فاصله (distance) به معنی طول مکانی بین دو نقطه است. فاصله در واقع طول مسافرت طی شده توسط یک شی یا یک شخص تا نقطه مشخص معین است. به بیان ساده، فاصله حد یا مقدار فضای بین دو چیز یا دو نقطه یا دو خط و غیره نسبت بهم و جدا از هم است.

فاصله چیست؟

مفاهیم دوری و نزدیکی

انواع واحدهای فاصله ای

فاصله در علوم جغرافیایی

---

فاصله چیست؟

فاصله (distance) به معنی طول مکانی بین دو نقطه است. بنابه این تعریف فاصله به معنی یک مقدار عددی یا کمی است که نشان می دهد دو شی، دو نقطه، دو شخص، و یا دو ایده چقدر از هم دور هستند.

از بعد مکانیک به بیان ساده، فاصله حد یا مقدار فضای بین دو چیز یا دو نقطه یا دو خط و غیره نسبت بهم و جدا از هم است. این تعریف از فاصله با مفاهیم دوری و نزدیکی و جدایی بین اشیا همراه است. در این تعریف فاصله زمانی و فاصله مکانی متفاوت از هم هستند که با توجه به اصول فیزیک بهم مرتبط هستند و تغییر یکی از این دو بعد فاصله زمانی یا فاصله مکانی می تواند در مقدار عددی دیگری تغییر ایجاد کند.

فاصله در واقع طول مسافرت طی شده توسط یک شی یا یک شخص تا نقطه مشخص معین است. از نظر ناوبری، فاصله مسیر یا طول خطی از سمت نقطه شروع به نقطه پایان است. در این مفهوم فاصله تنها طول خطی را در نظر می گیرد و جهت جریان را در نظر نمی گیرد. در اینجا این مطرح می شود که یک شی چقدر نسبت به یک شی دیگر دور است یا چقدر نسبت به آن نزدیک است.

مفاهیم دوری و نزدیکی

در اینجا دو مفهوم دور و نزدیک نسبی هستند و زمانی معنی دارد که بین دو نقطه یک نقطه سومی نیز در میان باشد. در مقایسه با آن نقطه یا آن شی سوم می توانیم بگوییم که کدام یک از این دو شی نسبت به شی ثالث نزدیکتر و کدام دورتر است. زمانی که با فواصل نسبی سروکار داریم می توانیم اشیا را با توجه به سایر اشیاه موجود در اطراف خود به نزدیک و دور طبقه بندی کنیم. مفهوم نزدیکی و دوری در علوم مکانی یک مفهوم “نسبی کیفی” است. در این مفهوم نزدیکی تنها زمانی مفهوم دارد که شی یا اشیا ثالثی در نظر باشد در غیر این صورت اگر تنها دو شی یا دو نقطه داشته باشیم نزدیکی هیچ معنی و مفهومی نخواهد داشت.

انواع واحدهای فاصله ای

فاصله زمانی بین دو شی براساس فرمول سرعت ضربدر زمان بدست می آید. از ضرب سرعت در زمان فاصله بین دو شی بدست می آید. این درحالیست که فاصله مکانی این دو شی ثابت است. در علوم فیزیکی فاصله بین اشیاه ریز را به میکرومتر یا نانومتر و فاصله اشیاه درشت را به سانتیمتر و فاصله مقیاس شهری و جغرافیایی را به متر و کیلومتر  و فاصله کهکشانی را به واحد سال نوری اندازه گیری می کنند. در فوری آموز ما بیشتر با واحد های سیاره ای و شهری سروکار داریم. برای مشاهده فاصله شهرها در اکسل می توانید به این لینک مراجعه کنید.

این واحدهای فاصله ای فضایی براحتی بهم تبدیل می شوند. مثلا هر یک میکرومتر از تقسیم یک میلیمتر به هزار واحد برابر بدست می آید. لذا هزار میکرومتر برابر با یک میلیمتر است. هر ده میلیمتر برابر با یک سانتیمتر و هر صد سانتیمتر برابر با یک متر است.

فاصله در علوم جغرافیایی

در علوم جغرافیایی فواصل شهرها و روستاها یا ساختمان های داخل یک شهر برای شروع مبدا و مقصد های شهری براساس واحد متر یا کیلومتر مشخص می شوند. در نقشه ها معمولا از واحد های سانتیمتر یا کیلومتر استفاده می شود. مقیاس نقشه های 1:25000 ام به عنوان مثال به این معنی است که هر یک سانتیمتر روی نقشه برابر با 25000 سانتیمتر روی زمین است.

از آنجایی که در دانش های جغرافیایی مانند معماری، شهرسازی، آبخیزداری، محیط زیست و منابع طبیعی عمدتا با انواع اشیا بسیار زیادی سروکار داریم از مفهوم نزدیکی بسیار استفاده می کنیم. در تمام این دانش ها نزدیکی یک نوع بیان دسترسی زودتر به یک شی با سرعت برابر نسبت به سایر اشیاه است. مثلا نزدیک ترین فروشگاه به این معنی است که از بین 20 فروشگاه در یک شهر یا یک محله فروشگاه آقای الف کمترین مسافت فضایی و مکانی را به منزل یا خانه ما دارد.