متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

همه نوشته های بازخوردی

متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

بازخورد به دیدگاه فیلادلفیایی در برنامه ریزی شهری


دو نوشته W.E.B Du Bois و Thomas (1988) در بحثی در مورد این واقعیت مکمل یکدیگر هستند که اثرات شرایط بد اجتماعی بر کل جامعه، به عنوان مثال در مورد فیلادلفیا، باید در برنامه ریزی شهری برای پیشگیری گنجانده شود تا بتواند از پیامد مضر در تمام شهر، مانند آنچه در دیترویت (Detroit) رخ داد، جلوگیری نماید.

به عبارت دیگر، تا زمانی که تحولات اجتماعی شهرها در برنامه ریزی شهری بر اساس یک استراتژی بلندمدت مورد توجه قرار نگیرد، شهر با آثار نامطلوب مواجه خواهد شد و طرح ها در حل مشکلات ناکام خواهند ماند. حتی اگر دولت توجه ویژه ای به برنامه های برنامه ریزی داشته باشد، مانند آنچه در دیترویت اتفاق افتاد.

بنابراین، لازم است توسعه کالبدی منطقه شهری با ساختار اجتماعی شهروندان ساکن در شهر همخوانی داشته باشد. اظهارات جیکوبز (Jacobs) در نوشته های قبلی درباره آرمانشهر (+) این فکر را در من ایجاد کرد که حتی برنامه های تئوریک قوی نیز می توانند در آزمایشگاه شهر شکست بخورند. باید بین مبانی نظری و وضعیت تحقق یافته شهر در طول زمان سازش و سازگاری وجود داشته باشد. ما باید به راحتی تاریخ را یاد بگیریم تا از تکرار سخت آن اجتناب کنیم (توماس، 1988).
بنابراین، این دو متن برای ما روشن کرد که شرایط بد اجتماعی و مشکلات نژادی می‌تواند در تمام بخش‌هایی که به خوبی کار می‌کنند رخنه کند و مثلاً در قالب شورش، نظام شهری را مختل کند. در Du Bois، ما دیدیم که چگونه موقعیت های شیطانی در فیلادلفیا ساختار را تغییر داد و در مثال دیترویت دیدیم که چگونه می توان برنامه ریزی موفق را با نادیده گرفتن طبقه بندی های نژادی و فرهنگی شکست داد. بسیاری از مشکلات انباشته و نارضایتی های جمع شده در یک رویداد کوچک در یک زمان بحرانی شعله ور خواهند شد. هیچ تغییر سازمانی و هیچ توسعه فیزیکی شهر نمی تواند از شکست و یک فاجعه اجتماعی بزرگ جلوگیری کند.
چیزی که من از این دو مطالعه به دست آوردم این است که بارها و بارها بزرگنمایی و کوچک نمایی در طرح های شهری از نمای کلی به نمای دقیق ضروری است. این موضوع می تواند برخی از روندهای نهفته در جنبه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی شهری را که ما برای آن برنامه ریزی می کنیم، نشان دهد. معتقدم تکنیک زوم کردن و از زوم درآمدن و تکرار کردن نگاه کلی و نگاه جزئی در برنامه‌ریزی می‌تواند به برنامه‌ریزان شهری در بهبود عملکرد طرح هم در تدوین و هم در اجرا کمک کند.

نظام محله

پاییز 1403


“The Negro problems of Philadelphia”, “The Question of Earning a Living”, and “Color Prejudice”, Philadelphia Negro (1899)

متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

برنامه ریزی شهری


برنامه‌ریزی شهری (Urban Planning) فرآیند هدایت و جهت دهی به شیوه استفاده و توسعه زمین و محیط شهری، زیرساخت‌های شهری و اکوسیستم و خدمات انسانی مربوط به آن است؛ طوریکه حداکثر سطح توسعه اقتصادی، کیفیت بالای زندگی اجتماعی، مدیریت خردمندانه منابع طبیعی و بهره برداری کارآمد از زیرساخت ها را تضمین کند.

به طور دقیق‌تر، برنامه‌ریزی شهری مستلزم ترسیم، ارزیابی و پیش‌بینی یک آرایش کالبدی سازمان‌یافته (Organized Physical Arrangement)، هماهنگ و استاندارد شده یک شهر و سیستم‌های زیربنایی، فرآیندها، عملکردها و خدمات زیربنایی است. یعنی شکل ساخته شده (ساختمان‌ها، خیابان‌ها، محله‌ها، مناطق مسکونی و تجاری، پارک ها و غیره)، زیرساخت های شهری (حمل و نقل، تامین آب، سیستم های ارتباطی، شبکه های توزیع شده و غیره)، خدمات اکوسیستمی (انرژی، مواد اولیه، آب، هوا، غذا و غیره)، خدمات انسانی ( خدمات عمومی، خدمات اجتماعی، امکانات فرهنگی و غیره) و اداری (ارائه خدمات و ارائه تسهیلات به شهروندان، اجرای سازوکارهایی برای پایبندی به چارچوب های قانونی تعیین شده، توصیه های سیاستی، مطالعات فنی و ارزیابی مختلف و غیره) و سایر بخش ها کاملا باهم سازگار و در جهت اهداف مشخص برنامه حرکت نمایند. هدف نهایی برنامه ریزی شهری این است که شهرها را پایدارتر (Sustainable) و در نتیجه مکان هایی قابل سکونت و جذاب نمایند.

به عنوان یک رشته دانشگاهی، برنامه ریزی شهری با تحقیق و تحلیل، توسعه پایدار، تفکر استراتژیک، برنامه ریزی زیست محیطی، برنامه ریزی حمل و نقل، برنامه ریزی کاربری زمین، معماری منظر، مهندسی عمران، توصیه های سیاست، اجرا، مدیریت و طراحی شهری مرتبط است. این زیرشاخه علم جغرافیا در تمام مطالعات کاربردی از فناوری های دانش اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده می کند.

متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

بازخورد به اظهارات آرمانشهری فیشمن


اظهارات فیشمن (1977) (Fishman (1977)) در مقایسه افکار اتوپیایی (utopian) سه محقق برجسته (ابنزر هاوارد، فرانک لوید رایت، لوکوربوزیه) (Ebnezer Howard, Frank Lloyd Wright, Le Corbusier) به نظر من می تواند درک خوانندگان از تفکر سیستمی در مطالعات شهری را عمیق تر کند.

او نشان داد که این سه دانشمند نابغه شهری با سوابق و تجربیات متفاوت، آثار خود را به طور ناخواسته در یک طرح جامع مشابه توسعه دادند. اگرچه آنها مستقل از یکدیگر کار می کردند، اما آثارشان شباهت هایی داشت. تکیه آنها به تلاش های خود به تنهایی بدون نیاز به همکاری با سایر رشته های تخصصی، رویکرد زمینه گرایانه آنها را به مسائل شهری آشکار کرد. این سه نفر را می‌توان از پیشگامان تفکر سیستمی در برنامه‌ریزی شهری دانست، زیرا در طراحی‌های شهری خود به همه حوزه‌های کالبدی و اجتماعی شهر و نیز انسان‌دوستی توجه داشتند. این مدینه فاضله ها آنقدر خوب فرموله شده بودند که بعد از سال ها می توانیم راه حل های مفید آنها را ببینیم. این امر به طور ضمنی در مطالعه جاکوبز (1989) (Jacobs) در نظر گرفته شد که طراحی یکپارچه تئوری شده آنها می تواند به حل بسیاری از مشکلات شهری کمک کند. من فکر می کنم آثار آنها بر اساس اصول رشته ای است که بعدها بوم شناسی انسانی نام گرفت.

این راه‌حل آن‌ها ایجاد یک شهر ایده‌آل بر اساس روابط متقابل بین انسان‌ها و محیط‌شان با دیدگاهی غیرمرکز (decentrist) بود. به هم پیوستگی مسائل شهری توسط یک رشته تخصصی قابل بررسی نیست. روابط متقابل شامل تخیل و شهود عمومی قوی مبتنی بر زمینه گرایی و مطالعات چند رشته ای (multidisciplinary) است. این چیزی است که آنها در آثار خود در زمانی یافتند که دیدگاه های مدرنیسم غالب بر تخصص، تمرکز و تجربه گرایی تأکید داشتند. بنابراین، فکر می‌کنم در حال حاضر نیازمند رویکرد چند رشته‌ای به مشکلات شهری مبتنی بر تفکر سیستمی و دیدگاه‌های عام‌گرایانه هستیم تا همه جنبه‌های مرتبط با هم در نظر گرفته شود.
باغ شهر (Garden City) که توسط هاوارد (Howard) در جنبشی رادیکال برای نظم بخشیدن (re-order) به ساختار شهری در همه بخش ها ابداع شد، امروزه در بسیاری از شهرهای جهان قابل مشاهده است. تحقق طرح های نظری در مناطق واقعی شهری ثابت کرد که بهتر از سایر نظریه ها می توانند مشکلات شهری را حل کنند. با اظهارات جیکوبز در مورد اجرای آرمان شهر در واقعیت، معتقدم که نظریه های غیر شایستگی به مرور زمان از بین خواهند رفت و دیدگاه های مفید در واقعیت برجسته خواهند شد. ضمناً با مثال North End فکر می‌کنم تئوری‌های مفیدی در بین شهرسازان و دستگاه‌های اجرایی برای اجرا برای حل مشکلات راه پیدا کند.
به عنوان یک بیانیه پایانی، فکر می‌کنم اکنون می‌توانیم از تفکر سیستمی برای به‌روزرسانی دیدگاه‌های اتوپیایی با شهرهای هوشمند دنیای امروز استفاده کنیم تا بالاترین عملکرد را در برنامه‌ریزی شهری پایدار و سیاست‌گذاری شهری به دست آوریم.

نظام محله

پاییز 1403

متن مقاله مطالعه نقشه ها و اطلاعات مکانی جغرافیایی محیطی طبیعیت شهری روستایی لوکیشن

مفاهیم آماری درعلوم GIS


مفاهیم آماری در علوم GIS

در این نوشته به بررسی تعاریف آماری و مفاهیم کاربرد آمار در علوم محیطی و جغرافیایی می پردازیم. در علوم مکانی که با پدیده هایی مکانی و مکانهای سطح سیاره زمین سروکار دارند ما نیازمند تحلیل ترکیبی و بین رشته ای از تمام علوم هستیم. در این مقاله مفاهیم آماری مانند جامعه، نمونه، توزیع نرمال، آمارهای پارامتریک و ناپارامتریک در علوم GIS مورد بحث قرار گرفت. لازم به ذکر است که در علوم اطلاعات جغرافیایی تحلیل های آماری عمدتا یا روی اطلاعات استخراج شده از پردازش های نرم افزاری انجام می شود یا بطور خودکار داخل خود این نرم افزارها انجام میشود. برای آزمون فرضیات معمولا این تحلیل ها از اطلاعات مکانی دریافت و در برنامه هایی مانند SPSS تحلیل می شود. همچنین برخی از تحلیل ها در برنامه هایی مانند اکسل انجام می گیرد. در ادامه به تعاریف و روش های کار این تحلیلها در برنامه های GIS پرداخته ایم.


تعاریف آماری

گروه آماری:

حجم نمونه:

توزیع نرمال:

آزمون های آماری پارامتریک و ناپارامتریک

آمار پارامتریک

آمار ناپارامتریک

تفاوت آمار پارامتریک و ناپارامتریک


تعاریف آماری

در این قسمت بعضی از مهمترین اصطلاحات و مفاهیم آماری را که در علوم مکانی کاربرد فراوانی دارند را مورد بررسی قرار داده ایم.

گروه آماری:

یک متغیر می تواند به لحاظ بررسی یک ویژگی خاص در یک گروه و یا دو گروه و یا بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. دو گروه می تواند وابسته و یا مستقل باشد. دو گروه وابسته است اگر ویژگی یک مجموعه افراد قبل و بعد از وقوع یک عامل سنجیده شود. مثلا میزان رضایت شغلی کارکنان قبل و بعد از پرداخت پاداش و همچنین اگر در مطالعات تجربی افراد از نظر برخی ویژگی ها در یک گروه با گروه دیگر همسان شود.

مفهوم جامعه آماری در علوم مربوط به GIS به کل عوارض در یک پهنه جغرافیایی مشخص گفته می شود. در مفهوم جمعیت یا جامعه آماری باید یه برخی اصطلاحات ویژه توجه شود. در علوم GIS ما با داده ها و اطلاعات کیفی و کمی سروکار داریم که تحلیل هرکدام متفاوت است. مثلا نمایش قومیت های مختلف روی نقشه یک متغیر کیفی است. نمایش شیب زمین در بطور لایه های رستری (Raster) نشان دهنده یک کمیت یا متغیر کمی است. درحالیکه شکل مقعر یا محدب بودن دامنه های کوهستان ها یک متغیر کیفی است که می تواند در چند پهنه با رنگ های مشخص نمایش داده شود. ارتفاع روستاهای از سطح دریا یک متغیر کمی است که برای هر روستا یک عدد مشخص دارد. به همین ترتیب مثلا کلاس های زمین شناسی متغیر کیفی است. اما درجه سختی سازندها به درصد یا با ضرایب فازی یک متغیر کمی است. کاربری زمین یکی متغیر کیفی و درجه آسیب پذیری کاربری ها یا درجه سازگاری آنها نسبت به مخاطرات می تواند یک متغیر کمی باشد. چون به هر کاربری یک وزن یا ارزش داده شده است پس هر کاربری با کاربری های دیگر قابل مقایسه است. اما اسم کاربری ها نمی تواند صرفا آنها را قابل سنجش در یک طیف کمتر یا بیشتر نماید که می شود یک متغیر کیفی با خاصیت اسمی. لازم به ذکر است که اولویت بندی کلاس های زمین شناسی یا کاربری نسبت به هم یک متغیر ترتیبی است.

لازم به ذکر از که نمونه ها در تحلیل های آماری جغرافیایی در Attribute Table لایه های وکتوری هر کدام در یک ردیف قرار می گیرند. مثلا اگر ما 15 نمونه برداشت کنیم در یک لایه وکتوری 15 ردیف خواهیم داشت. همچنین اگر ما 5 کلاس داشته باشیم در یک لایه وکتوری تمام ردیف ها باید در یک ستون با نام class در یک کلاس 1 تا 5 اختصاص پیدا کنند. لایه های رستری که پهنه بندی می شوند معمولا بصورت متغیر ترتیبی در کلاس های مشخص قرار می گیرند.

حجم نمونه:

در رابطه با حجم نمونه نیز باید تاکید کرد که تعداد حجم نمونه نباید کمتر از ۵۰ مورد باشد و ترجیحا حجم نمونه را به بیش از ۱۰۰ مورد افزایش داد. به عنوان قاعده کلی تعداد نمونه باید حدود چهار یا پنج برابر تعداد متغیرهای مورد استفاده باشد. در مباحث نمونه گیری در علوم GIS ما با انواع روش های نمونه گیری تصادفی و طبقه بندی شده یا خوشه ای سروکار داریم. مثلا انتخاب یک تعداد نمونه های معیین بطور تصادفی از هر استان یک نمونه گیری تصادفی خوشه ای است. مثلا از هر استان بطور تصادفی پنج نقطه یا اطلاعات جمعیتی پنج شهرستان را انتخاب کنیم. اما اگر از کل نقشه یا پلیگون کل کشور پنج نقطه را تصادفی انتخاب کنیم دیگر خوشه ای نمی شود.

انتخاب چند نقطه از یک زمین برای برداشت خاک و آزمایش درصد فلزات سنگین یک نمونه گیری تصادفی است.

در این روش ما با جامعه های موجود، جامعه های فرضی و جامعه های در دسترس سروکارداریم. مثلا کل سنگ های استان مازندران یک جامعه موجود است. اما چون همه سنگها در دسترس نیستند نمی توانیم آن را جامعه در دسترس بدانیم. جامعه فرضی جامعه ای است که وجود خارجی ندارد و فقط در ذهن ما است. اگر جامعه ای وجود خارجی داشته باشد و بتوانیم آن را روی نقشه یا روی سطح سیاره زمین نشان بدهیم می شود جامعه موجود. پس وجود خارجی داشتن جامعه لازم موجود بودن جامعه است. از آنجایی که تمام افراد جامعه موجود را نمی توانیم یک به یک مشاهد کنیم همه آنها در دسترس نیستند. آنهایی را که می توانیم در میدان یک به یک مشاهده و بررسی کنیم می شود در دسترس. مثلا، درجه شوری یا PH خاک در بیست نقطه مشخص در عمق 40 سانتیمتری از سطح زمین در شهرستان بهشهر می شود یک نمونه در دسترس چون حدود آن کاملا مشخص و قابل دسترسی است. مثلا آمارهای دما یا بارش هوا در سه ایستگاه گلوگاه، تیرتاش، و گرگان از سال 1390 تا 1400 می شود یک نمونه در دسترس. اما آمار های هواشناسی همین سه ایستگاه از ابتدای پیدایش زمین تا به امروز هر چند جامعه موجود است ولی قابل دسترس نیست.

متغیر های اسمی همانطور که گفتیم در علوم GIS متغیرهایی هستند که نسبت بهم برتری نداشته باشند. مانند انواع سازندهای زمین شناسی یا انواع کاربری ها یا انواع تیپ های خاک

متغیرهای ترتیبی در علوم GIS عبارتند از متغیرهایی که نسبت بهم برتری دارند ولی فاصله آنها و اختلاف آنها مشخص نیست. مثلا کلاس بندی ها، مانند کلاس های شیب 0 تا 10 درجه، کلاس شیب 10 تا 20 درجه و کلاس 20 درجه و بیشتر . در اینجا کلاس های شیب متغیر ترتیبی است. چون کلاس دو که شیب 10 تا 20 است بالاتر از کلاس یک است. برای مطالعه بیشتر درباره تهیه نقشه شیب به مقاله “شیب و نقشه شیب” مراجعه کنید.

متغیر فاصله ای نیز متغیرهایی هستند که اختللاف آنها مشخص است. در علوم GIS متغیرهایی مانند ارتفاع از سطح دریا، شیب به درجه ، بارش به میلیمتر و تعداد جمعیت استان خوزستان و غیره متغیرهای فاصله ای یا نسبت هستند.

توزیع نرمال: 

یکی از مهمترین توزیع ها در نظریه احتمال است و کاربردهای بسیاری در علوم دارد. فرمول این توزیع بر حسب دو پارامتر امید ریاضی و واریانس بیان می شود. منحنی رفتار این تابع تا حد زیادی شبیه به زنگ های کلیسا می باشد. این منحنی دارای خواص بسیار جالبی است برای مثال نسبت به محور عمودی متقارن است، نیمی از مساحت زیر منحنی بالای مقدار متوسط و نیمه دیگر در پایین مقدار متوسط قرار دارد و اینکه هرچه از طرفین به مرکز مختصات نزدیک می شویم احتمال وقوع بیشتر می شود. سطح زیر منحنی نرمال برای مقادیر متفاوت میانگین و واریانس فراگیری این رفتار آنقدر زیاد است که دانشمندان اغلب برای مدل کردن متغیرهای تصادفی که با رفتار آنها آشنایی ندارند، از این تابع استفاده می کنند. توزیع نرمال یکی دیگر از مفاهیم آماری در علوم GIS است که نقش مهمی در تصمیم گیری های تحلیل آماری ایفا می کند.

توزیع نرمال چند ویژگی دارد.

یک متقارن است یعنی مثلا نصف شیب منطقه بزرگتر از میانگین و نصف آن کمتر از میانگین است.

بالاترین ارتفاع ، میانگین میانه و مد یکسان دارد. مثلا عدد جمعیت متوسط با عدد جمعیت میانه و مد در یک شهرستان یکی است.

حدود انتهایی آن بی نهایت است و هرگز محور ایکس را قطع نمی کند.

نقطه عطف منحنی جایی است که چارک ها و دهک های مشخص دارد.

مساحت زیر منحنی همیشه کمتر از یک است. این مفهوم به این معنی است که هرگز احتمال صد در صد نداریم.

در علوم GIS منحنی نرمال نشان دهنده پراکنش تمام پیکسل های یک رستر است یا تمام اعداد داخل Attribute Table در یک ستون مشخص یک هیستوگرام نرمال را شکل می دهد. اگر یک ستون را روی هیزتوگرام رسم کنیم می توانید اختلاف آن را با منحنی نرمال مقایسه کنیم.

برای مطالعه بیشتر در خصوص مفاهیم آماری در علوم GIS مراجعه شود به پژوهش تحلیل مخاطرات دکتر نظام محله منتشر شده در سال 1396 در دانشگاه تهران .

آزمون های آماری پارامتریک و ناپارامتریک

در این قسمت به بررسی آمارهای پارامتریک و ناپارامتریک و همچنین تفاوت های آنها می پردازیم. در این قسمت توضیح دادیم که هر کدام از این آمارها در علوم جغرافیایی در چه زمان هایی کاربرد دارند. عموما لایه های پلیگونی وکتوری که ترتیب پارامترها در آنها مشخص نباشد باید از طریق آزمون های ناپارامتریک تحلیل شوند. اطلاعاتی که از جداول اطلاعات توصیفی لایه ها یا رستر ها دریافت شود در صورتی که بیشتر از ده مورد یا عارضه مکانی را شامل شود و از توزیع نرمال برخوردار باشد با توجه به شرایط آزمون های پارامتریک می توانیم با آزمون های رگرسونی آنها را تحلیل کنیم.

آمار پارامتریک

آمار پارامتریک مستلزم پیش فرض هائی در مورد جامعه ای که از آن نمونه گیری صورت گرفته می باشد. به عنوان مهمترین پیش فرض در آمار پارامترک فرض می شود که توزیع جامعه نرمال است. فنون آمار پارامتریک شدیداً تحت تاثیر مقیاس سنجش متغیرها و توزیع آماری جامعه است. اگر متغیرها از نوع اسمی و ترتیبی باشد حتما از روشهای ناپارامتریک استفاده می شود. در علوم جغرافیایی اگر بخواهیم چند پهنه را باهم مقایسه کنیم با آمار ناپارامتریک سروکار داریم. اگر بخواهیم متغیرهای اسمی ایستگاه های هواشناسی یا زمین لرزه ها را تحلیل کنیم می توانیم از آمار پارامتریک استفاده کنیم.

آمار ناپارامتریک

آمار ناپارامتریک مستلزم هیچگونه فرضی در مورد توزیع نیست. به همین خاطر بسیاری از تحقیقات علوم انسانی که با مقیاس های کیفی سنجیده شده و فاقد توزیع نرمال هستند از شاخصهای آمار ناپارامتریک استفاده می کنند.

اگر متغیرها از نوع فاصله ای و نسبی باشند در صورتیکه فرض شود توزیع آماری جامعه نرمال یا بهنجار است از روشهای پارامتریک استفاده می شود در غیراینصورت از روشهای ناپارامتریک استفاده می شود.

در تحلیل نتایج پهنه بندی های می توانیم از آمارهای ناپارامتریک و آزمون های آماری کروسکال والیس یا آزمون یومان ویتنی استفاده کنیم.

در تحلیل های متغیرهای فاصله ای با پراکنش مناسب می توانیم از آزمون های رگرسیون یا همبستیگی های پیرسون استفاده کنیم.

تفاوت آمار پارامتریک و ناپارامتریک

آمار پارامتریک مستلزم پیش فرض هائی در مورد جامعه ای که از آن نمونه گیری صورت گرفته می باشد. به عنوان مهمترین پیش فرض در آمار پارامترک فرض می شود که توزیع جامعه نرمال است اما آمار ناپارامتریک مستلزم هیچگونه فرضی در مورد توزیع نیست. به همین خاطر بسیاری از تحقیقات علوم انسانی که با مقیاس های کیفی سنجیده شده و فاقد توزیع نرمال هستند از شاخصهای آمار ناپارامتریک استفاده می کنند.

تحلیل های زمین آماری

تحلیل زمین‌آماری (GeoStatistical Analyst) اطلاعات اقلیمی یکی از روش‌های پیشرفته در علم آمار فضایی است که برای مدل‌سازی و بررسی الگوهای تغییرات اقلیمی در سطح زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد (مشاهده فوری آموز ژئواستاتیستیکال در ArcGIS). این تحلیل از داده‌های جغرافیایی مانند دما، بارندگی، رطوبت و فشار هوا بهره می‌گیرد تا نقشه‌های دقیق و قابل اعتماد از تغییرات اقلیمی تولید کند. استفاده از زمین‌آمار در مطالعات اقلیمی به پژوهشگران کمک می‌کند تا نواحی با ریسک بالا مانند مناطق خشک یا مستعد سیلاب را شناسایی کرده و برای مدیریت منابع طبیعی و برنامه‌ریزی محیطی تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

برای اجرای تحلیل های زمین آماری و تولید نقشه های پهنه بندی آب و هوایی باید تعداد ایستگاه ها زیاد باشد و پراکندگی مناسبی داشته باشد. برای این منظور آمارهای آب و هوایی تمام ایستگاه های کشور با تراکم بالا و پراکندگی مناسب را می توانید از بخش آمار های آب و هوایی کل کشور دانلود کنید. این آمارها از نظر تعداد کل ایستگاه های کشور را پوشش می دهد و میانگین 40 ساله ایستگاه ها را دارد. برای برخی ایستگاه ها که دیرتر تاسیس شده اند از میانگین آمارهای بین 10 تا 20 سال استفاده شده است.

توجه: از طریق دکمه زیر این آمارها را برای کل کشور می توانید دانلود کنید. اگر همین آمارها را برای یک یا چند استان می خواهید می توانید با کلیک روی دکمه زیر در پایین صفحه باز شده آمارهای استان های مدنظر خودتان را دانلود کنید.

یکی از مزایای عمده تحلیل زمین‌آماری، توانایی آن در بررسی وابستگی‌های فضایی داده‌ها است. به عبارتی، این روش به جای در نظر گرفتن داده‌های نقطه‌ای به‌طور مستقل، روابط میان داده‌های مجاور را تحلیل کرده و روندهای منطقه‌ای را استخراج می‌کند. برای انجام این تحلیل، روش‌هایی مانند کریجینگ، همبستگی فضایی و مدل‌های تصادفی فضایی به‌کار گرفته می‌شود که امکان پیش‌بینی دقیق‌تر شرایط اقلیمی را فراهم می‌آورند. این امر نه‌تنها در علوم اقلیمی بلکه در سایر حوزه‌ها مانند زمین‌شناسی، کشاورزی و مدیریت منابع آب نیز کاربرد دارد.

در نهایت، تحلیل زمین‌آماری اطلاعات اقلیمی نقش مهمی در بررسی تأثیر تغییرات آب‌وهوایی و پیش‌بینی آینده اقلیمی دارد. با افزایش داده‌های سنجش از دور و استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، این روش روزبه‌روز دقیق‌تر و کارآمدتر می‌شود. توسعه مدل‌های زمین‌آماری به سیاست‌گذاران و پژوهشگران کمک می‌کند تا با بهره‌گیری از داده‌های دقیق، راهکارهایی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی ارائه دهند و در راستای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی گام‌های مؤثرتری بردارند.

نتیجه گیری

از مهمترین دیتاها و اطلاعات مورد استفاده در علوم مکانی می توان به بخش داده های GIS وبسایت فوری اموز مراجعه کرد.


نویسنده: دکتر محمدعلی نظام محله

تهیه و فراوری نقشه ها، پروفیلها و اطلاعات مورد نیاز مکان یابی سایت مانیتورینگ ماهواره ای سیگنال های فضایی در بستر نرم افزار جی ای اس

گرمایش جهانی


گرمایش جهانی: تهدیدی برای سیاره ما است.
گرمایش جهانی (Global warming) به معنای افزایش تدریجی دمای کره زمین (Planet earth)، اقیانوس‌ها و اتمسفر (Atmosphere) است. این پدیده عمدتاً به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی (زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی) و تخریب جنگل‌ها رخ می‌دهد. خروجی این سوخت ها با انتشار گازهایی مانند دی اکسید کربن موجب ایجاد یک لایه گلخانه ای می شوند که امواج طول موج کوتاه خورشید وارد اتمسفر زمین می شود ولی امواج طول موج بلند یا بازتاب زمین نمی تواند از این ذرات عبور کند. نتیجه آن این می شود که دما از خورشید وارد زمین می شود ولی بدلیل تجمع این ذرات از زمین به بیرون خارج نمی شود. نتیجه آن اثر گلخانه ای (Greenhouse effect) است که باعث گرم شدن بیشتر سیاره زمین می شود. این پدیده بطور طبعی نباید اتفاق بیافتد چرا که سیاره زمین در طول میلیاردها سال تکامل یافته و به یک تعادل رسیده است. دستکاری انسان به شدت بسیار زیاد از عصر صنعتی موجب شده است که شکی به زمین وارد شده و طبعیت کره زمین توانایی ایجاد تعادل و رسیدن به وضعیت موازنه طبیعی (Equilibrium state) با این سرعت را ندارد. این تعریف به زبان ساده از فرمول های بسیار پیچیده گرمایش جهانی است.

می توان گفت گرمایش جهانی به افزایش تدریجی دمای متوسط کره زمین اشاره دارد. این پدیده به دلیل افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو زمین رخ می‌دهد. این گازها مانند یک پتو عمل کرده و مانع از خروج گرمای خورشید از جو می‌شوند، در نتیجه دمای زمین افزایش می‌یابد. تغییر اقلیم به تغییرات طولانی مدت در دما و الگوهای آب و هوایی اشاره دارد. این تغییرات ممکن است طبیعی باشند، اما از دهه 1800 میلادی، فعالیت‌های انسانی عامل اصلی تغییر اقلیم بوده است، عمدتاً به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی (مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز) که گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کند.

این تغییرات آب و هوایی می تواند موجب ایجاد مخاطرات و انواع سوانح طبیعی در کشور شود. لذا لازم است هر شخصی که به نوعی در این زمینه فعال است به این اطلاعات و آمارها دسترسی داشته باشد.

گرمایش زمین، بحران پنهانی که حالا در مرکز توجه جهانی قرار گرفته، تهدیدی است که آینده‌ی سیاره را به چالش می‌کشد. دانشمندان نسبت به پیامدهای غیرقابل‌جبران این پدیده هشدار داده‌اند و قدرت‌های جهانی را به همکاری فراخوانده‌اند. اما این معضل چگونه شکل گرفته و چه تأثیری بر زندگی ما دارد؟ در این مقاله به ساده‌ترین شکل ممکن، پرده از این راز بزرگ برمی‌داریم

گرمایش جهانی افزایش پایدار دمای میانگین زمین است که از سال ۱۸۸۰ تاکنون ادامه دارد. داده‌های NOAA نشان می‌دهند که سرعت این روند پس از ۱۹۸۱ افزایش یافته و منجر به گرمای بی‌سابقه‌ای شده است. سال ۲۰۲۳ رکورد گرم‌ترین سال تاریخ را شکست و تابستان آن، داغ‌ترین تابستان دو هزار سال گذشته بود. افزایش دما اکنون ۲ درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی‌شدن است. مقصر اصلی این تغییرات، فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای است که گرمای خورشید را در جو زمین به دام می‌اندازند. امروزه اصطلاح “تغییر اقلیم” جایگزین متداول‌تری برای گرمایش جهانی شده است.

چرا گرمایش جهانی اتفاق می‌افتد؟
گازهای گلخانه‌ای: هنگامی که سوخت‌های فسیلی سوزانده می‌شوند، گازهایی مانند دی‌اکسید کربن، متان و نیتروژن اکسید وارد جو می‌شوند. این گازها مانند یک پتو عمل کرده و مانع خروج گرما از جو زمین می‌شوند. در نتیجه، دمای کره زمین افزایش می‌یابد.
تخریب جنگل‌ها: درختان نقش مهمی در جذب دی‌اکسید کربن دارند. با تخریب جنگل‌ها، مقدار دی‌اکسید کربن موجود در جو افزایش یافته و به گرمایش جهانی کمک می‌کند.


پیامدهای گرمایش جهانی
گرمایش جهانی پیامدهای بسیار جدی برای کره زمین و انسان‌ها دارد که در ادامه این مقاله فوری اموز آمده است. تاثیرات گرمایش جهانی و تغییر در الگوهای گردش عمومی جو (General circulation patterns) موجب اثرات ریز در زندگی جانداران و جوامع انسانی می شود که در انتهای این نوشته در مقالات بازخوردی نمونه ها و شواهد آن آمده است.

تغییرات شدید آب و هوایی: افزایش دمای زمین باعث تغییرات شدید در الگوهای آب و هوایی و در نتیجه موجب گرمایش جهانی می‌شود. این تغییرات شامل افزایش تعداد و شدت رویدادهای شدید آب و هوایی مانند طوفان‌ها، سیل‌ها، خشکسالی‌ها و موج‌های گرما است.
افزایش سطح آب دریاها: با گرم شدن زمین، یخچال‌های طبیعی و یخ‌های قطبی آب می‌شوند و باعث افزایش سطح آب دریاها می‌شود. این امر تهدیدی جدی برای مناطق ساحلی و جزایر است.
کاهش تنوع زیستی: بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری به تغییرات دمایی حساس هستند. گرمایش جهانی باعث تغییر زیستگاه‌ها و از بین رفتن بسیاری از گونه‌ها می‌شود.
کمبود آب شیرین: گرمایش جهانی باعث افزایش تبخیر آب از دریاها و اقیانوس‌ها می‌شود و در نتیجه، میزان بارندگی کاهش می‌یابد. این امر به کمبود آب شیرین در بسیاری از مناطق منجر می‌شود.
مشکلات بهداشتی: افزایش دما و تغییرات آب و هوایی باعث شیوع بیماری‌های عفونی و آلرژی‌ها می‌شود.


ابزار مشاهده زنده شرایط هوا و وضعیت بارندگی دما و باد
ابزار مشاهده زنده شرایط هوا و وضعیت بارندگی دما و باد تماشای زنده ماهواره ای

با کلیک روی تصویر بالا می توانید پخش زنده دوربین ماهواره هواشناسی را مشاهده کنید.



چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
برای مقابله با گرمایش جهانی، همه ما می‌توانیم نقش خود را ایفا کنیم:

کاهش مصرف انرژی: با استفاده از وسایل کم‌مصرف، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و کاهش مصرف گوشت می‌توانیم مصرف انرژی خود را کاهش دهیم.
حمایت از انرژی‌های تجدیدپذیر: استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.
کاشت درخت: کاشت درخت به جذب دی‌اکسید کربن و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
بازیافت و کاهش زباله: کاهش تولید زباله و بازیافت مواد به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.
آگاهی‌رسانی: با اطلاع‌رسانی به دیگران و مشارکت در کمپین‌های محیط زیستی می‌توانیم آگاهی عمومی در مورد گرمایش جهانی را افزایش دهیم.
گرمایش جهانی یک چالش جهانی است که نیازمند همکاری همه کشورها و افراد است. با اقدامات مشترک می‌توانیم از کره زمین خود محافظت کنیم و آینده‌ای بهتر برای نسل‌های آینده بسازیم.

تهیه و فراوری نقشه ها، پروفیلها و اطلاعات مورد نیاز مکان یابی سایت مانیتورینگ ماهواره ای سیگنال های فضایی در بستر نرم افزار جی ای اس

افزایش سطح تراز آب اقیانوس ها یکی از تبعات گرمایش زمین در اثر رهاسازي گازهای گلخانه ای است و نفوذ آب شور دریاها به اراضی پست ساحلی موجب شورمز شدن آب های زیر زمینی و تالاب های حاشیه ساحل و اراضی کشاورزی می گردد. این پدیده در بخش های مختلف سیاره زمین رخ می دهد. اتفاقی که در سطح گسترده در سواحل شرقی ایالات متحده آمریکا در حال رخ دادن است.

این رخداد موجب کاهش امنیت غذایی و توسعه بیکاری و عواقب ناگوار اجتماعی و اقتصادی در بسیاری از کشورهای ساحلی می گردد. در جنوب شرق آسیا ، بنگلادش یکی از کشورهای بسیار پر ریسک در مقابل افزایش سطح تراز آب اقیانوس هند محسوب می شود. اگر چه دمای زمین در حدود ۵۰ میلیون سال قبل یعنی دوره ائوسن بسیار گرم‌تر از امروز بود ولی سرعت افزایش دما در عصر انتروپوسن بسیار سریع تر از آن زمان می باشد و شتاب فزاینده افزایش دما و تغییرات اقلیمی فرصت سازگاری اکولوژیکی جانداران را تحت تنش قرار می دهد و به همین دلیل تا انتهای قرن حاضر در صورت عدم کنترل عوامل موثر در تغییرات اقلیمی باید شاهد انقراض دسته جمعی بسیاری از گونه های کره زمین باشیم.

مهمترین ابزار هایی که برای مطالعه این پدیده استفاده می شود می توان به مدل های آماری تحلیل روند با مدل منن کندال اشاره کرد. این مدل من کندال معنی دار بودن آماری این روند یا شانسی بودن آن را در هر منطقه به ما نشان می دهد. برای دانلود تحلیل مدل من کندال در اکسل به این لینک مراجعه کنید.

آمارهای آب و هوایی و همچنین لایه های آمارهای دما بارش و رطوبت ایستگاه های کشور با تحلیل های زمین آماری می تواند الگوهای خوبی در این خصوص به ما بدهد. برای دانلود آمارهای هواشناسی ایستگاه های کشور به لینک زیر مراجعه کنید.

دانلود شیپ فایل آمارهای هواشناسی بیش از 300 ایستگاه های کشور

این آمارها در قالب شیپ فایل (shapefile) اطلاعات توصیفی میانگین های 43 ساله ایستگاه ها را برای استان های مختلف و برای کل کشور ارائه کرده اند.

همچنین برای تهیه مدل های زمین آماری و تحلیل های مکانی و پراکندگی پارامترهای آب و هوایی می توانید به فوری آموزش تحلیل زمین آمار (GeoStatistical Analyst) در برنامه ArcGIS Pro مراجعه کنید.

بسیاری از پارامترهای جوی را می توانید روی ماهواره بطور زنده برای همین اکنون که در حال خواندن این مقاله هستید مشاهده کنید. اگر همین اکنون با محصول فوری اموز همراه شوید می توانید بیش از 8 پارامتر اقلیمی مانند دما بارش رطوبت سرعت باد دید افقی و متغیرهای دیگر را مشاهده کنید. تحلیل تغییرات آب و هواشناسی (اقلیمی) پارامترهای جوی (اتمسفری) در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با سنجش از دور

این تغییرات آب و هوایی می تواند موجب ایجاد مخاطرات و انواع سوانح طبیعی در کشور شود. لذا لازم است هر شخصی که به نوعی در این زمینه فعال است به این اطلاعات و آمارها دسترسی داشته باشد.



شواهد گرمایش جهانی

شواهد متعددی وجود دارد که این پدیده را تایید می‌کنند. از جمله این شواهد می‌توان به افزایش دمای جهانی، ذوب شدن یخچال‌های طبیعی و یخ‌های قطبی، افزایش سطح آب دریاها، تغییر الگوهای بارندگی، افزایش فراوانی و شدت رویدادهای آب و هوایی شدید مانند موج‌های گرما، خشکسالی‌ها و طوفان‌ها اشاره کرد. همچنین، اسیدی شدن اقیانوس‌ها و تغییرات در اکوسیستم‌های مختلف نیز از دیگر نشانه‌های گرمایش جهانی هستند. این تغییرات به طور گسترده‌ای به فعالیت‌های انسانی و افزایش گازهای گلخانه‌ای در جو نسبت داده می‌شود.

مهمترین مقالات نقد مطالب آب و هوایی و تغییرات اقلیمی در زیر آمده است.

نقد مقاله گاز های گلخانه ای در اثر فعالیت هواپیماها

بازخورد به مقاله جابجایی سکونتگاه بخاطر تغییر اقلیم در امریکا


بازخورد به مقاله مساله متان و اثرات اقلیمی

بازخورد به مقاله تابستان گرمتر جهانی

اتوماسیون سیل با دیجیتالی کردن سیلاب دشت

مقالات بازخوردی فوق عمدتا درخصوص گزارشهای عینی از اثرات تغییر اقلیم و همچنین شواهدی آثار گرمایش جهانی در شهرها و ایالت های امریکا است که در مجله نیویورک تایمز منتشر شده اند. عمده این نقدها و بررسی ها نشان دهنده شواهد تغییرات اقلیمی است که با ارائه سوالات پژوهشی و فرضیات به متخصصین اقلیم شناسی کمک می کند دید بهتری در این خصوص بدست آورند. برای مطالعه بیشتر درخصوص متخصصین آب و هواشناسی مهارت ها وظایف و دیتاهای مورد استفاده آنها می توانید به این لینک مراجعه کنید.


عواملی که باعث گرمایش جهانی می شود

گازهای گلخانه‌ای چگونه زمین را گرم می‌کنند؟

اثرات گرمایش جهانی بر درآمدزایی مردم

اثرات گرمایش جهانی روی کشاورزی و بهره وری تولید محصولات زراعی چیست؟


عواملی که باعث گرمایش جهانی می شود

اثر گلخانه‌ای فرآیندی است که طی آن تشعشعات خورشیدی به سطح زمین می‌رسند و گرمای حاصل به سمت جو بازمی‌گردد، اما گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسیدکربن این گرما را به دام می‌اندازند و مانع از فرار آن می‌شوند. آرنیوس در سال ۱۸۹۵ کشف کرد که تغییرات جزئی در مقدار این گازها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر میزان گرمای محبوس‌شده در جو داشته باشد.

تغییر اقلیم تحت تأثیر عوامل طبیعی و انسانی قرار دارد.

عوامل طبیعی:

  • فعالیت‌های خورشیدی: تغییرات در شدت تابش خورشید می‌تواند بر دمای زمین تأثیر بگذارد.
  • الگوهای باد و جریانات هوایی: تغییرات در گردش جو زمین می‌تواند باعث تغییرات اقلیمی شود.
  • فعالیت‌های آتشفشانی: فوران‌های آتشفشانی مقادیر زیادی گاز و ذرات را وارد جو می‌کنند که می‌تواند دمای زمین را تغییر دهد.

عوامل انسانی:

  • انتشار گازهای گلخانه‌ای: سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ باعث افزایش دی‌اکسیدکربن در جو می‌شود که گرمای زمین را افزایش می‌دهد.
  • تخریب جنگل‌ها: کاهش پوشش گیاهی باعث کاهش جذب دی‌اکسیدکربن و افزایش دمای زمین می‌شود.
  • تغییر الگوهای کشاورزی: استفاده بیش از حد از زمین‌های کشاورزی و تغییر در روش‌های کشت می‌تواند بر اقلیم تأثیر بگذارد.


گازهای گلخانه‌ای چگونه زمین را گرم می‌کنند؟

از زمان آغاز انقلاب صنعتی، انسان تعادل طبیعی گازهای موجود در جو را تغییر داده است. با سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ و نفت، گازهای گلخانه‌ای از جمله بخار آب، دی‌اکسیدکربن (CO2)، متان (CH4)، اُزن و اکسید نیتروژن (N2O) وارد جو می‌شوند که در میان آن‌ها، دی‌اکسیدکربن نقش اصلی را ایفا می‌کند.

در ۸۰۰ هزار سال گذشته، میزان CO2 در جو زمین حدود ۲۸۰ قسمت در میلیون بود، اما این مقدار پس از انقلاب صنعتی افزایش یافته و در سال ۲۰۲۳ به رکورد ۴۲۱٫۰۸ قسمت در میلیون رسیده است. محققان موسسه‌ی پژوهشی اسکریپس هشدار داده‌اند که چنین سطح بالایی از CO2 از دوران پلیوسن تاکنون مشاهده نشده است، دوره‌ای که شمالگان برای مدت‌هایی در سال کاملاً بدون یخ بود.

براساس داده‌های آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA)، دی‌اکسیدکربن ۸۱٫۶ درصد از کل گازهای گلخانه‌ای این کشور را تشکیل می‌دهد. دانشمندان تأکید دارند که افزایش بی‌سابقه‌ی CO2 در جو باعث جذب تابش فروسرخ و در نتیجه بالا رفتن میانگین دمای جهانی شده است.

سوخت‌های فسیلی یکی از مهم‌ترین منابع انتشار CO2 هستند و ایالات متحده سهم قابل‌توجهی در این روند دارد. در سال ۲۰۱۶، احتراق این سوخت‌ها بیش از ۵٫۸ میلیارد تن گاز CO2 وارد جو کرد. علاوه بر تولید انرژی، صنایعی مانند تولید آهن و فولاد، سیمان‌سازی و سوزاندن زباله نیز سالانه میلیاردها تن دی‌اکسیدکربن را به جو می‌فرستند.

گرمایش زمین، نتیجه‌ی مستقیم فعالیت‌های انسانی و انتشار بی‌رویه‌ی گازهای گلخانه‌ای است، و پیامدهای آن بر اکوسیستم‌های طبیعی و زندگی انسان‌ها روزبه‌روز آشکارتر می‌شود.

اثرات گرمایش جهانی بر درآمدزایی مردم

گرمایش زمین، اثری گسترده بر سراسر سیاره گذاشته و تغییرات محسوسی در طبیعت ایجاد کرده است. این پدیده، ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسیدکربن و متان است که عمدتاً از فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی سرچشمه می‌گیرند. نشانه‌های این تغییرات در نقاط مختلف زمین دیده می‌شود؛ یخ‌های قطبی و یخچال‌های کوهستانی درحال آب‌شدن هستند، دریاچه‌هایی مانند دریاچه‌ی سوپریور به‌سرعت گرم‌تر می‌شوند، و چرخه‌ی زندگی جانوران و گیاهان دستخوش تغییر شده است. گونه‌های جانوری، مسیرهای مهاجرتی خود را تغییر داده‌اند و الگوی رشد و برگ‌ریزان گیاهان دگرگون شد؛ درختان، برگ‌هایشان را زودتر در بهار می‌رویانند و در پاییز، زودتر از دست می‌دهند.

این نشانه‌ها، هشداردهنده‌ی تحولات عمیقی در اکوسیستم جهانی هستند که می‌توانند پیامدهای جدی برای حیات و آب‌وهوای زمین داشته باشند.

گرمایش جهانی تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و درآمد مردم دارد. افزایش دمای زمین می‌تواند بهره‌وری نیروی کار را کاهش دهد، هزینه‌های تولید را افزایش دهد و باعث ناپایداری اقتصادی شود. 

مطالعات نشان می‌دهند که اگر دمای زمین ۴ درجه‌ی سانتی‌گرادافزایش یابد، متوسط درآمد افراد ممکن است ۴۰ درصد کاهشپیدا کند. حتی در صورت مهار گرمایش در سطح ۲ درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از دوران پیش‌صنعتی، تولید ناخالص داخلی (GDP) سرانه در سراسر جهان به‌طور متوسط ۱۶ درصد کاهشخواهد یافت (مشاهده آمارهای اقتصادی کشورهای جهان درگوگل ارث و اکسل است). 

یکی از دلایل این کاهش درآمد، شدت یافتن **رویدادهای آب‌و‌هوایی غیرعادی** مانند خشکسالی و سیل است که زنجیره‌های تأمین جهانی را مختل می‌کند و هزینه‌های اقتصادی را افزایش می‌دهد. مدل‌های اقتصادی سنتی معمولاً این تأثیرات را به‌درستی محاسبه نکرده‌اند، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که تغییرات اقلیمی می‌توانند پیامدهای اقتصادی بسیار شدیدتری داشته باشند. 

در کنار این چالش‌ها، برخی صنایع مانند **کشاورزی، گردشگری و انرژی** بیشترین آسیب را از گرمایش جهانی می‌بینند. کاهش منابع آب، افزایش دمای هوا و تغییرات اقلیمی می‌توانند تولید محصولات کشاورزی را کاهش دهند، گردشگری را مختل کنند و هزینه‌های انرژی را افزایش دهند. 

در مجموع، گرمایش جهانی نه‌تنها محیط‌زیست را تهدید می‌کند، بلکه اقتصاد جهانی را نیز تحت فشار قرار می‌دهد و معیشت مردم را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.

اثرات گرمایش جهانی روی کشاورزی و بهره وری تولید محصولات زراعی چیست؟

گرمایش جهانی تأثیرات گسترده‌ای بر کشاورزی و بهره‌وری تولید محصولات زراعی دارد. افزایش دمای زمین، تغییر الگوهای بارندگی و وقوع رویدادهای شدید آب‌وهوایی مانند خشکسالی و سیل، شرایط رشد محصولات کشاورزی را دشوارتر کرده است.

بر اساس تحقیقات، اگر دمای جهانی بیش از ۱.۵ درجه‌ی سانتی‌گراد افزایش یابد، تا ۵۰ درصد از تولید محصولات کشاورزی در مناطق کم‌ارتفاع، به‌ویژه در جنوب صحرای آفریقا، در معرض خطر قرار می‌گیرد. این کاهش تولید نه‌تنها باعث کمبود غذا می‌شود، بلکه کیفیت محصولات را نیز پایین می‌آورد.

علاوه بر این، دامداری نیز تحت تأثیر گرمایش جهانی قرار گرفته است. افزایش دما و کاهش منابع آبی، سلامت دام‌ها را تهدید کرده و تولید گوشت و لبنیات را کاهش داده است. شیلات نیز با مشکلاتی مانند افزایش دمای آب‌ها، ورود گونه‌های مهاجم و اسیدی شدن اقیانوس‌ها مواجه شده که باعث کاهش صید ماهی و آسیب به جوامع وابسته به ماهیگیری شده است.

در مجموع، گرمایش جهانی نه‌تنها تولید محصولات کشاورزی را کاهش داده، بلکه امنیت غذایی را نیز به خطر انداخته است. این تغییرات می‌توانند قیمت غذا را افزایش دهند و دسترسی به مواد غذایی را برای گروه‌های کم‌درآمد دشوارتر کنند.

چطور گرامایش جهانی می تواند بهره وری سرمایه گذاری ها را کاهش دهد؟

گرمایش جهانی می‌تواند بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها را به چندین روش کاهش دهد:

  1. افزایش هزینه‌های عملیاتی: تغییرات اقلیمی باعث افزایش هزینه‌های انرژی، حمل‌ونقل و تولید می‌شود، که می‌تواند سودآوری سرمایه‌گذاری‌ها را کاهش دهد.
  2. ریسک‌های اقتصادی و مالی: بلایای طبیعی مانند سیل و خشکسالی می‌توانند زیرساخت‌های اقتصادی را تخریب کنند و باعث کاهش ارزش دارایی‌ها شوند.
  3. بی‌ثباتی بازارها: تغییرات اقلیمی می‌توانند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شوند، زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال کاهش ریسک‌های مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی هستند.
  4. کاهش بهره‌وری نیروی کار: افزایش دما و شرایط نامساعد آب‌وهوایی می‌توانند بهره‌وری نیروی کار را کاهش دهند، که به کاهش تولید و سودآوری منجر می‌شود.
  5. تأثیر بر صنایع وابسته به طبیعت: بخش‌هایی مانند کشاورزی، گردشگری و انرژی‌های تجدیدپذیر تحت تأثیر مستقیم گرمایش جهانی قرار دارند و ممکن است با کاهش بازده سرمایه‌گذاری مواجه شوند.

نتیجه گیری

گرمایش جهانی یکی از چالش‌های بزرگ عصر حاضر است که نتیجه‌ی فعالیت‌های انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی، جنگل‌زدایی و انتشار بی‌رویه‌ی گازهای گلخانه‌ای است. این تغییرات اقلیمی نه‌تنها دمای زمین را افزایش داده‌اند، بلکه پدیده‌هایی مانند ذوب یخ‌های قطبی، افزایش سطح آب دریاها، خشکسالی‌های شدید و الگوهای نامنظم بارندگی را به‌دنبال داشته‌اند. افزایش دما باعث تغییر در اکوسیستم‌های طبیعی شده، گونه‌های جانوری و گیاهی را تحت فشار قرار داده و حتی بر کشاورزی و منابع آبی تأثیر گذاشته است. کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش منابع آب شیرین، و افزایش بلایای طبیعی از جمله پیامدهای گرمایش زمین هستند که امنیت غذایی را تهدید می‌کنند. این بحران، نه‌تنها تأثیرات محیط‌زیستی دارد، بلکه زندگی روزمره‌ی انسان‌ها را نیز دستخوش تغییر کرده و باعث افزایش هزینه‌های معیشتی و مهاجرت‌های اقلیمی شده است.

از نظر اقتصادی، گرمایش جهانی بار سنگینی بر سیستم‌های مالی جهان وارد کرده و میزان بهره‌وری در بسیاری از صنایع را کاهش داده است. به‌دلیل شرایط نامساعد اقلیمی، تولید محصولات کشاورزی و صنعتی با چالش‌های بزرگی روبه‌رو شده و زنجیره‌های تأمین جهانی دچار نوسان شده‌اند. سرمایه‌گذاری‌ها نیز تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته‌اند؛ افزایش هزینه‌های انرژی، ناپایداری بازارهای مالی و کاهش بازده اقتصادی از جمله پیامدهای اقتصادی گرمایش جهانی است. همچنین، صنایع وابسته به طبیعت، مانند کشاورزی، گردشگری و انرژی‌های تجدیدپذیر، آسیب جدی دیده‌اند و رشد اقتصادی در بسیاری از کشورها کند شده است. اگر اقدامات جدی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و جایگزینی انرژی‌های پایدار انجام نشود، پیامدهای اقتصادی گرمایش جهانی می‌تواند به بحران‌های گسترده‌تری منجر شود. این تغییرات نشان می‌دهند که اقتصاد جهانی باید به سمت پایداری حرکت کند و راهکارهای نوآورانه برای مقابله با این بحران اتخاذ کند.