مجوز گودبرداری: تعاریف، مراحل، و دلایل عدم صدور مجوز
برای اخذ مجوز گودبرداری ساختمان های داخل شهرها و ساختمان های حومه شهر لازم است ابتدا مجوز پروانه ساختمان و سپس مجوز گودبرداری گرفته شود. ممکن است به پیمانکار با مالک پروانه داده شود ولی مجوز گودبرداری به دلایلی داده نشود. یکی از دلایل عدم صدور مجوز گودبرداری در شهرها و حومه ها وجود قنات ها یا حرفه های زیر زمینی است. این که چطور به این نقشه ها و اطلاعات دسترسی داشته باشید نیاز به داشتن نقشه های قدیمی است. می توانید با دریافت نقشه قنات های شهرهای مختلف ایران قبل از خرید ملک کلنگی یا زمین خالی در شهرها بدانید که آیا این زمین ها روی قنات واقع شده اند یا خیر. اگر روی قنات واقع شده باشند میتوانید از خرید ملک کلنگی یا زمین خودداری کنید چرا که به شما مجوز گودبرداری داده نمی شود. لذا لازم است هر مشاور املاک یا پیمانکاری این نقشه ها را داشته باشد تا در زمان قرارداد های مشارکت در ساخت یا قرارداد های خرید ملک کلنگی تصمیم درست برپایه اطلاعات بگیرد.
گودبرداری (excavation) به هرگونه حفاری و خاکبرداری در تراز پایینتر از سطح طبیعی زمین یا در تراز پایین تر از زیر پی ساختمان های مجاور به منظور پایدارسازی گود های عمیق گفته میشود. پس، گود برداری به کندن سطح زمین (Ground surface) است که میتواند با اهداف مختلفی انجام شود. یکی از اهداف رایج این کار ساخت سازه مانند یک آپارتمان چند طبقه جدید است. گودبرداری ساختمان به منظور افزایش پایداری سازه و همچنین امکان ایجاد امکانات رفاهی ساختمان مانند پارکینگ، استخر و مواردی دیگر انجام میشود. گود برداری تا جایی انجام میشود که به خاک سفت یا خاک بکر رسیده و میزان آن بسته به شرایط خاک و اهداف ساخت سازه متفاوت است.
انجام اقدامات گودبرداری عمیق در مناطق شهری و شهرها جهت تأمین امکانات رفاهی ساختمان مانند پارکینگ، استخر، سالن اجتماعات و … انجام می گردد. هر پروژه گود برداری به صورتهای مختلفی انجام میشود که بستگی به نوع خاک، نوع سازه، ابعاد زمین، عمق گود، نسبت عمق به عرض زمین، وضعیت دیوارهای مجاور و مسائل اقتصادی دارد. شرایط خاک اهمیت بسیار زیادی در انتخاب وضعیت خاک برداری دارد. برای هر نوع از خاک و هر نوع خصوصیات زمین شناسی و ژئومورفولوژی محل یک روش خاک برداری و حفاری پیشنهاد میشود. مطالعه و رعایت مسائل ایمنی در حین کار اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به آن توجه شود. در برخی شهرها این الزامات در طرح های تفصیلی شهری و قوانین برنامه ریزی شهری در نقشه های شهری لحاظ شده است.
مراحل گودبرداری ساختمان را باید از مهمترین مراحل احداث یک ساختمان یا آپارتمان دانست. وقتی صحبت از ساختوساز میشود، قبل از اینکه بتوانید شروع به ساختن کنید، کارهای زیادی از قبل باید انجام شود. یکی از این مراحل ضروری اخذ مجوز گودربرداری و اجرای فرایند گود برداری و ساختوساز است. حفاری برای پیریزی محکم پایهای که سازه بر روی آن ساخته خواهد شد و استحکام سازه ضروری است. به همین دلیل دریافت مجوز گودبرداری بعد از پروانه بسیار زمان بر و حساس است.
با توجه به حساس بودن پروژه گود برداری و حفاری زمین که به خاطر جلوگیری از آسیب به ساختمان های مجاور و خسارت به همسایگان است، اخذ مجوز گودبرداری بسیار سخت و زمان بر است. در ابتدای امر لازم است مراحل اداری اجرای گودبرداری ساختمان را طی کنید. به این منظور بعد از دریافت پروانه ساختمان لازم است برای گرفتن فرم مجوز گود برداری به شهرداری مراجعه کنید. پس باید به اداره گاز بروید تا انشعابات گاز قطع شود. مراحل کار باید به تایید مهندس ناظر و مهندس مجری برسد. سازمان نظام مهندسی باید نقشه شما را تایید کند و مجوز نهایی گود برداری را در اختیارتان بگذارد.
در این خصوص مجوز طبقات با مجوز ویلایی تفاوت هایی باهم دارند. شاید به ملکی که روی قنات واقع شده است مجوز طبقات داده نشود ولی مجوز ویلایی بدون نیاز به گود برداری عمیق داده شود.
پس بطور خلاصه اولین مرحله بعد از گرفتن پروانه دریافت مجوز گودبرداری از شهرداری است. این روال به معنی این است که ممکن است به شما پروانه ساختمان داده شود ولی مجوز گودبرداری داده نشود.
برای دریافت آموزش رایگان اکسل (Excel) ویژه حسابداری ساختمان سازی، لینک آن را در اینجا قرار دادیم.
قوانین و دستورالعمل های اخذ جواز گود برداری بسیار حساس و نیاز به درک پیچیدگی های اداری زیادی دارد. برای اجرای مراحل فنی و عمرانی گودبرداری ساختمان در هر بخشی از شهر باید ارگان ها و سازمان های مربوطه از پروژه شما اطلاع داشته و مجوزهای محلی لازم را به شما بدهند.
توجه داشته باشید که اگر ضوابط قانونی و قوانین گودبرداری به درستی رعایت نشود ممکن است اجرای پروژه از سوی سازمان های ذیربط متوقف شده، جزیمه های سنگین برای مجری یا پیمانکار وضع کنند. این ریسک های اداری می تواند مالک پروژه یا پیمانکار را با ضرر و زیان گودبرداری موجعه کند و یا دچار خسارات یا مشکلات قضایی نماید. لذا حتما قبل از شروع پروژه، ضوابط قانونی و قوانین گودبرداری هم از نظر قانونی و اداری و هم از نظر فنی و عمرانی را پیش از شروع پروژه مطالعه کنید. برخی از این قوانین شامل موارد زیر است.
برای دریافت آموزش رایگان ویدئویی و اکسل آماده (Excel) تهیه صورت وضعیت پروژه، لینک آن را اینجا قرار دادیم.
اولین قدم خرید ملک کلنگی یا زمین خالی (Vacant lot) در شهر یا مناطق شهری (Urban area) است. برای خرید ملک های کلنگی می توانید از نقشه بافت های فرسوده شهری استفاده کنید. این نقشه ها ملک ها و زمین های داخل محدوده بافت های فرسوده هر شهر را به شما نشان می دهد. علاوه بر این خرید ملک کلنگی یا زمین در حدود بافت فرسوده می تواند شامل وام بانکی و برخی تسهیلات شود.
بعد از بررسی این نقشه ها لازم است از وجود حفره های زیر زمینی مانند قنات ها و یا تونل های قدیمی در زیر ملک کلنگی که می خواهید بخرید آگاه باشید. نقشه قنات های داخل شهرها به شما نشان می دهد کدام ملک های کلنگی روی قنات ساخته شده اند. شهرداری هیچ مسئولیتی برای خرید ملک کلنگی از سوی شما ندارد. این وظیفه شما و دفاتر مشاور املاک است که ملکی که می خرید روی قنات واقع نشده باشد.
از این گذشته شهرداری به ملک هایی که روی قنات واقع شده اند پروانه می دهند ولی در مرحله دوم مجوز گودبرداری نمی دهند.
در وهله دوم، لازم است که پروانه ساختمان را دریافت کنید. برای این کار لازم است به شهرداری مراجعه کرده و فرم مجوز مراحل گود برداری ساختمان در اختیار شما قرار میگیرد. سپس به اداره گاز منطقه محل احداث پروژه مراجعه می کنید تا انشعاب گاز ساختمان را قطع خواهید کنند.
در مرحله سوم، فرم تکمیل شده و به تأیید مهندس ناظر و اجرای ساختمانی میرسد و سپس باید برای دریافت معرفینامه از سوی سازمان نظاممهندسی و تأیید آن اقدام کنید. بعد از این مرحله سازمان نظاممهندسی برای اجرای نقشههای ساختمان و سازه نگهبان گود تعیین می کند. بعد از همه این مراحل، مجوز نهایی مراحل تخریب و گودبرداری ساختمان را دریافت میگردد.
به این مسئله دقت کنید که باید درست 72 ساعت قبل از شروع مراحل تخریب و گودبرداری ساختمان ، عملیات خاکبرداری به سازمانها و مراجع گزارش شود. در ضمن لازم است که مالک مجوز لازم برای شروع به کار را نیز دریافت کند و پیمانکار نیز حتماً باید تأیید صلاحیت گردد.
کنترل پروژه با ابعاد فنی و مهندسی
یکی از مهمترین ارکان، بررسی پروژه از دید فنی مهندسی است. یعنی مهندس مجری طرح و طراح باید کنترلهای موردنیاز را چک کنند. این موارد به شرح زیر است:
بررسی اصالت و صحت اسناد و مدارک ملکهای مجاور که توسط صاحب پروژه از شهرداری دریافت شد
انجام فرایند دقیق ارزیابی خطر گود و تکمیل کل چکلیست بر مبنای خطرات مراحل گودبرداری
ارائه گزارش بررسی وضعیت ساختمانهای هم جوار و تحلیل اثرات ایجاد گود برداری ساختمان بر آنها بر اساس ارائه نقشههای اجرایی
تهیه و تحویل گزارشهای طراحی و نقشههای اجرایی ایمنی گودبرداری ساختمان
کنترلهای ناظر مهندسی نیازمند یک مرحله نیمه اداری با چاشنی عملیاتی نیز در گودبرداری ساختمان است.
نخست لازم است که فرم درخواست صدور مجوز شروع عملیات ساختمانی صادر گردد.
حضور در جلسه مشترک در محل احداث ساختمان برای گودهایی با خطر زیاد و بسیار زیاد
تهیه گزارش دقیق برای ارزیابی و کنترل خطر گود در حین اجرا و ارائه گزارش دقیق آن برای وضعیت گودبرداری به شهرداری
نظارت صحیح بر اجرای دقیق عملیات و عملیات گودبرداری، اجرای عملیات مقاومسازی و رفع خطر ناشی از گودبرداری بر ساختمانها و سازهها و تأسیسات همسایه،
تهیه و تحویل و ارائه گزارشهای وضعیت گودبرداری به شهرداری بهازای هر مرحله از پیشرفت کار گود بردای شده
کنترل و نظارت گزارش طراحی، نقشههای اجرایی ایمنی گود برداری و دستورالعمل اجرایی تهیه شده توسط طراح
کنترل و گزارش وضعیت سلامت یا خسارت در ساختمانهای مجاور آخرین مرحله و گام نهایی در عملیات گود برداری ساختمان است.
در این نوشته بعد از تعریف گودبرداری و انواع طرح ها و پروژه های گودبرداری در شهرها به مراحل اداری اخذ مجوز گودبرداری پرداختیم. در این نوشته توضیح دادیم که مالکان و پیمانکاران محترم لازم است برای اینکه با مشکل عدم صدور جواز گودبرداری مواجعه نشوند لازم است قبل از خرید ملک کلنگی برای شروع پروژه ساختمان سازی و یا قبل از خرید زمین برای احداث آپارتمان حتما از نقشه های قدیمی مانند نقشه قنات ها اطلاع داشته باشند. چون بعد از خرید ملک و عدم صدور مجوز گود برداری یا مشکل قضایی در دریافت جواز گود برداری با مشکلات فروش ملک کلنگی مواجعه خواهید شد.
دانلود نقشه قنات های شهرهای ایران
در این خصوص همچنین می توانید مقاله ممنوعیت صدور مجوز گودبرداری در حریم قنات ها در شهرها را مطالعه کنید.
برای دریافت excel محاسبه قیمت آپارتمان و تعیین ملک های زیر قیمت لینک آن را اینجا برای شما همراهان عزیز قرار دادیم.