قنات چیست؟ مشاهده قنات ها در نقشه ماهواره ای Google Earth
تعریف قنات
قنات (Qanat) یا کاریز (aqueduct) یک مجرای آب زیرزمینی است که بوسیله جوامع انسانی در گذشته برای هدایت آب های زیرزمینی به سطح زمین برای مصارف شرب یا آبیاری حفر می شد. این کانال زیرزمینی در فواصل مشخص با چاه های عمودی به سطح زمین وصل می شد. در تعریف تخصصی می توان گفت قنات یک سیستم برای انتقال آب از یک آبخوان (aquifer) یا چاه به سطح زمین از طریق یک کانال زیرزمینی است. این سیستم حدود 3000 سال پیش در ایران برای برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی (Ground Water Table) ابدا شد. این نوشته بعد از پاسخ به سوال قنات چیست؟ تعریف و ابعاد سازه قنات و نقشه پراکنش قنات ها در ایران را ارائه می کند.
درباره قنات
برای مطالعه بیشتر درباره قنات ها، تاریخچه پیدایش و توسعه آن در جهان، ساختار قنات ها، و همچنین تاثیرات آن در توسعه تمدن ها می توانید به مقاله مربوط به قنات ها در اینجا مراجعه کنید. در این سیستم که تنها با نیروی گرانش زمین و بدون استفاده از فناوری های ماشینی کار می کرد، تفکر ابتکاری جوامع محلی قدیم را نشان می دهد که جهت آبیاری و تامین آب در اقلیم های خشک از این روش استفاده می کردند. در این نوشته که عمدتا از منابع بین المللی مانند وبسایت یونسکو ترجمه شده است این سازه بطور کامل مورد بررسی قرار گرفت و درباره اثرات اجتماعی و محیطی آن بحث شد.
نقشه قنات ها
در فوری آموز ما نقشه قنات های ایران را در استان های مختلف کشور بطور جامع در قالب فایل های آماده تنظیم کردیم. برای فعال کردن نمایش قنات ها در برنامه گوگل ارث (Google Earth) می توانید به بخش دانلود نقشه قنات های کشور مراجعه کنید. در خصوص قنات های ایران و تعاریف و قدمت آنها نیز مقاله قنات های ایران را می توانید مطالعه کنید.