---

در این نوشته مهمترین مخاطرات ژئومورفولوژی تاثیرگذار بر زیر ساخت ریلی و راه آهن های کشور ارائه شده است. برای هرکدام از این مخاطرات انواع دیتاهای مورد استفاده و روش تحلیل آنها مورد بحث قرار گرفت. این نقشه ها و دیتاها می تواند به سنجش اثرات این مخاطرات بر علمکرد ریلی و همچنین تخریب زیرساخت های راه آهن موثر خواهد بود. در ادامه این دیتاها و منابع دریافت آن ها به همراه لینک دانلود آنها آمده است. در این مقاله می توانید برای آشنایی با مباحث مقالات مرتبط را برای مطالعات بیشتر در دسترس داشته باشید. در قسمت هر کدام از انواع مخاطرات سعی کردیم لینک های دسترسی به داده های مرتبط با آن را قرار دهیم.

جمع آوری داده ها:  این داده ها وارد بانک اطلاعاتی شده و برای تمامی مخاطرات بطور اشتراکی از آنها استفاده می شود.

• نقشه ها (توپوگرافی از سازمان نقشه برداری کشور، زمین شناسی از سازمان زمین شناسی کشور، خاکشناسی و پوشش گیاهی از سازمان منابع طبیعی، کشاورزی از جهاد کشاورزی، داده های لرزه ای از موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران)
• تصاویر ماهواره ای (Landsat, MODIS, Sentinel, SRTM) و عکس های پهبادی  
• داده های آماری (ایستگاه های سینوپتیک و ایستگاه های کلیماتولوژی، داده های هیدرومتری سازمان آب، آمارهای جمعیت سازمان آمار، اطلاعات سازمان مدیریت بحران)
• گزارشات (خسارات مخاطرات رخداده گذشته از سازمان مدیریت بحران، جمعیت هلال احمر، سایت EM-DAT )   
• مشاهدات و اندازه گیری های میدان 

---

برای دانلود گوگل ارث خطوط ریلی کشور اینجا کلیک کنید.

---

مخاطره سیل

1. تحلیل بیشینه و میانگین شدت و مدت بارش ها در بیش از ده ایستگاه های اطراف مسیر خط آهن و تهیه نقشه های زمین آماری  
2. تهیه وضیعت رواناب براساس مدل SCS 
3. تهیه نقشه وضعیت ژئومورفولوژی حوضه های منتهی به خط آهن (پارامتر های مورفومتری حوضه ها از جمله ضرایب شکل حوضه، گراولیوس، کشیدگی، تراکم زهکشی)
4. برآورد پارامترهای هیدرومتری (تهیه دبی اوج بارش در دور بازگشت های مختلف، تهیه زمان تمرکز بارش در دهانه های مورد نظر)
5.  تهیه مدل های سیلگیری TWI و مدل FHD و برآورد میزان بالاآمدگی سطح آب در دهانه پل ها و اطراف خط آهن
6. مدلسازی نهایی رخداد سیل در اطراف خط آهن و دهانه پل ها  
7. ارائه جدول از میزان بالاآمدگی و درجه خطر هر یک از پل ها و سایت های خطر (با مختصات مکانی، شدت و احتمال خطر)  و فاصله تا ایستگاه ها و مراکز تعمیر

به منظور تحلیل مخاطرات سیل می توان از لایه های اطلاعاتی GIS سیل های ایران و سیلاب های جهان برای مشخص کردن مکان سیل ها استفاده کرد. همچنین اطلاعات هواشناسی در قالب لایه نقطه ای ایستگاه های هواشناسی با آمارهای دما، بارش، و رطوبت برای تهیه لایه های زمین آماری و درونیابی پارامترهای جوی،

مخاطره حرکات دامنه ای

1. شناسایی حرکات دامنه ای رخداده در گذشته (از جمله خزش، زمین لغزش، رانش، ریزش، بهمن، حرکات واریزه ای)
2. تهیه پارامتر های موثر (لایه های اطلاعاتی رستری) از جمله شیب، جهت شیب، شبکه زهکشی، کاربری اراضی، زمین شناسی، خاک، وضعیت لرزه خیزی، پوشش گیاهی، بارش
3. تهیه هیستوگرام فراوانی رخداد حرکات دامنه ای در هر پارامتر
4. تهیه مدل فازی (Fuzzy) در GIS و عضویت دهی فازی برای هر پارامتر با روش فازی-هیستوگرام
5. تلفیق پارامترها براساس توابع رویهم گذاری فازی  
6. تعیین محدوده های در معرض خطر انواع حرکات دامنه ای در محدوده خط آهن
7. ارائه جدول فاصله محل های رخداد حرکات دامنه ای تا راه آهن و فاصله تا ایستگاه های راه آهن و مراکز تعمیر

برای سنجش و ارزیابی تاثیر مخاطرات حرکات دامنه ای روی زیرساخت های ریلی می توان از داده های زمین لرزه ها و اطلاعات لرزه ای ، دیتاهای زمین شناسی و کاربری زمین استفاده کرد.

حرکات ماسه های روان

1. شناسایی انواع تپه های ماسه ای (برخانی، سیف، ستاره ای، سرگردان) در تصاویر ماهواره ای
2. ردگیری حرکت تپه های ماسه ای در چندسال مختلف
3. برآورد سرعت و شتاب حرکت انواع مختلف تپه های ماسه ای
4. شناسایی وضعیت موجود موانع سطح زمین (پوشش گیاهی، پستی بلندی، فاصله تا رودخانه)، شیب منطقه، نمودار گلباد (شدت، سرعت، جهت بادها)
5. برآورد روند پارامترهای دما، بارش، و شرایط اقلیمی در آینده 
6. مدل سازی روند حرکت تپه های ماسه ای در آینده و تهیه نقشه پهنه بندی مکانی مخاطره در محدوده خط آهن
7. تعیین و اولویت بندی سایت هایی از خط آهن که در معرض خطر هستند.
8. ارائه جدول فاصله و زمان احتمالی، و شدت درگیری (درجه مدفون شدن) هر سایت از خط آهن با ماسه های روان
9. ارائه جدول از طول مسیرهای در معرض خطر احتمالی و قطعی با مختصات مکانی و فاصله تا ایستگاه ها و مراکز تعمیر

در خصوص انواع حرکات دامنه ای و مخاطرات ژئومورفولوژی در مقالات فوری آموز می توانید اطلاعات و دیتاهای کاربردی را دریافت کنید. اطلاعات فوری آموز برای سنجش از کدام از این مخاطرات نقش مهمی در مدیریت آنها خواهد داشت.

---

---

یخبندان  

1. بررسی بیشینه و کمینه درجه حرارت و تهیه نقشه شدت نوسانات دمایی در حداقل ده مورد از ایستگاه های نزدیک خط آهن
2. تهیه نقشه تعداد روزهای یخبندان 
3. شناسایی وضع موجود منطقه (پوشش گیاهی، نوع خاک، رطوبت نسبی، فاصله تا خط ساحل، فاصله تا رودخانه)
4. برآورد روند یخبندان برای زمان های معین آینده
5. تهیه نقشه پهنه بندی شدت و فراوانی روزهای یخبندان   
6. تعیین سایت هایی از مسیر خط آهن که در معرض خطر هستند.
7. ارائه جدول طول محدوده های خطر (با مختصات مکانی) و فاصله تا ایستگاه ها و مراکز تعمیر

زلزله

1. تعیین چشمه های لرزه ها براساس فراوانی زلزله و نوع گسل
2. برآورد پارامتر های چشمه های لرزه زا و بیشینه بزرگی مورد انتظار
3. براورد شتاب چشمه ها در دور بازگشت های مختلف
4. پهنه بندی منطقه براساس شتاب گرانش 
5. تهیه نقشه پهنه بندی از حداکثر شتاب زمین (PGA) و حداکثر سرعت زمین (PGV)  
6. تهیه نقشه احتمال خسارت مرکالی
7. نقشه نهایی پهنه بندی احتمال خسارت منطقه و تعیین نقاط پرخطر  
8. ارائه جدول سایت های پیرخطر همراه با طول محدوده ها با مختصات مکانی و فاصله تا ایستگاه ها و مراکز تعمیر  

دانلود لایه های مکانی زمین لرزه های کل کشور در گوگل ارث و همچنین تمام رخداد های لرزه ای با جزئیات برای هر یک از استان ها

توفان گردو غبار

1. تهیه نقشه تعداد روزهای با توفان گردوغبار
2. تهیه نقشه دید افقی
3. تهیه گلباد منطقه (شدت، سرعت، فراوانی و جهت بادها)
4. برآورد حجم ماسه های معلق در برخی رخدادها از روی تصاویر ماهواره ای
5. تهیه نقشه موانع سطح زمین در اطراف مسیر خط آهن
6. برآورد روند تغییرات توفان های گردوغبار در زمان های معین در آینده
7. پهنه بندی نهایی و تعیین محل های پرمخاطره در طول مسیر خط آهن

فرونشست

1. تهیه نقشه سطح سفره های آب های زیرزمینی
2. نقشه محل های رخداد فرونشست در گذشته
3. تهیه مقطع زمین شناسی در محدوده خط آهن
4. تهیه فاصله خط آهن از چاه های عمیق و نیمه عمیق
5. تهیه نقشه های وضع موجود منطقه (پوشش گیاهی، توپوگرافی، بارش)
6. مدلسازی احتمال فرونشست با روش فازی  
7. ارائه جدول محل های با احتمال فرونشست و فاصله خط آهن تا این محل ها

تلفیق مخاطرات

1. مدل سازی تلفیق مخاطرت براساس برهم کنش مخاطرات در مکان ها و زمان های مختلف برمبنای نوع روابط رگرسیونی در هر منطقه
2. تهیه لایه های اطلاعات عضویت فازی از خطر پذیری کلی در محدوده خط آهن
3. مدل سازی درجه خطر هر قسمت از مسیر خط آهن
4. ارائه جدول برای کل مسیر خط آهن (با مختصات مکانی) از نظر درجه خطر پذیری و نوع و شدت مخاطرات احتمالی، فاصله تا مراکز رخداد مخاطرات   

نتیجه گیری

تحلیل هر یک از از این مخاطرات نیازمند استفاده از داده های آماری و شیپ فایل های مکانی است که بسته به شرایط هر مخاطره خسارات احتمالی بر شبکه ریلی متفاوت خواهد بود.