متن PDF تحلیل چند عاملی تاثیر مورفومتری حوضه ها بر هیدرولوژی سیل
تاثیر مورفومتری حوضه ها بر مخاطره سیل، مطالعه موردی حوضه رودخانه های تالار و تجن
Influence of watershed morphometry on flood hazard: a case study of Talar and Tajan basins
محمدعلی نظام محله
دکتری ژئومورفولوژی، فارغ التحصیل از گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Email: mnezammahalleh@ut.ac.ir, 09108350107
PhD in Geomorphology, physical geography department, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده
مخاطره سیل می تواند همچون گذشته در آینده نیز خساراتی برای جوامع انسانی داشته باشد. خصوصیات متفاوت مورفومتری حوضههای آبخیز نقش مهمی در رخداد سیل دارد. هدف این پژوهش مطالعه مورفومتری، زمانتمرکز و دبیاوج حوضههای آبخیز تالار و تجن است. برای این منظور از دادههای ارتفاعی، نقشههای توپوگرافی، آمارهای هیدرومتری و اقلیمی استفاده شده است. با استفاده از نرمافزارهای ArcGIS و WMS اطلاعات استخراج شده است. مدلهای زمان تمرکز کرپیچ، استدلالی، و ینچاو و دبیاوج کریگر و فولر محاسبه شده اند. نتایج در 14 زیرحوضه مقایسه و نشان دادهاند که این زیرحوضهها کشیده هستند و زمان تمرکز تقریبا بین 1 تا 5 ساعت متغیر است. با مقایسه ارقام محاسبه شده با ارقام مشاهده شده خطای مدلها برای هریک از 14 زیرحوضه بدست آمده است. می توان نتیجهگیری نمود که در حوضه های کشیده تر دبی اوج پایینتر و زمان تمرکز بالاتر است. طبق آزمون تی مستقل تفاوت معنیداری بین مورفومتری حوضه هایی که سیل را تجربه کرده اند و سایر حوضه های مشابه وجود دارد. با توجه به همبستگی بین برخی متغیرهای مورفومتری و سیل میتوان بیان داشت که در حوضه های با تراکم زهکشی بالاتر زمان تمرکز پایینتر و در حوضه های با نسبت بافت بالاتر دبی اوج پایینتری اتفاق می افتد.
کلیدواژه ها: حوضه های تالار و حوضه تجن، دبی اوج، زمان تمرکز، سیل، مورفومتری
