نزدیک یعنی در یک فاصله کوتاه یا تا یک فاصله کوتاه است. در علوم مکانی واژه “نزدیک” به معنی در یک مسافت که نسبت به سایرین زودتر در دسترس خواهد بود. متضاد نزدیک دور از نظر زمان، مکان، یا درجه است. نزدیک یک صفت نسبی است طوری که درصورتی معنی پیدا میکند که فاصله سایر نقاط را تا یک نقطه مشخص در نظر بگیریم و نقاطی که نسبت به بقیه مسافت رسیدن به آنها کمتر است را نزدیک می گوییم.

نزدیکی پدیده های مختلف تا امکانات و نقاط شهری و روستایی در این نوشته بصورت لایه های مکانی معرفی شده است. روش عملی استفاده از این لایه ها در سیستم خودتان نیز آموزش داده شده است.

نزدیکی چیست؟

نزدیکی با مفهوم فاصله

اطلاعات مکانی فواصل

نزدیکی زمین به تاسیسات

نزدیکی فروشگاه به داروخانه

نزدیکی مغازه به رودها و مسیل های شهری

نزدیکی به قنات های شهری

نزدیکی و مجاورت با آثار تاریخی و فرهنگی

نزدیکی به مناطق مسکونی

مجاورت به بافت روستا

نزدیکی زمین به گسل ها

نزدیکی به خطوط انتقال نیرو

نزدیک به خطوط گاز

نزدیکی و مجاورت به میدان های نفتی و گازی

نزدیک به روستاهای اطراف

نزدیکی به مرز دهستان و بخش و شهرستان

جمع بندی

نزدیکی چیست؟

نزدیک (Near) یعنی در یک فاصله کوتاه یا تا یک فاصله کوتاه است. در علوم مکانی واژه “نزدیک” به معنی در یک مسافت که نسبت به سایرین زودتر در دسترس خواهد بود. متضاد نزدیک دور از نظر زمان، مکان، یا درجه است. نزدیک یک صفت نسبی است طوری که درصورتی معنی پیدا میکند که فاصله سایر نقاط را تا یک نقطه مشخص در نظر بگیریم و نقاطی که نسبت به بقیه مسافت رسیدن به آنها کمتر است را نزدیک می گوییم. در اینجا می بینیم که مفهوم نزدیکی همیشه با فاصله همراه است. در اینجا مجاورت (Vicinity) با تقارب (Proximity) متفاوت هستند. مجاورت به معنی قرارگیری چند عنصر در فاصله نزدیک بهم از بعد مکانی و جغرافیایی (ارتباط دوسویه) درحالیکه تقارت عام تز است و هم نزدیکی مکانی و هم نزدیکی مفهومی است. مثلا می گوییم دو کلمه از نظر معنایی بهم نزدیک هستند یا دو انسان از نظر قومیتی بهم نزدیک هستند. در اینجا ما با مفهومی به نام “کنار” (Next to) سروکار داریم. مثلا یک فروشگاه کنار رودخانه قرار دارد. البته در اکثر متون بدون توجه به این اصطلاحات همه این کلمات را به جای هم بکار می برند. امیدواریم در علوم مدیریت مکانی و مدیریت جغرافیایی این کلمات به درستی استفاده شوند.

واژه نزدیک یا صفت نزدیک به معنی نقاط، اشیا، یا مکانهایی هستند که نسبت به سایر نقاط، اشیا، یا مکانها در فاصله زمانی کمتری، درصورت ثابت بودن سرعت، به آنها خواهیم رسید. دسترسی به نقاط نزدیک زودتر انجام می شود که در این مفهوم زود و دیر بودن زمانی با نزدیکتر یا دورتر بودن مکانی ارتباط دارد. هرچه فاصله ما تا یک پدید دورتر باشد به این معنی است که مکان ما تا آن پدیده زمان زیادتری میگیرد تا به مقصد برسیم.

دوری و نزدیکی با سوال کجا ارتباط دارد. در جواب سوال کجاست؟ می توانیم مکان آن را با نزدیکی و دوری آن پاسخ بررسی کنیم. لذا هرچه یک شی از بین سایر اشیا تا ما فاصله مکانی کمتری داشته باشد با توجه ثابت بودن سرعت حرکت ما آن شی معین به ما نزدیکتر است. این کلاس بندی میزان نزدیکی یک مفهوم کیفی است. در بعد ریاضیاتی و کمی تمام نقاط یا اشیا فاصله ای تا ما دارند و هیچ کدام نزدیک یا دور نیستند. بلکه این فاصله تعیین کننده نقطه بهینه برای هر هدف خاص است.

نزدیکی با مفهوم فاصله

از دیدگاه جغرافیایی، نزدیکی و دوری همراه با مفهوم فاصله است. فاصله در واقع طول مسافرت طی شده توسط یک شی یا یک شخص تا نقطه مشخص معین است. از نظر ناوبری، فاصله مسیر یا طول خطی از سمت نقطه شروع به نقطه پایان است. در این مفهوم فاصله تنها طول خطی را در نظر می گیرد و جهت جریان را در نظر نمی گیرد. در اینجا این مطرح می شود که یک شی چقدر نسبت به یک شی دیگر دور است یا چقدر نسبت به آن نزدیک است. هرچه فاصله ما تا یک نقطه بیشتر از فاصله تا سایر نقاط باشد در اینجا میگوییم که آن نقطه از ما دورتر است و سایر نقاط نزدیک تر هستند. فاصله بین دو نقطه با توجه به موقعیت نقاط دیگر نزدیکی را به ما معنا می دهد.

از نظر جغرافیایی، سطح سیاره زمین به عرض های جغرافیایی و طول های جغرافیایی تقسیم بندی می شود. در این خصوص می توانید به مقاله سیستم های مختصاتی در علوم جغرافیایی در فوری آموز مراجعه کنید. در این مفهوم سطح سیاره زمین مانند یک نمودار دکارتی به مقادیر ایکس افقی و وای های عمودی تقسیم می شود. هرچه سرجمع اختلاف ایکس ها و وای ها بهم کمتر باشد دو نقطه به هم نزدیکتر هستند. نقاط نزدیک در سطح سیاره زمین دارای اختلاف مقادیر XY کمتری نسبت به سایر نقاط روی سطح سیاره زمین هستند.

بنابراین، هرچه اختلاف مقدار ایکس دو نقطه از هم کمتر باشد آن دو نقطه نزدیک تر هستند یا به عبارتی هرچه مقدار ایکس یک نقطه منحای مقدار ایکس نقطه دیگر کم شود آن دو به هم نزدیک می شوند. نتیجه این مباحث این است که نقاط و اشیا روی سطح سیاره زمین وقتی مقادیر ایکس و وای آنها محاسبه می شود به راحتی با بدست آوردن حاصل تفریق این ارقام می توانیم فاصله نقاط بهم را بسنجیم. این مفهوم نزدیکی و دوری عوارض را روی سطح سیاره زمین به ما نشان می دهد.

کلمات مرتبط با نزدیکی

خلاصه این مبحث به ما کمک می کند بتوانیم مفاهیم مجاورت و همسایگی پدیده ها روی سطح سیاره زمین را درک کنیم. همچنین مفهوم مجاورت و تقارب مکانی و نزدیکی فضایی مکانی یکی از مفاهیم کلیدی در علوم ناوبری و موقعیت یابی جهانی است. دستگاه های سیستم های موقعیت یابی جهانی (GPS) با دریافت مقادیر طول و عرض جغرافیایی بر روی مختصات سطح سیاره زمین به ما این امکان را می دهند که بتوانیم عوارض دور و بر خودمان را پیدا کنیم. این امکانات دستگاه های GPS امروزه در خودروها و گوشی های هوشمند یکی از مهمترین امکاناتی است که به کاربران کمک می کند بهتر بتوانند مکان های مختلف را پیدا کنند و برای جانمایی مکان ها در یک شهر یا در کشور بهتر عمل کنند. این مفاهیم را در کنار مفهوم فاصله و نزدکی و دوری می توانیم بفهمیم.

اطلاعات مکانی فواصل

تمام این موارد منجر به تولید اطلاعات مکانی بسیار قدرتمند می شود که می توان از آنها برای تحلیل های مکانی و پردازش های جغرافیایی استفاده کرد. این تحلیل هی در زمینه جانمایی موقعیت مکان هایی مانند فروشگاه ها، داروخانه ها، پمپ بنزین ها، جاذبه های گردشگری، نقشه های تاریخی، مناطق مسکونی ابزارهای کاربردی مورد استفاده در بین متخصصان و کارشناسان امور ملکی و رانندگان و برنامه ریزان امور اداری هستند.

امروزه دانش مدیریت بدون استفاده از اطلاعات مکانمند و دانش مکانی نمی تواند به راه حل های بهینه و سودمند دست یابد. دانش مکانی با استفاده از پردازش اطلاعات مکانی کسب شده از دسکتگاه های تعیین موقعیت به کاربران و کارشناسان کمک می کند بهتر بتوانند عوارض را شناسایی کنند. این اطلاعات یکی از ابزارهای کار برنامه ریزیان ادارات دولتی و سرمایه گذاران کلان در امرو اقتصادی هستند. درک دانش و اطلاعات مکانی به مدیران شرکت ها کمک می کنند براساس فواصل مکانی پدیده ها روی سطح زمین بهتر تصمیم گیری کنند. درصورت دانستن فاصله انواع سایت ها و فاصله تاسیسات و امکانات شهری و راه های دسترسی و شریان های حمل و نقلی هر مدیری بهتر می تواند در خرید و فروش ها و معاملات خود تجدید نظر و تصمیم گیری نماهید.

امروزه ما با حجم زیادی از اطلاعات روبرو هستیم که با گذشت زمان هر ساله با ثبت داده های جدید بر مقدار آنها افزوده می شود. پردازش این اعداد و ارقام و داده ها به هیچ وجه با ذهن محدود انسانی قابل انجام نیست . به همین منظور تمام شرکت ها و کسب و کار های موفق نیاز به نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پردازش و نتیجه گیری در خصوصو تصمیمات خود دارند.

یکی از مهمترین پارامترهای مورد استقاده در این داده ها و اطلاعات فواصل پدیده های سطح سیاره زمین است. اطلاعات فاصله و مسافت ها نسبت به هم یکی از مهمترین پارامترهایی است که کاربران و مدیران شهری برای تحلیل های خود از آنها استفاده می کنند.

نزدیکی زمین به تاسیسات

هر زمینی داخل شهر یا هر محله شهری که نزدیک تاسیسات و تجهیزات شهری قرار داشته باشد بهتر می تواند در تحلیل های مکانی مدیران شرکت ها و صاحبان فروشگاه ها مورد بررسی قرار گیرد. مدیران فروشگاه های مختلف لازم است فواصل تاسیسات شهری مختلف تا مغازه خود را بدانند. این آگاهی به تصمیم گیری آنها در خرید و فروش روزانه و همچنین رفت و آمدهای کارکنان و مردم بسیار کمک می کند. نزدیکی یک سکونتگاه روستایی یا شهری به تاسیسات و امکانات زیرساختی می تواند در پتانسیل پیشرفت آن سکونتگاه بسیار موثر باشد. در این موارد دو سکونتگاه ممکن است یکی با بودجه کمتری در یک زمینه موفق شود و دیگری با بودجه بسیاز زیادی در آن زمینه به دستاورد مفیدی از نظر هزینه فایده نرسد.

نزدیکی فروشگاه به داروخانه

نزدیکی فروشگاه به داروخانه، فروشگاه هایی که در نزدیکی داروخانه ها قرار دارند بهتر می توانند جاذب جمعیت ساکن باشند. دانلود رودخانه ها و مسیل های کشور در گوگل ارث

نزدیکی زمین به راه ها یکی از مهمترین معیارهای خرید ملک است.

نزدیکی مغازه به رودها و مسیل های شهری

نزدیکی مغازه به رودها و مسیل های شهری و مجاورت ملک به رودخانه عاملی است که می تواند روی قیمت ملک تاثیر بگذارد. در این موارد قیمت مغازه از نظر خدمات گردشگری و سرگرمی و رستوران بالا می رود ولی قیمت ملک برای کارهای دیگر کاهش می یابد. این املاک برای کاربری های طبیعی و گردشگری و تفریحی مناسب هستند. با دانلود فایل رودخانه های فوق می توانید موقعیت مکانی رودخانه های داخل شهرها را بررسی کنید.

نزدیکی به قنات های شهری

زمین هایی شهری که نزدیک قنات ها هستند و به اصطلاح داخل حریم قنات های شهری قرار دارند نمی توانند مجوز گودبرداری دریافت کنند. سازنده هایی که زمین های کلنگی را خرید می کنند نباید زمین ها و ملک های کلنگی را بخرند که در حریم قنات های شهری قرار دارند چرا که مجوز ساخت برای این زمین ها صادر نخواهد شد. اگر هم مجوز صادر شود از گودبرداری در این زمین ها جلوگیری می شود. در این زمین ها شاید مجوز خانه ویلایی صادر شود ولی مجوز طبقات در حریم قنات های شهری صادر نمی شود. مانع شدن ارگان های شهری برای گودبرداری و مجوز طبقات برای ساخت واحد های چند طبقه در حریم قنات ها می تواند از ادامه کار ساختمان سازی جلوگیری کند. آموزش فعال کردن نقشه قنات های شهری در گوگل ارث

نزدیکی و مجاورت با آثار تاریخی و فرهنگی

زمین هایی که نزدیک آثار تاریخی و مکان های باستانی واقع شده اند برای کاربری هایی مانند هتل و مهمان خانه مفید هستند. نزدیکی به آثار تاریخی یک مزیت مثبت برای کسب و کارهای تفریخی و گردشگری است اما یک نقطه ضعف برای کسب و کار های فروشگاهی است. با مشاهده کاربردهای نقشه های تاریخی می توانید در این زمینه مطالعه بیشتری داشته باشید.

نزدیکی به مناطق مسکونی

نزدیکی زمین به به کاربری مسکونی برای کسب و کارهای فروشگاهی و سوپرمارکت ها مفید است. نزدیکی مکان های گردشی و توریستی به نقاط مسکونی مناسب نیست. نزدیکی مکان های صنعتتی به پهنه های مسکونی موجب افت قیمت زمین می شود. همچنین کاربری هایی مانند مکانیکی و تعمیرات خودرو یا خدمات اتومبیل در نزدیکی کاربری های مسکونی موجب افت قیمت هر دو کاربری می شود. نقشه کاربری های شهری و مناطق مسکونی داخل شهر تهران را می توانید در برنامه گوگل ارث مشاهد کنید.

مجاورت به بافت روستا

در مناطق روستایی نزدیکی اراضی و کاربری های شهری به بافت روستا موجب می شود که ارزش ملک بالاتر برود. قیمت زمین های نزدکی بافت بیشتر است چرا که در آیینده این زمین ها می توانند امکان رشد داشته باشندو. مردم روستا به این واقعیت واقف هستند که در ببا مرور زمان روستا توسعه می یابد و مدیران شهری باقفت روستا را اصلاح می کند. این یک واقعیت است در بازنگری های طرح های هادی روستایی بسیاری از روستاهای کشور توسعه یافته و بافت روستا گسترش داشته است. گسترش بافت روستا موجب می شود که نقشه های تارخی تغییر یابند. بافت روستا در اصلاح و بازنگری طرح های هادی بزرگتر می شود و زمین هایی که سابقا در نزدیکی مرز بافت روستا واقع بوده اند در طرح های هادی جدید داخل بافت روستا قرار می گیرند. این امر موجب شده است زمین های نزدیک بافت روستا که کاربری کشاورزی یا باغی دارند در چند سال آینده به آنها کاربری مسسکونی داده شود. در نتیجه زمین های نزدیک مرز بافت روستا قیمت بیشتری از زمین هایی دارند که از مرز بافت روستا دورتر واقع شده اند.

نزدیکی زمین به گسل ها

گسل ها عوارض ژئومورفولوژی و زمین شناسی هستند که از داخل مرز روستا عبور می کنند. مکان وقوع گسل ها در داخل کاربری هایشهرها و روستا ها میتواند موجب خسارات در آینده و در صورت وقوع زمین لرزه در هر منطقه شود. همچنین لرزش های خفیق و فعالیت های لرزه ای ضعیف که ما آنها را حس نمی کنیم ولی با دستگاه های و حسگر های لرزه نگاری ثبت می شونند می توانند موجب سست شدن پایه ساختمان ها شوند. همچنین لرزه های ناشی از فعالیت های تکتونیک سیاره زمین میتواند موجب ترک هایی در ساختمان هایی شود که نزدیک گسل ها واقع شده اند. نزدیک به گسل ها یکی از عواملی است که موجب سست شدن و خرابی تاسیسات می شود. این مجاورت موجب می شود که برخی ساختمان های شهری عمر مفید کمتری داشته باشند و استهلاک ساختمان  بیشتر شود.

نقشه گسل ها و فعال کردن لایه گسل ها در برنامه گوگل ارث می تواند به شما این قابلیت را بدهد که محل گسل ها را در داخل شهر مشاهده کنید. در این لایه شما می توانید مکان گسل ها را در سطح شهر و روستا ببیند و بدانید کدام ساختمان ها روی گسل واقع شده اند.

نزدیکی به خطوط انتقال نیرو

مجاورت زمین ها به خطوط انتقال نیرو و دکل های برقی می تواند یکی از عوامل بروز بیماری ها و همچنین اختلالات در کودکان باشد. مکان عبور ای انشعابات خطوط برق فشار قوی در داخل شهرها می تواند به شما کمک کند که بدانید کدام ساختمان ها و تاسیسات شهری را به چه قیمتی معامله و خرید کنید. در زمان سرمایه گذاری در صورتی که نقشه خطوط نیرو را داشته باشید می توانید در تصمیم گیری خرید ملک تجدید نظر درستی داشته باشید.

نقشه گوگل ارث خطوط انتقال نیروی شهر تهران

نقشه گوگل ارض خطوط انتقال نیروی برق فشار قوی کل کشور

نزدیک به خطوط گاز

مجاورت زمین های شهری و روستایی به خطوط انتقال گاز یکی از عواملی است که روی قیمت ملک ها و زمین ها تاثیر می گذارد. درصورتی که شما در نزدیکی خطوط انتقال گاز ملی زندگی می کنید میتوانید بدانید که چطور در نزدیکی و حریم آنها از ساختن ساختمان های مسکونی یا صنعتی بپرهیزید. این ساختمان ها هم می توانند خساراتی را برای تاسیسات گاز داشته باشند و هم برای سلامت شهروندان مضر و خطرناک باشند. بنابراین داشتن نقشه خطوط گاز در برنامه هایی مانند گوگل ارث ضروری است.

آموزش فعال کردن خطوط انتقال گاز کشور در گوگل ارث

نزدیکی و مجاورت به میدان های نفتی و گازی

میدان های نفتی و میادین گازی کشور عمدتا در مناطق نفت خیز جنوب کشور واقع شده اند. زمین هایی که در حریم های این میدان ها واقع هستند می توانند پتانسیل سرمایه گذاری های ملی داشته باشند اما برای ملک شخصی نمی توانند مناسب باشند. فعالیت های طرح های اکتشاف و طرح های استخراج نفت و گاز می تواند برای مستحدثات روی این زمین های زیان داشته باشد و موجب ضرر مالی و اقتصادی شود. برای همین بسیاری از روستایان نزدیکی این میادین تمایلی برای سکونت در محل های فعالیت های اکتشافی و استخراجی ندارد. داشتن نقشه این میدان های نفتی و گازی می تواند به تصمیم گیری شمادر زمان خرید و فروش ملک و سرمایه گذری کمک کند. نقشه میدان های نفتی و گازی در گوگل ارث برای شما تهیه شده است که می توانید این میدان ها را در گوگل ارث مشاهده کیند.

نزدیک به روستاهای اطراف

روستاها و شهرهایی که تا روستاهای اطراف فاصله کمی دارند می توانند از لحاظ دریافت امکانات و جابجایی های اهالی محلی تاثیرات متقابلی برهم داشته باشند. واکنش های متقابل روستاهای نزدیک هم می تواند نقش مهمی در بخش های جمعیتی و ساخت مساکن داشته باشد. روستاهای مجاور هرچه به هم نزدیکتر باشند و درجه تراکم بیشتری داشته باشند تاثیرات آنها بیشتر است. تراکم روستاها در کنار هم و جانمایی امکانات صنعتتی و خدماتی در محله های روستایی می تواند دسترسی به این خدمات را برای همه روستائیان فراهم نماید طوری که اهالی روستاهای همسایه از روستاهای مجاور خود خدمات دریافت کنند.

فعال کردن اسامی روستاها و موقعیت مکانی روستاهای ایران در گوگل ارث

نزدیکی روستاها به شهرهای کوچک و بزرگ اطراف نیز می تواند روی قیمت زمین های این روستا ها موثر باشد. معمولا روستاهای اطراف شهر تهران قیمت زمین هایی بالاتری نسبت به روستاهای شهرستان های دور دست دارند. این تاثیرات می تواند از جنبه های منفی نیز دیده شود روستاهای نزدیک مناطق صنعتی و شهرک های صنعتتی شهرهای بزرگ می تواند روی قیمت ملک آنها تاثیر منفی گذاشته و قیمت زمین را در این روستا ها ارزانتر از زمین های روستاهای دیگر نماید.

نزدیکی به مرز دهستان و بخش و شهرستان

مرز شهرستان ها و دهستان های کشور در واقع حدود زمین هایی که در حیطه تصمیم گیری یک بخش داری یا یک فرمانداری قرار می گیرند را نشان می دهد. زمین ها و ساختمان هایی که در داخل مرزهای یک شهرداری قرار می گیرند معمولا بوسیله خیابان هایی از هم جدا می شوند. مثلا ساختمان های سمت شرق خیابان متعلق به یک بخشداری و سمت غرب خیابان متعلق به حیطه تصمیم گیری بخشداری دیگر است. مرزهای شهرستان ها نیز حدود اختیارات تصمیم گیری برای زمین های هر شهرستان  را در حیطه اختیارات یک فرماندار نشان می دهد. این که شما برای یک زمین یا یک ملک به کدام فروانداری مراجعه کنید در واقع براساس مکان قرار گیری ملک یا زمین شما در داخل مرزهای یک فرمانداری یا یک شهرستان است. زمینی که در داخل مرز شهرستان باشد تصمیم گیری درخصوص تغییر کاربری یا ساخت و ساز به عهده یک فرمانداری خواهد بود.

فعال کردن مرز شهرستان ها و بخش ها و دهستان ها در گوگل ارث

جمع بندی

دوری یا نزدیکی یک مکان به نقاط و امکانات اطراف یکی از عواملی است که به فاصله مکانی این نقاط نسبت به سایر نقاط با کارکرد مشابه بستگی دارد. هرچه نقاط برای کارکردهای مشابه بهم نزدیکتر باشند دسترسی به آنها آسانتر است. دسترسی به نقاط مشابه می تواند نقش مهمی در تصمیم گیری های روزانه و شغلی ما داشته باشد. در این نوشته بعد از بررسی انواع تعاریف نزدیکی و فاصله مجاورت انواع پدیده ها نسبت به هم بررسی شده است. برای مشاهده هر کدام از این پدیده ها و نزدیکی زمین ها به هرکدام از این امکانات نقشه هایی در برنامه Google Earth تهیه شده است. با فعال کردن این لایه ها در گوگل ارض می توانید به راحتی به این اطلاعات مکانی دسترسی داشته باشید و براساس آن برای کسب و کار خود تصمیم گیری کنید.