وسایل نوین تولید، عدم وجود سیاست های تضمین درامد کشاورزی، کوچک بودن واحدهای زراعتی. در طول برنامه­ های هفتساله اول و دوم سازمانهای ویژه عمران ناحیه­ ای تاسیس شدند تا به توسعه نواحی عقب مانده بپردازند. این سازمانها به منظور بهره برداری از منابع طبیعی بودجه و اختیارات لازم را در اختیار داشتند . از جمله اینها: موسسه عمران دشت مغان، سازمان عمران خوزستان، و سازمان عمران جنوب شرق بودند. در طول مراحل اولیه برنامه عمرانی پنج ساله سوم توسعه کشور سازمانهای دیگری نیز در قالب برنامه­ ریزی منطقه­ ای و برای عمرانی ناحیه ­ای و توسعه کشاورزی تشکیل شدند.